عکسی از مراسم نیمه شعبان سال ۱۳۳۷ در جنوب شهر تهران تماشا کنید.
تهران قدیم
از نگهبانان اسب ناصرالدین‌شاه در حیاط کاخ تا مطربان موکب شاهی در دشت لار؛ با این عکس‌ها شما را به تماشای صحنه‌هایی از زندگی مردم ایران در دوران قاجار می‌بریم.
در تهران قدیم از خورش‌ها با عنوان مسمن یاد می‌کردند البته این مسمن‌ها در زبان تازی به «ادام» معروف بودند. «محمود منیعی» تهران‌پژوه، در باره دستور پخت تعدادی از مسمن‌ها توضیح می‌دهد.
معمارباشی دربار حدود ۱۴۰ سال قبل مسجد و مدرسه در محدوده تهران قدیم بنا کرد که هنوز معماری فاخر و چشمنواز آن بر سر زبانهاست. حاج ابوالحسن اصفهانی، که در دوره قاجار منصب معمارباشی و لقب صنیع الملک را داشت، بانی این مسجد و مدرسه است.
یکی از غذاهای خوشمزه پرآوازه تهرانی‌ها آبگوشت است. بر اساس بعضی روایت‌های شفاهی ابداع این غذا از سوی تهرانی‌ها بوده و مبدع آن «علی‌نقی‌خان آشپز» است که یک غذای تازه به منوی غذایی اهالی تهران اضافه کرده است.
بازارچه سوسکی در حوالی بازار امین‌السلطان و در محدوده سرقبرآقا برای اهالی دروازه غار نامی آشناست؛ نامی متفاوت که با بخشی از تاریخچه محله گره خورده و برای اهالی قدیمی یادآور روزگار گذشته است. در گفت‌وگو با «علیرضا زمانی» تهران‌پژوه، به تاریخچه و علت نامگذاری بازار سوسکی پرداختیم.
حتی اگر در این روزگار، کاشت آن با آب‌وهوا و خاک تهران سازگار نباشد بازهم این درخت نماد تهران است.
ایران در دوران قاجار در تماس فزاینده‌ای با دنیای غرب و بازار‌های جهانی قرار گرفت؛ در آن دوران تریاک به کالایی تجاری تبدیل شد و تولید و تجارتش افزایش یافت تا جایی که سود قابل توجه صادرات تریاک موجب شد زمین‌های مخصوص کشت غلات، پنبه و محصولات دیگر به کاشت خشخاش اختصاص یابد که این موضوع قحطی بزرگی در سال‌های ۱۸۷۱ تا ۱۸۷۲ میلادی را در پی داشت.
کوچه و بازار صابون‌پزخانه یا به قول اهالی دروازه غار «صام‌پزخونه» گذری بود با مغازه‌های متعدد صابون‌فروشی و یکی از مشهورترین اماکن محله دروازه غار. ده‌ها مغازه و کارگاه‌های کوچک و بزرگ تولید صابون در این گذر سال‌ها صابون مصرفی تهرانی‌ها را تامین می‌کردند.
بین اهالی قدیمی محله دروازه غار گرمابه لوکس طلایی حافظ به «حمام چهارشنبه» معروف بود. این حمام هر روز از ۴صبح تا ۸ شب باز بود. وقتی از اهالی دلیل این نام را می‌پرسیم، هیچ‌کس علت دقیقش را نمی‌داند.
۴۸ سال قبل، وقتی شیخ رجبعلی در مغازه خیاطی جمع و جورش و فارغ از هیاهوی توسعه ناگهانی تهران دغدغه سر به راه کردن لات‌های محله دروازه غار را داشت، کمی آنطرف‌تر اهالی محله در تکاپوی ساخت مسجدی بودند که پاسخگوی نیازهای معنوی‌شان باشد.
انتخاب عنوان «غار» برای یکی از میدان‌های معروف تهران و یکی از ۱۲ دروازه پایتخت، که نامی متفاوت بود، گفته می‌شود به داستان ناپدید شدن یکی از فرزندان امام موسی کاظم (ع) و یک نامگذاری بخصوص برمی‌گردد.
بهجت‌آباد یکی از کانون‌های اصلی ارامنه در تهران بود و اکنون نیز ارامنه بسیاری در این محله زندگی می‌کنند. مهاجرت ارامنه به بهجت‌آباد اما داستانی پر فراز نشیب دارد؛ از مهاجرت بی‌نتیجه این گروه به ارمنستان تا انتخاب بهجت‌آباد به عنوان محل جدید زندگی‌شان که زمینه کوچ آنها به دیگر محله‌ها را فراهم کرد.
گاسپار ایپکیان نخستین فردی بود که بر کرسی شهرداری تهران نشست. در دوره فعالیت او اتفاقات و اقدامات مهمی انجام شد که همچنان بعد از گذشت بیش از یک قرن باقی و جاری است.
۱۵ اردیبهشت سال ۱۳۵۱ که پله، اسطوره فوتبال ، با پیراهن سفید سانتوس برزیل روی چمن ورزشگاه نوپای آزادی قدم گذاشت و تماشاگران تهرانی را بهت‌زده کرد، یکی از به یادماندنی‌ترین روزهای فوتبال پایتخت به حساب می‌آید.
از ۵۰ سال پیش کارشناسان نسبت به کیفیت هوای تهران هشدار داده‌اند.
او را پدر برق ایران می‌نامند. محمد حسین امین‌الضرب را می‌گوییم؛ کسی که در دوران قاجار، وقتی که شب‌ها گذرهای شهر در سیطره تاریکی بود، با راه‌اندازی نخستین کارخانه برق، به دوران چراغ‌های نفتی و روغنی پایان داد و با راه‌اندازی این کارخانه به یکی از نخستین کارآفرینان و تجار مدرن پایتخت تبدیل شد.
بدن پسر شرور شهرری پر از زخم چاقو بود. خیلی وقت بود که دیگر باکی از زد و خورد نداشت و تحمل نیش چاقو برای آن بدن نیرومند مدت‌ها بود که سهل شده بود.
تاریخچه نذر خاص اهالی کن؛
فرش قرمز زیر پای زائران امامزاده داوود (ع)
ادای نذر در قریه کن تاریخچه‌ای طولانی دارد و حتی به قبل از دوره‌ای برمی‌گردد که مردم به فرحزاد می‌رفتند و از آنجا با پای پیاده یا الاغ کرایه‌ای خودشان را به امامزاده داوود(ع) می‌رساندند.
جماعت لوطی‌ها برای خود مرام‌نامه‌ای نانوشته مبتنی بر نکات اخلاقی و انسانی داشتند. در تهران قدیم، لات‌هایی که توبه می‌کردند و تغییر و تحولی در زندگی‌شان ایجاد می‌شد نیز با بازگشت به مرام لوطی‌گری، خود را ملزم به رعایت این موازین، اصول فتوت و جوانمردی می‌دانستند.
