بررسی ارتباط استفاده زیاد از شبکه‌های اجتماعی و کابوس

به گزارش سایت خبری پرسون، این مطالعه که توسط گروهی از محققان بین‌المللی انجام شد و در مجله BMC Psychology منتشر شد، مفهوم «کابوس‌های مرتبط با رسانه‌های اجتماعی» را معرفی می‌کند که نوع جدیدی از خواب بد است که از استرس‌ها و اضطراب‌های تجربیات آنلاین ما سرچشمه می‌گیرد. این کابوس‌ها اغلب حول محورهای درماندگی، از دست دادن کنترل و قربانی شدن در زمینه تعاملات رسانه‌های اجتماعی می‌چرخند. کابوس‌های مرتبط با رسانه‌های اجتماعی همچنین می‌توانند به عنوان عوامل استرس‌زا عمل کنند، چرخه خواب کاربران را مختل کنند و به طور بالقوه باعث بیداری در طول شب شوند.

به نقل از اس‌اف، برای درک بهتر این پدیده، محققان مقیاس کابوس مرتبط با رسانه‌های اجتماعی(SMNS) را توسعه دادند که پرسشنامه‌ای ۱۴ سوالی برای اندازه‌گیری فراوانی و محتوای این رویاهای ناراحت‌کننده بود. این مقیاس شامل مواردی مانند «ناتوانی در ورود به شبکه‌های اجتماعی»، «اختلال در روابط با سایر کاربران رسانه‌های اجتماعی» و «آزار دیدن در رسانه‌های اجتماعی» بود.

در این مطالعه ۵۹۵ فرد بزرگسال ایرانی که به طور منظم از شبکه‌های اجتماعی استفاده می‌کردند، مورد بررسی قرار گرفتند و اکثریت آنها کاربران اینستاگرام بودند. در حالی که فراوانی کلی کابوس‌های مرتبط با رسانه‌های اجتماعی نسبتا کم بود، یافته‌ها ارتباط معناداری را بین میزان استفاده از رسانه‌های اجتماعی و وقوع این رویاهای ناراحت‌کننده نشان داد.

شرکت‌کنندگانی که سطوح بالاتری از حضور رسانه‌های اجتماعی را در زندگی روزمره خود گزارش کردند، به این معنی که زمان بیشتری را در این پلتفرم‌ها سپری می‌کردند و احساس ارتباط عاطفی بیشتری با آن‌ها داشتند، احتمال بیشتری داشت که کابوس‌های مرتبط با رسانه‌های اجتماعی را تجربه کنند. رایج‌ترین کابوس‌ها شامل ناتوانی در ورود به شبکه‌های اجتماعی و تجربه اختلال در روابط آنلاین بود.

اما تاثیر این کابوس‌ها فراتر از تجربه چند لحظه ناراحت کننده در طول شب است. این مطالعه نشان داد که افرادی که بیشتر کابوس‌های مرتبط با شبکه‌های اجتماعی را تجربه می‌کنند، سطوح بالاتری از اضطراب، کاهش آرامش ذهنی، کیفیت خواب ضعیف‌تر و ناراحتی بیشتری را از رویاهای بد خود گزارش کردند.

این یافته‌ها نشان می‌دهد که کابوس‌های مرتبط با رسانه‌های اجتماعی می‌توانند مسیری بالقوه باشند که از طریق آن عادات آنلاین ما ممکن است بر سلامت روان و رفاه ما تأثیر منفی بگذارد.

در حالی این مطالعه نمی‌تواند به طور قطع ثابت کند که استفاده از رسانه‌های اجتماعی باعث این کابوس‌ها می‌شود اما نتایج به دست آمده اهمیت توجه به تعامل آنلاین ما را نشان می‌دهد. همانطور که رسانه‌های اجتماعی به تکامل خود ادامه می‌دهند و به طور فزاینده‌ای با زندگی ما در هم آمیخته می شوند و بسیار مهم است که ما عادات و مرزهای سالمی را برای محافظت از سلامت روان خود در ساعات بیداری و زمانی که به خواب می‌رویم ایجاد کنیم.

رضا شباهنگ نویسنده این مطالعه دانشگاه فلیندرز می‌گوید: با پیشرفت سریع فناوری و رسانه‌ها، از جمله هوش مصنوعی(AI) و واقعیت مجازی، همراه با افزایش وابستگی به این فناوری‌ها و یکپارچگی عمیق‌تر، پیش‌بینی می‌شود که رویاهای حاوی محتوای فناوری و رسانه‌ای بیشتر شوند. مطالعات آینده پتانسیل گسترش دامنه این اکتشاف را دارند و در زمینه‌هایی مانند کابوس‌های مربوط به خطرات درک شده از هوش مصنوعی کار می‌کنند.

بنابراین، چه کاری می‌توانیم انجام دهیم تا خطر کابوس‌های مرتبط با رسانه‌های اجتماعی را به حداقل برسانیم؟ شباهنگ توصیه می‌کند هنگام استفاده از این پلتفرم‌ها و تلاش برای تعامل مسئولانه و آگاهانه، از افکار و احساسات خود آگاه‌تر باشیم. این ممکن است شامل تعیین محدودیت‌هایی برای استفاده روزانه از رسانه‌های اجتماعی، انتخابی بودن در مورد محتوایی که مصرف می‌کنیم و به اشتراک می‌گذاریم و زمانی که احساس می‌کنیم تحت تأثیر تعاملات آنلاین خود تحت فشار قرار می‌گیریم، باشد.

البته، اجتناب از فیسبوک، اینستاگرام، تیک تاک و سایر شبکه‌های محبوب به طور کامل نیز می‌تواند کمک کننده باشد. تحقیقات گذشته نشان داده است که حتی یک هفته مرخصی از شبکه‌های اجتماعی، مردم را شادتر می‌کند و بهزیستی را بهبود می‌بخشد.

منبع: ایسنا