خاورمیانه

در اسفندماه ۸۷ زمانی که کشور در تب وتاب انتخابات ریاست جمهوری سال ۸۸ بود، آیت‌ا... هاشمی فرآتر از وقایع جاری به دنبال حل معضلی دوباره شدت گرفته به نام «رابطه ایران و عربستان» بود که دود فتنه‌های آینده اش را در آینده آسمان منطقه به خوبی دیده بود!. پس رخت سفر حج برای مصلحت ممالک اسلامی پوشید تا در مکه و ریاض به دنبال راهکاری برای بستن پنجره فتنه های آینده بگردد.

آمریکا از افغانستان خارج شد نه به‌دلیل طراحی توطئه‌ای برای ایران، روسیه و چین بلکه از آن حیث که نشانه‌هایی از افول قدرت خود را در نظام بین‌الملل احساس کرده و ضروری بود این نشانه‌ها جدی گرفته شود و تا حد امکان مورد مدیریت قرار گیرند.

خروج آمریکاییـــان از افغانستان را چه پیروزی بدانیم و چه شکســت و عملکــرد روزهای منتهی به ضرب‌الاجل خروج سربازان آمریکایی را به فرار تعبیر کنیم یا نقل و انتقال سربازان آمریکایی و کسانی‌که در طول بیست سال اشغال افغانستان به آمریکاییان کمــک کردند، در صورت‌مسئله یعنی تسلط تقریبا کامل طالبان بر افغانستان تفاوتی حاصل نمی‌شود.

امروز با دور تازه‌ای از ملی گرایـــی در دنیا مواجه هستیم و به عبارت رسمی‌تر دوره تازه‌ای از نظام وستفالی در دنیا شکل گرفته و منافع ملی کشورها از هر چیزی برایشان مهم‌تر است.

دو کشور بزرگ اسلامی منطقه غرب آسیا، یعنی جمهوری اسلامی ایران و عربستان سعودی، قابلیت‌ها و توانایی‌های بسیار زیادی در امر فرآیند و روند صلح منطقه‌ای دارا هستند. شاهد این ادعا سیاست‌های دو ستونی دکترین نیکسون است.

در طول ۴۵ روز گذشته که برنامه‌ریزی برای برگزاری نشست بغداد آغاز شد، اهداف متنوع و متعددی برای این نشست از سوی مسوولان عراقی مطرح شد. نخست اینکه با این استدلال که هرچه روابط همسایگان عراق بهتر باشد تاثیر عمیقی بر شکوفایی و امنیت عراق دارد، عراق به عنوان یک کشور کنشگر فعال خواستار برگزاری این نشست برای بهبود روابط میان کشورهای پیرامونش شده و به دنبال این است که روابط جمهوری اسلامی ایران و همسایگان دیگرش را به وضعیت عادی و نرمال برگرداند.

حملات روز پنجشنبه در کابل، دینامیسم پیچیده بین طالبان، شبکه حقانی و القاعده از یک‌سو و رقیب‌شان یعنی «داعش خراسان» از سوی دیگر را آشکار کرد. فرمانده امریکایی سنتکام بعد از این حملات تهدید داعش خراسان را «به‌شدت واقعی» توصیف کرد و مشاور امنیت ملی بایدن نیز یکشنبه گذشته گفته بود که تهدید داعش «شدید» و «مستمر» است.

سرانجام، پس از مذاکرات طولانی طالبان و آمریکا، آمریکا از افغانستان خارج و با خروج آمریکایی‌ها از افغانستان، طالبان پیروز ملی میدان مبارزه با اشغالگران در این کشور شد. در کمال ناباوری افکار عمومی، خیلی سریع طالبان بر کل افغانستان مسلط شد و عملا تقابل جدی میان طالبان و گروه‌های مختلف رخ نداد.