سیاست خارجی

از نظر جو بایدن که رسما نیز آن را خاطرنشان کرده است، اولویت اصلی او اوضاع داخلی امریکا و آشتی دادن مجدد امریکایی‌های متفرق شده توسط ترامپ بوده و در سیاست خارجی نیز ایالات متحده دوران بایدن توجه اصلی خود را به روابط متلاطم با چین و منطقه آسیا به جای خاورمیانه معطوف خواهد داشت.

چینی‌ها بسیار پایبند به مگااستراتژی خود یعنی «صعود صلح‌آمیز» هستند و با آرامش و صبوری و بدون تحریک بازیگران عمده نظام جهانی کارهای خود را به پیش می‌برند. در‌حالی‌که اقدامات ایرانی‌ها بیشتر مبتنی بر حضور و بروز و نفوذ عینی، نمایش قدرت و آرمان‌گرایی است.

عقلانیت ابزاری که مبنای نظریه وابستگی متقابل است، ایجاب می‌کند، کشوری که ظرفیت‌های محدودتری دارد، حداکثر بهره‌مندی ممکن را از مزیت‌های رقابتی بازار برای بهینه‌سازی دستاوردهای خود ببرد و با تنوع‌بخشیدن و افزایش طرف تقاضا به نرخ‌های بالاتری دست پیدا کند.

حساسیت گسترده شهروندان ایرانی نسبت به امضای برنامه 25 ساله همکاری‌های جامع ایران و چین کاملا بجا و ناشی از آگاهی و احساس مسوولیت آنان در برابر سرنوشت و آینده کشور است و باید از آن استقبال کرد و پاسخ شایسته و شفاف به آن داد.

بعضی از مقامات امریکایی هنوز تحت تاثیر استراتژی دونالد ترامپ مبنی بر نمایش قدرت برای قابلیت مانور بیشتر در مذاکرات باشند. با این حال، تشدید خطرناک این موضوع می‌تواند نتیجه معکوس داشته باشد.

برنامه جامع همکاری ایران و چین ضرورت انکار‌ناپذیری است که نباید مقابل آن منفعل بود. مشی و رویه دولت چین مانند سیلی در حال فراگیر شدن در پهنه و گستره عالم است؛ یا باید نشست و نظاره کرد که این سیل خانه براندازد یا همراه شد و از خسارات کاست.

مقایسه قرارداد ایران و چین با قرارداد ترکمانچای یک قیاس مع‌الفارق و ناشی از بی‌اطلاعی نسبت به تاریخ است.

سیاست چماق و هویج  carrot and stick در برنامه کاری استعمارگران قرار داشت تا زیردستان خود را بدوشند و تنبیه کنند و گاهی امتیازاتی هم برای آنان قایل شوند. این مطلب در مورد امریکا و هم پیمانانش در مورد سیاهان و رنگین پوستان داخل کشور خودشان هم صادق است. سیاست سودطلبی لیبرالی ایجاب می کند تا استعمارگران برای بهره کشی راه های گوناگونی را تجربه کنند.