برجام؛ امیدها و چالش

مذاکرات احیای برجام از وقت‌های تلف شده هم گذشته و از وقت اضافه هم عبور کرده و اکنون در مقطع فرازمانی پیش می‌رود. به این معنا که مذاکرات در یک وقت خاص استثنایی ادامه دارد.
تصویر برجام؛ امیدها و چالش

به گزارش سایت خبری پرسون، یوسف مولایی استاد دانشگاه در یادداشتی نوشت: به رغم گذشت زمان زیاد نقطه امیدوارکننده این است که طرفین نمی‌گویند مذاکرات به طور کلی کنار گذاشته شده و به عنوان راه حل محسوب نمی‌شود. و چون هنوز قطع امید نکرده‌اند بنابراین باید اصل را بر این بگذاریم که به شیوه‌ای غیرعلنی یا با واسطه یا به هر صورتی، طرفین هنوز امیدوار هستند که مذاکرات نتیجه دهد و به احیا یا بازنگری در برجام منتهی شود.

مبنای تحلیل خوشبینانه‌ام نسبت به نتیجه بخش بودن احیای برجام از طریق مذاکره این است که گزینه دیگری برای طرفین وجود ندارد و گزینه غیرمذاکراتی بسیار پرهزینه است. ایران که با تشدید تحریم‌ها و فشارهای بیشتر اقتصادی و سیاسی مواجه خواهد بود و حتی خطر توسل به زور هم وجود دارد. برای آمریکا هم اگر نتیجه بخش نباشد، علاوه بر اینکه شکستی بر سیاست‌های بایدن است ولی آنها هم نهایتا به این سمت خواهند رفت که ایران در مسیر فعالیت غیرصلح‌آمیز است و دنیا باید اقدام جدی‌تری علیه ایران به عمل آورد و گزینه‌هایی که گفته می‌شود همیشه روی میز است حتی گزینه نظامی وجود دارد.

پس برای آمریکا هم هزینه دارد چون خطراتی برایش خواهد داشت ترجیح می‌دهند به آن گزینه متوسل نشوند. از طرفی پرونده برجام در مقطع فرازمانی درحال حرکت است و در مدت طولانی ظرفیت به طول انجامیدن را ندارد لذا چنانچه طرفین طی یکی، دو ماه آینده به نتیجه نرسند با وضعیت غیرقابل پیش بینی مواجه خواهیم بود. واقعیت این است که مشکل سیاسی است و طرفین از بحث‌های فنی و حقوقی عبور کرده‌اند و به نوعی به توافق رسیده‌اند یا حداقل به توافق نزدیک شده‌اند و اختلافات زیادی باقی نمانده است.

ولی در حوزه سیاسی، ایران خواستار رفع تحریم‌ها علیه سپاه یا بحث‌هایی که مبتنی بر مسائل سیاسی است، است تا تحریم‌هایی که ماهیت سیاسی دارد و علیه ایران به کار گرفته شده، معلق شود. اما آمریکایی‌ها می‌خواهند بحث را به برجام محدود کنند و بیشتر آثار اقداماتی که ترامپ به اجرا گذاشته را برطرف کنند و به حوزه‌های جدید نپردازند.

اینطور که از اخبار جسته گریخته و پراکنده می‌توان نتیجه گرفت، اختلاف متمرکز بر حوزه سیاسی است و به همین دلیل است که در پایتخت‌های دو کشور یا مراکز تصمیم گیری سیاسی این موضوع باید حل و فصل شود و دیگر نیازی به میز مذاکره نیست و اراده‌های سیاسی مقامات دو کشور برای حل موضوع لازم است.

تحریم‌هایی که ایجاد شده مانند دروازه یا در بزرگی است که به روی ما بسته شده که همانا ورود به بازار جهانی است اما با باز شدن در باید مشکلات دیگر هم حل شود. تا این در باز نشود و وارد محوطه نشویم، نمی‌توانیم از ظرفیت‌های اقتصادی استفاده کنیم. درحقیقت وقتی وارد محوطه شویم، به حل مشکلات دیگر بستگی دارد. مثل اینکه یک زمانی برای ورود به فروشگاهی ممنوع بودیم و حالا وارد شدیم.

موضوع این است که باید پول و آمادگی خرید داشته باشیم تا بتوانیم خرید کنیم. اینجا مسئله اف‌ای‌تی‌اف مطرح است که ایران باید چاره‌ای بیندیشد. ایران در حوزه سیاست خارجی هم باید بازنگری و تنش‌زدایی کنیم تا بتواند مسیر خود را به طرف فعال شدن طی کند. قطعا ایران می‌تواند از این فرصت استفاده کند و اگر تحریم‌ها برداشته شود با برنامه‌ریزی اساسی به منظور استفاده از فرصتی که از جنگ اوکراین در حوزه انرژی به‌وجود آمده، اوضاع خود را بسامان کند.

منبع: روزنامه آرمان ملی

395156