قائمپناه، معاون اجرایی رئیسجمهور، اخیراً با لحنی امیدوارکننده و البته کلیگرا از «مذاکرات برد-برد با حفظ منافع ملی» سخن گفته و وعده داده است که این مذاکرات «در اسرع وقت» به پایان میرسد و «گشایشهای گستردهای» برای فعالان اقتصادی بهدنبال خواهد داشت.
پاسخ به این پرسش که رهبری درباره مذاکره با آمریکا چگونه تصمیم میگیرند، مستلزم درک دقیق از منظومه فکری رهبر انقلاب در حوزه سیاست خارجی به خصوص در نسبت با مسئله مذاکره و مواجهه با آمریکاست و این که دلیل مذاکره با آمریکا چیست؟
هیات وزیران دیروز فهرست اصلاحات تعرفه ای وتغییرات سود بازرگانی ۲۴۰ قلم کالا برای سال جاری را منتشرکرد. لیست منتشره حاوی کالاهایی است که بیشتر آن مصرف عمومی دارند؛ مانند چای،سیگار، خودرو، تلفن همراه، کلاه ایمنی خودروسازان، تراکتور ومانند آن.
همسویی و گفتمان و نگرانیهای مشترک برخی از مخالفان مذاکرات با نگرانی صهیونیستها عجیب و البته قابل تأمل است! اغلب این مخالفان و نه همه آنها صلاحیت هیچگونه اظهارنظر سیاسی را ندارند، چراکه حرفی برای گفتن ندارند و تنها دغدغهشان این است که هر حرکتی را که در راستای امنیت و آسایش اقتصادی آحاد مردم میبینند، به پروژهای تبدیل کنند که فقط منجر به شهرت کاذب شود و نه محبوبیت!
مذاکراتِ ایران و آمریکا اولویت نخستِ مردم است حتی مخالفانِ مذاکرات. حتی آنان که انگار نه جان که ایمان خود را هم پای کار میآورند تا به سرانجام نرسد این مذاکرات.
واکنش انتقادی به روند شروع مذاکرات میان ایران و آمریکا امری غیرقابلپیشبینی نبود، در میان منتقدان، چهرهها و تفکراتی وجود داشتند که با استدلال غلط یا درست، مذاکره با آمریکا را افتادن در مسیری میدانستند که انتهای آن بنبست است.
حدود دو ماه پیش که دلار نزدیک به ۹۰ هزار تومان شده بود، تندروهای مجلس با خوشحالی تمام، فرصت را مناسب دیدند تا با استیضاح و انداختن وزیر اقتصاد با یک تیر سه نشان بزنند.اول؛ نمایش دهند که به فکر مردم و رفع گرانی هستند. دوم؛ ضرب شستی هم به پزشکیان نشان دهند. سوم؛ دق و دلیهای سیاسی قبلی که از همتی داشتند را به نحوی خالی کنند.
سمت و سوی سیاست ایران با ارادۀ عالیترین مراجع کشور تعیین و ابلاغ می شود. به ویژه در موضوعی به اهمیت مذاکرات اخیر که می تواند بازی خبیثانه و اهداف شومِ نتانیاهو علیه میهن را خنثی سازد یا در آن تأثیری تاریخی داشته باشد.
سه سال از تصویب قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت میگذرد؛ قانونی که قرار بود چرخهای فرزندآوری را با تسهیلاتی که کوچکترین آن تأمین مهدکودک بود، به حرکت درآورد اما آمارهای رسمی از سطح پایبندی دستگاههای اجرایی به این تکلیف قانونی نگرانکننده است.
هنوز مشخص نیست امریکا دقیقا چه پیشنهادهایی را روی میز مذاکره خواهد گذاشت. چنانچه خواسته امریکا کنار گذاشتن کامل قابلیت غنیسازی اورانیوم از سوی ایران باشد، تهران این شرط را نخواهد پذیرفت و مذاکرات به شکست خواهد انجامید.
رویکرد ایران تاکنون هر ایرادی داشته باشد، اکنون بسیار روشن است. اعلان دوباره پایبندی خود به عدم ساخت سلاح هستهای و پذیرش نظارتهای آژانس بینالمللی انرژی اتمی برای راستیآزمایی این تعهد.
مذاکرات امروز در هر چارچوبی انجام شود؛ قطعاً اصول کلی آن در بالاترین سطوح سیاسی کشور به تصویب رسیده است.این برداشت بسیار روشنی است؛ چون نظردهنده نهایی درباره انجام و عدم انجام چنین مذاکراتی در ایران شناخته شده است و همه مسئولین کشور نیز بارها آن را گفتهاند و اصولاً کسی جرأت انجام آن را بدون تصویب رسمی ندارد.
در بحبوحه افزایش تنشهای سیاسی و نظامی میان تهران و واشنگتن، و در حالی که سایه تهدیدهای دونالد ترامپ بر فضای روابط دو کشور سنگینی میکند، نمایندگان ایران و آمریکا روز شنبه در عمان، بدون دیدار مستقیم، به گفتوگویی حساس و سرنوشتساز وارد میشوند. این نشست غیرمستقیم، که با میانجیگری عمان برگزار میشود، میتواند نقطه عطفی در روابط پرتنش دو کشور پس از چهار دهه دشمنی باشد—یا به تعبیر تحلیلگران، آخرین فرصت پیش از تقابل.
در شرایطی که مذاکرات میان ایران و آمریکا وارد فازهای حساستری شده، هجمهها و عملیات روانی علیه این روند نیز شدت گرفته است؛ پدیدهای که بدون درک نقش رژیم صهیونیستی در هدایت این جریان، نمیتوان آن را بهدرستی تحلیل کرد. تلآویو با نگاهی بحرانمحور، از هرگونه تنشزدایی در منطقه واهمه دارد؛ چرا که صلح، اساساً با منطق موجودیت این رژیم در تضاد است.
در دومین سفر غیرمنتظره بنیامین نتانیاهو به آمریکا، نهتنها رؤیای تحمیل سیاستهای تلآویو بر پرونده هستهای ایران به شکست انجامید، بلکه ترامپ نیز با عبور از مدل مطلوب اسرائیل، از گفتوگوی مستقیم با تهران سخن گفت. این سفر پرحاشیه، که همزمان با تشدید تحولات در غزه، تعرفههای گمرکی و رقابت منطقهای با ترکیه انجام شد، بیش از آنکه نمایانگر قدرتنمایی صهیونیستها باشد، نشاندهنده فروپاشی یکی از آخرین امیدهای لیکود برای اثرگذاری بر کاخ سفید بود.
روزنامه جمهوری اسلامی با تفکیک مخالفان مذاکره به دو دسته، کاسبان تحریم را یکی از اصلیترین موانع گفتوگوهای دیپلماتیک دانست و نوشت: این گروه سالانه بین ۱۰ تا ۱۵ میلیارد دلار از تداوم تحریمها سود میبرند و طبیعی است که منافع ملی برایشان اهمیتی نداشته باشد. این روزنامه همچنین تأکید کرد که رژیم صهیونیستی و جریانهای معاند نیز از آغاز روند مذاکره خشمگیناند و تمام توان خود را برای شکست آن بهکار گرفتهاند. در ادامه آمده است: راه حل مشکلات اقتصادی کشور، نه در تقابل و درگیری، بلکه در آرامش و حمایت از مسیر دیپلماسی است.