اگر لازم باشد باز هم تجمع می‌کنیم
کریم عظیمی ججین کارشناس هنرهای نمایشی در گفتگو با خبرنگار سایت خبری پرسون، با عنوان اینکه تئاتر یکی از ضرورتهای فرهنگی هر جامعه است، اظهار داشت: بر کسی پوشیده نیست که قدرت تاثیر گذاری و برقراری ارتباط تئاتر با مخاطبان هم در تنویر افکار عمومی هم در مسائل آموزشی اجتماعی و فردی کاملاً آشکار است.
عظیمی افزود: در این باره صحبت های زیادی شده است اما آنچه در تئاتر اردبیل باید به آن پرداخت چالش برانگیز بوده و تئاتر اردبیل با وجود سابقه درخشانی که از آغاز تاکنون دارد نیز بر اهالی تئاتر روشن است.
کارشناس هنرهای نمایشی ادامه داد: اما آگاهی از تاریخ و سابقه تا چه میزان در میان همگان و اقشار مختلف جامعه تا چه حد است؛ جای پرسش دارد و بی شک در هر جامعه ای که پیشینه ای از نمایش های آئینی وجود داشته باشد، امکان شکل گیری تئاتر به معنای هنری آن می تواند فراگیر تر شود. چرا که هم از طرف مخاطبان و هم از طرف اجرا کنندگان زمینه ای برای درک آن وجود دارد. این زمینه باعث ایجاد تعامل و ارتباط با سایر ارکان فرهنگی از یک سو و سایر جوامع فرهنگی و جغرافیای فرهنگی از سوی دیگر می شود.
وی همچنین افزود: ویژگی های فرهنگی، بومی، زبانی در رشد بالقوه‌ی محتوایی و حتی فرم تئاتر می شود. به شرطی که پرداخت به مفاهیم محدود نشده و بتواند با مقتضایات و موضوعات و مفاهیم روز نیز آمیخته و تبدیل به بالفعل شود تا اثر بخشی ان را در شاخصه های فرهنگی و هنری جامعه شاهد باشیم. برای رسیدن به نقطه باید چند عنصر به صورت موازی همسو در جریان باشد.
بیشتر بخوانید؛
انتصاب مدیر بخش تجربه‌های اجرا جشنواره تئاتر دانشگاهی
کارشناس هنرهای نمایشی گفت: بیش از هر چیزی باید تولید محتوا و فرم تئاتری براساس نظریات علمی و مباحث آکادمیک باشد که هم در شناخت مخاطب و عوامل ارتباطی صحیح عمل کرده باشد و هم در جریان سازی هنری، برای این منظور اهمیت و ارزش‌گذاری به فعالان علمی و دانش‌آموختگان تئاتر و سایر رشته های مرتبط انجام شود تا تعامل همسو بتواند در تولید و اجرای تئاتر دارای محتوا و تکنیک ها و نظریه های اجرای به روز شده باشد. در کنار این امر استفاده از تجربیات کار آمد گذشتگان نیز بسیار مهم است. البته امر آموزش برای هنرجویان و علاقمندان و گروه های نمایشی که به صورت تجربی و آماتور فعالیت می کنند را نباید فراموش کرد.
عظیمی عامل دیگر را تعامل و همکاری ارگان های فرهنگی و هنری دانست و اظهار داشت: آنچه مسلم است متولی فرهنگ و هنر ادارات فرهنگ و ارشاد اسلامی است اما توسعه و ارتقاء فرهنگی جامعه تنها به عهده این ادارات نیست.
وی افزود: تئاتر نیز به عنوان یکی از عناصر فرهنگی از این مسئله مستثنا نمی تواند باشد. به وضوح شاهد دخالت ادارات و نهادهای مختلفی در اجرای نمایش هستیم اما تا چه میزان در فراهم آوردن زیرساختارهای مورد نیاز تئاتر اقدام مؤثر انجام داده اند؟ حتی اگر بحث آموزش همگانی را نیز بخواهیم مورد بررسی قرار دهم اما نهادهای دخیل در این امر فقط جز در حد آشنایی و معرفی تئاتر به همگان و اطلاع رسانی از اجراهای اقدام چشمگیری انجام نداده‌اند. همچنین در بحث زیرساختارها و امکانات فیزیکی. حتی اگر تعداد معدود و محدودی نیز اقدامی کرده باشند استاندارهای لازم یک سالن تئاتر مناسب رعایت نشده است.
کارشناس هنرهای نمایشی گفت: در مقایسه با تعداد آثار نمایشی تولید شده در سالهای اخیر، گروه های تئاتر از کمبود امکانات فیزیکی و سالن تئاتر مناسب رنج می‌برند. رفع این مشکل یک همکاری و تعامل همه جانبه نهادهای مرتبط را می طلبد. سالن های موجود علیرغم چند منظوره بودن امکانات صوتی و نوری لازم را ندارند. تئاتر اردبیل نیاز به سالن تئاتر و پلاتوی اجرای کیفی و اختصاصی دارد.
عظیمی با تاکید بر دقت در بحث محتوای آثار تولید شده، عنوان کرد: این که پرداختن به موضوعاتی مرتبط به اقزودن روحیه امید و نشاط در جامعه ضروری است، درست! اینکه مخاطبین از نمایش های طنز استقبال می کنند، درست! بالاخره هر سبک و ژانر و محتوایی مخاطبان خاص خود را دارد. اما در این مورد نیز باید کیفی اندیشیده و کیفی برنامه ریزی کنیم تا کمیت کیفیت را قربانی نکند.
وی در ادامه خاطر نشان کرد: طنزی که اندیشه و تفکر را به همراه نشاط افزایش ندهد برای بدنه تئاتر، جامعه و مخاطبانش مضر است. در کنار همه این‌ها روحیه همدلی و یکرنگی در جامعه تئاتری ما باید تقویت شود.
کارشناس هنرهای نمایشی گفت: تئاتر باید از مناسبتی بودن و جشنواره ای در بیاید و به سمت تئاتر مردمی البته با حفظ کیفیت محتوا و اجرا برود. یکی از خلاء هایی که در تئاتر ما وجود دارد عدم پرداختن به امر پژوهش های علمی است. بخشی از این مهم به عهده متولیان تئاتر، اهالی تئاتر و جامعه دانشگاهی در رشته های مختلف علوم انسانی، است هر چند معتقدم تولید یک نمایش از صفر تا صد آن هزینه بر است هم هزینه مادی می خواهد هم هزینه معنوی و زمانی، همین خود یک امر پژوهشی است؛ البته در صورتی که ارتباط جامعه دانشجویان و اساتید دانشگاهی با تئاتر تقویت شود بسیاری از این مقولات حل خواهد شد.
عظیمی مطرح کرد: تا زمانی که در سطح فرادست و فرودست جامعه به تئاتر و هنر به عنوان امری صرفاٌ ذوقی نگاه کنند این نگاه در خود اهالی تئاتر نیز تقویت شده و همه ادعای هنرمند بودن خواهند داشت.
وی گفت: امروزه تئاتر و هنر با پیشرفت علوم و دانش ها فقط امری ذوقی نبوده و با دانش های مختلف آمیخته است. تا جایی که فیلسوفان و جامعه شناسان نظریه های مختلفی حتی تئاتر و ایده های اجرایی آن دارند.
کارشناس هنرهای نمایشی تشریح کرد: تئاتر موفق که بتواند مخاطبان عمومی خود را جذب و با آنها ارتباط برقرارکند باید مولفه های بومی و ملی خود را که متاثر از شناخت بافت فرهنگی جامعه است را رعایت کند. مهم نیست در فلان جشنواره، فلان کشور و یا در تهران فلان نمایش موفق شده است و ما نیز به تقلید و کپی برداری از آن به تولید نمایش بپردازیم. مهم این است با آگاهی از عناصر و مولفه های فرهنگی و اجتماعی خود دست به خلق اثری جدید و بدیع بزنیم.
فیناعباسی نیا- استان اردبیل