یادداشت‌ها

در کشــور ما پــایــگاه و اتکای نظام به مــردم است و اساسا جمهوریت به عنــوان یک رکن نظام، کشــور و قانــون اساسی مشخــص شده است. در زمان جنگ سرد که شرایطی دو قطبی ایجاد شــده بود، وابستگی به یکی از قدرت‌ها تضمین ماندگاری بــود و در دوران تک‌قطبی شدن جهان، وابستگی صرفا به آمریــکا می‌توانست برای حاکمان ایجاد بقا کند و امروز نیز قدرت‌ها ســه قطبی شده است.

سید ابراهیم رئیسی گفته است:«ما ابایی از مذاکره نداریم، اما گفت‌وگو با فشار چه نوع گفت‌وگویی است؟ من قبلا گفته‌ام گفت‌وگو و مذاکره در دستور کار دولت است. آنچه ما دنبال آن هستیم رفع تحریم‌هاست و ما از منافع ملت یک قدم عقب‌نشینی نخواهیم کرد. مذاکره، باید نتیجه‌محور باشد، نه گفت‌وگو برای گفت‌وگو و نه مذاکره برای مذاکره.» اینکه آقای رئیسی از مذاکره ابایی ندارد، بسیار عالی است. اینکه مذاکره در دستور کار دولت است، از آن هم عالی‌تر!

در شرایطی که بسیاری از کارشناسان و مسئولان از کاهش آمار رعایت پروتکل‌های بهداشتی سخن می‌گویند، این موضوع در شهرستان‌ها و مناطق کم‌برخوردار و در میان اقشار ضعیف بیشتر نادیده گرفته می‌شود و هنوز پس از 19 ماه که از شیوع کرونا می‌گذرد و جان هزاران نفر را در کشور می‌گیرد، باور این موضوع دشوار است که عده‌ای باوردارند «کرونا دروغ است!» عدم رعایت دستورالعمل‌های بهداشتی از سوی شهروندان به‌ خصوص در دوران کرونا علت نیست بلکه معلول دو عامل جامعه‌شناختی است.

سوالی که این روزها بسیار تکرار می‌شود در مورد ترکیب و هماهنگی تیم اقتصادی دولت سیزدهم است. ضمن آنکه برخی رسانه‌ها مدعی شده‌اند در همین ابتدای کار میان معاون اقتصادی رئیس جمهور و معاون اول دولت اصطکاک ایجاد شده است.

پنجشیر در طول چهاردهه گذشته به نماد مقاومت ملی افغانستان تبدیل شده، این مقاومت در هر دوره خصوصیت‌ها و به تبع آن اقتضائاتی داشته است. تحولات امروز افغانستان، به سبب آنچه به نظر می‌رسد برنامه پیش‌بینی شده امریکا برای سرریز کردن ناامنی به مناطق پیرامون افغانستان باشد، برای جمهوری اسلامی ایران بسیار مهم است.

از همان زمان که در روزنامه سلام حضور داشتم، یکی از اعتراضات برخی از خوانندگان روزنامه به مساله کمک‌های خارجی ایران بود. استدلال می‌شد در حالی که مردم ما نیازمند هستند، چرا باید به کشورها و مردم دیگر کمک کرد؟ به‌طور خلاصه استدلال می‌کردند، چراغی که به خانه روا است، به مسجد حرام است.

اگر قرار است استاد، مستقل نباشد و طوطی‌وار هر چه را گفتند تکرار کند چه نیاز به استاد؟ در هر کلاس دانشجویان را بنشانند و شبکه‌های متعدد تلویزیون را برای آنان روشن کنند و یکی را هم مراقب بگذارند تا چشم برندارند...امیدواریم در سطح عالی این خطا جبران شود چرا که دستور به بازگشت دکتر عبدالکریمی به دانشگاه آزاد عقب نشینی نیست. پاس‌داشتِ سرمایه و اعتبار است.

بینش اقتصادی، مهارت اتخاذ تصمیمات مدیریتی در بستر اصول حکمرانی اقتصادی است. سازگاری تصمیمات اقتصادی به‌گونه‌ای‌که حرکت کل سیستم به سمت مقصد تضمین شود تنها در پرتو توجه به چراغ راهنمای اصول حکمرانی اقتصادی امکان‌پذیر است و صرف هماهنگ بودن تیم اقتصادی ضامن سازگاری درونی تصمیمات مدیریتی نیست.

آنچه در سعادت جامعه نقش اساسی دارد، شایستگی و جامع الشرایط بودن مدیران و کارگزاران آن جامعه است. در سازمان‌ها نیز موفقیت سازمان در رسیدن به اهداف و مأموریت‌های سازمانی منوط به مدیرانی کاردان و لایق می‌باشد. بنابراین انتخاب کارگزاران و مدیران اصلح سزاوار توجه و بررسی فراوان است و باید معیارهایی برای سنجش افراد و انتخاب ایشان در نظر گرفته شود. مسلماً معیارهای سنجش در هر جامعه باید متناسب با ارزش‌ها و جهان بینی آن جامعه تعریف شود.

ساخت یک میلیون مسکن در سال آن‌هم توسط دولت، وعده‌ای که تحقق آسان نخواهد بود. در دوره احمدی‌نژاد طرح مسکن مهر اوج تورمی بود که قیمت مسکن را به نهایت رساند. هرچند شرکت ترکیه‌ای بخشی از طراحی این ساخت و ساز را به عهده گرفت اما اسکلت مسکن مهر زده شد تا هم اکنون مسکن مهرهایی که استارت آن زده شد، همه تکمیل نشده است.

با وجود تحولات سریع منطقه از جمله موضوع مذاکرات هسته‌ای ایران و کشورهای 1+4 در وین و پیامدهای نشست سران کشورهای منطقه در بغداد، اما موضوع افغانستان به عنوان یک رخداد تاثیرگذار جهانی مورد توجه قرار دارد. هنوز جامعه جهانی در شوک ناشی از تسلط سریع طالبان بر افغانستان به سر می‌برد و دورنمای شکل‌گیری یک دولت وحدت ملی و فراگیر در افغانستان همچنان در هاله‌ای از ابهام قرار دارد.

این روزها ترجمه مقاله‌ای از نشریه اینترنتی معتبر اویل پرایس درباره کشف میدان گازی جدید در دریای خزر مورد توجه رسانه‌های داخلی قرار گرفته که البته اشتباه در ترجمه آن، موجب اصلاح خبر توسط شرکت نفت خزر شد.

آن‌طور که شنیده شد با فشار افکار عمومی مباحث مربوط به موفقیت ایران در مدیریت کرونا از کتب درسی دانش‌آموزان حذف شده است. روشن است کتاب علوم اجتماعی، به عنوان منبعی که قرار است ذهن دانش‌آموزان علاقه‌مند به این علم را آماده کند یا مباحث کلی و مقدماتی این حوزه دانشی را بیان کند تا آشنایی‌زایی درباره این دانش داشته باشد، باید عاری از هرگونه محتوای خیالی، غیرمستند و ایدئولوژیک - در معنای منفی آن- باشد.

دولت جدید کار خود را آغاز کرده است. آقای رییسی در جریان رای اعتماد برای وزرای پیشنهادی در مجلس جمله‌ای را گفت که بسیار مهم است: «من چه در دوره انتخابات و چه در جلسات بعد از انتخابات عرض کردم بنای من عمل به وعده‌ها است و آن هم با یک ادعا نمی‌شود اثبات کرد جز اینکه مردم ببینند که دولت و وزرا و مسوولان مربوطه به وعده‌های‌شان عمل کردند... عمل به وعده‌ها می‌تواند اعتماد را بازسازی کند و برگرداند و بنای بنده به عنوان یک خدمتگزار و دولت این است که به وعده‌ها عمل کنم.»

در اولین گفت‌و‌گوی تلویزیونی سید ابراهیم رییسی در مقام رییس جمهوری و در پاسخ به پرسش‌های مرتضی حیدری که در نقش نمایندۀ افکار عمومی ظاهر می‌شود، 4 تعبیر کلیدی را می‌توان متمایز دانست: تأمین واکسن، حمایت از دولت برآمده از رأی مردم در افغانستان، مذاکرات نتیجه‌محور دربارۀ برنامۀ هسته‌ای و وعدۀ ساخت مسکن. در هر 4 مورد می‌توان گفت آقای رییسی واقع‌گرایانه سخن گفت و از فضای تخیلی فاصله گرفته است.

وضعیت اقتصادی کشور در تمام دوران پس از انقلاب هیچ‌گاه به دشواری و پیچیدگی دهه اخیر نبوده است. اقتصاد کشور از سال ۱۳۸۷ تاکنون جز در بعضی از سال‌ها، همواره در وضعیت رکودی قرار داشته است.

تعداد بسیار زیاد دانش‌آموختگان دانشگاه‌ها و مراکز آموزش‌عالی که شغل و کاری برایشان وجود ندارد از یکسو و فارغ‌التحصیلانی که در مشاغل و محل‌های نامناسب با رشته تحصیلی‌شان شاغل هستند از سوی دیگر، این سوال را در اذهان بوجود می‌آورد که دانشگاه‌ها و مراکز آموزش‌عالی بر اساس چه معیاری دست به پذیرش دانشجو می‌زنند؟

یکی از انتظاراتی که مردم از دولتمردان و مسئولان خودشان دارند، این است که بتوانند در راستای وظایف خودشان برای ارتقای کیفیت زندگی و توسعه شاخص‌های به زیستن اجتماعی به معنای عام رفاه و تامین اجتماعی وظایف خود را به درستی انجام دهند و از هیچ کوششی در این زمینه دریغ نکنند فارغ از اینکه مردم در انتخاباتی که به هر شکل برگزار می‌شود، کدام جناح سیاسی را انتخاب کنند و کدام جناح در آن انتخابات از مجموع شرکت‌کنندگان رای بیشتری را کسب کند.

مدنیت در ایران به طفلی می‌‌ماند که تازه شروع به سخن گفتن کرده است. یعنی هنوز اول راه است. چرا موضوع به این مهمی‌ با توجه به مبارزات زیاد مردم ما هنوز در اول راه است؟ چون اولا وزارتخانه آموزش و پرورش که محل آموزش همگانی‌است به این مسئله مهم عمیقا نپرداخته است.

واژه بزنگاه از آن دست واژه‌هایی است که پیش‌تر در اقتصاد سیاسی بسیار پر کاربرد شده است. معنی و مفهوم آن چندان از معنی و مفهوم نقطه عطف و کریتیکال پوینت در مهندسی شیمی و نفت دور نیست. در واقع هر مقطعی که در آن بتوان تغییرات سرنوشت‌ساز به وجود آورد یا از دست دادن فرصت در آن خسران جبران‌ناپذیر به وجود آورد یک بزنگاه است.