به گزارش سایت خبری پرسون، سیامک کاکاوند دکترای معماری و پژوهشگر در حوزه شهرسازی در یادداشتی نوشت: این شهر دارای پتانسیل‌ها و قابلیت‌های مختلف و متنوع است و در کنار آن با چالش‌ها و نارسایی‌های متعدد و متنوع دست‌به‌گریبان است.مدیریت شهر تهران از طرفی در مقابل مواهب عظیم یک شهر بزرگ و مملو از فرصت‌ها و امکانات قرار دارد و از طرف دیگر موضوعات و مسائل متنوع و پیچیده‌ای را در پیش رو دارد.به‌منظور مواجه مؤثر و مطلوب مدیریت شهری، نا گریز از مداخله محتوایی و رویه‌ای در بسیاری از حوزه‌های شهرسازی و معماری و اجرایی و غیره است.تغییرات مستمر برنامه‌ها و رویکردها حسب اقتضائات زمانی و مکانی، پیش‌بینی تحولات و اعمال تغییرات، انعطاف‌پذیری و روا داری بسیار قابل‌توجهی را تحمیل می‌نماید.بدیهی است نگرش موصوف در تمام حوزه‌های متنوع حیات شهری می‌بایست تسریع و تعمیم داشته باشد.
این تحولات از مقیاس‌های کلان به‌مانند تحولات جهانی در حوزه‌های مختلف تا مقیاس‌های خرد به‌مانند آنچه در محلات شهری حسب ویژگی‌ها و خصوصیات اقتصادی، فرهنگی ،اجتماعی و غیره اتفاق می‌افتد را در برمی‌گیرد. مدیریت شهری و شهرداری تهران نیز به‌تبع در یک تلاش مستمر در پی انتخاب بهترین رویکردها ، نگرش‌ها، برنامه‌ها و سیاست در راستای تحقق زیست سعادتمند و باکیفیت برای شهروندان و ارائه یک الگوی پاسخگو و متعالی برای دیگر شهرهای کشور است.
موضوع جهانی‌شدن در کنار چالش‌های عدیده این امکان را به وجود می‌آورد که الگوهای مؤثر و پاسخگو فراتر از شهروندان یک شهر و یا مردمان یک کشور با مرزهای سیاسی توسط شهرها و دیگر کشورها موردتوجه و بهره‌برداری قرار گیرد.از مهم‌ترین مفاهیم در بهره‌برداری از این موقعیت ارتباط و اشتراک است و از مهم‌ترین ابزارهای موجود سامانه‌ها و در مقیاس بزرگ‌تر، ابر سامانه‌ها می‌باشند. سامانه‌ها ابزارهای تعیین‌کننده و به‌خودی‌خود متضمن چشم‌اندازهایی وسیع در تحقق حداکثر ارتباط، پیوند و هم‌افزایی هستند.در تمام شهرها کوچک و بزرگ جهان به نحوی از انحا از این ابزار تعیین‌کننده بهره‌برداری می‌گردد لیکن در مقطع کنونی این ابزار تغییرات و تحولات فزاینده و شگرفی را فرا روی ما متصور و مجسم می‌نماید.
در شهرداری تهران نیز نزدیک به 200 سامانه فعال در حوزه مدیریت شهر شکل‌گرفته‌اند و حجم عظیم اقدامات و فعالیت‌ها در این سامانه‌ها تعریف می‌گردد. لیکن با تحولات و تغییرات دنیای پیرامون ما به نظرمی‌رسد این سامانه نیز باید به‌صورت مستمر ارتقاء و بهبود یابند. شهرداری تهران در حوزه شهرسازی و معماری با تعریف و ایجاد یک رصدخانه شهری عملاً وارد فضای ارتقاء مستمر سامانه‌ای جامع و یکپارچه در حوزه مدیریت و برنامه‌ریزی،نظارت و پایش مجموعه طرح‌ها و اقدامات و فعالیت‌های شهری گردیده است. قدرت و توانمندی سامانه مذکور درگرو پاسخگویی بر مجموعه انتظارات فزاینده و نیازهای پیچیده مقولات مرتبط با شهرسازی و معماری است. درواقع سامانه‌های جامع موضوعاتی هستند که نیاز به شوراهای مدیریتی و تخصصی راهبر و همچنین ناظران و بهره‌برداران آگاه و فعال به‌منظور استمرار بازسازی‌های شکلی و محتوایی اقتضایی را خواهند داشت.
طیف گسترده موضوعات منعکس در سامانه‌ها بهره‌برداری از خدمات گروه‌های تخصصی را در کنار هم و هم پیوند با یکدیگر اجتناب‌ناپذیر می‌نماید.با نگاهی به تجربیات گذشته به نظرمی ر سد هر اقدامی بر اساس مبناهای نظری قابل‌اتکا باید مدیریت و ساماندهی گردد و طیف گسترده موضوعات سامانه‌ها نیز این موضوع مستثنا نیست. سامانه‌ها و اقدامات منعکس بر آن‌ها بر پایه‌یک سند علمی و یا قانونی مورد وثوق جمعی، دانشوران و یا حکمرانان ( حسب مقیاس و موضوع) باید تعریف گردد. فقدان توجه به پایه علمی و یا قانونی می‌تواند مخاطرات متعدد و متنوعی را در پی داشته باشد.
اسناد علمی و قانونی سامانه‌های جامع از موضوعات مهم و اساسی در طراحی سامانه‌ها است در سامانه جامع شهر تهران که رصدخانه شهر نامیده می‌شود بر پایه طرح جامع و تفصیلی مصوب در شورای عالی شهرسازی و معماری ایران و دبیرخانه کمیسیون ماده پنج که نهادی قانونی است شکل‌گرفته است و در بخش‌هایی که نیاز به توسعه احساس می‌گردد تغییرات پیش از اعمال باید توسط یک مرجع قانونی تائید و ابلاغ پس‌ازآن در سامانه تعریف و پیگیری گردد. به‌صورت مثال موضوع ساماندهی آنتن‌های مخابراتی در سطح شهر تهران که از لایه‌های اطلاعاتی بعدی و جدیدتر اطلاعات مکانی هستند بر اساس طرح جامع ساماندهی آنتن‌های مخابراتی که از مصوبات جدیدتر شورای شهر می‌باشد در سامانه منعکس گردیده است. در توسعه سامانه و الحاق لایه‌های جدیدتر الزام وجود اسناد پایه قانونی و یا علمی در رابطه با این الحاقات است که در رصدخانه شهر تهران این مهم حسب سوابق و تجربیات و ممانعت از بی‌نظمی و اغتشاش در محتوا و عملکردها در طول زمان رعایت گردیده است.
وجود شوراهای راهبری مدیریتی و تخصصی است . در توسعه سامانه‌ها از بهترین روش‌های مواجهه با ابعاد کیفی بهره‌برداری از دانش و تجربه گروهی از متخصصان مجرب و دانشور در طرح‌ریزی موضوعات جدید و یا ارتقاء وضعیت گذشته است. پیش‌بینی شوراهای راهبری مدیریتی و تخصصی برای بخش‌های جدید از مهم‌ترین موضوعات مطمح نظر است در رصدخانه شهر تهران در حال حاضر شوراهای مختلف موضوع توسعه بخش‌های متعدد سامانه را مورد نظارت و راهبری قرار می‌دهند این شوراها در طول زمان و به فراخور اقتضائات و نیازها تغییرات و تحولات لازم را اعمال و به پاسخگویی و انعطاف‌پذیری لازم را تأمین و تضمین می‌نمایند.
کثرت شوراهای تخصصی و کارشناسی موضوعات مختلف تعریف و شکل‌گیری شورای عالی با موضوع مدیریت و برنامه‌ریزی در این حجم تحولات را اجتناب‌ناپذیر می‌نماید درواقع نظام مدیریت سامانه‌های جامع و رصدخانه شهر تهران به‌طور خلاصه سه موضوع الزام پیش‌بینی اسناد قانونی برای اقدامات و فعالیت‌ها،وجود شوراهای تخصصی و شورای عالی مدیریت و برنامه‌ریزی را به‌منظور تأمین بالاترین کیفیت عملکرد باید پیش‌بینی نماید.
بانک‌های اطلاعاتی مرتبط
علاوه بر لایه‌های اطلاعاتی شهرسازی به‌منظور جامعیت در مداخله و مواجهه با طیف موضوعات گسترده و تأثیرگذار و اثرپذیر، نیاز به بانک‌های اطلاعاتی موضوعات مختلف نیز اجتناب‌ناپذیر است. در حال حاضر کثرت اطلاعات در سطح شهر تهران و دیگر شهرها چنان است که در صورت فقدان بهره‌برداری از بانک اتلاف منابع معنوی و مادی سنگین و چشمگیری را شاهد خواهیم بود. به‌طور مثال ذخیره‌سازی سابقه طرح‌های توسعه شهری و طرح‌های معماری در ساختار و نظام مشخص و معین از مهم‌ترین این موارد می‌تواند باشد. به‌طورکلی این بانک‌ها امکان بهره‌برداری از دستاوردهای گذشته را به‌صورت یکپارچه و منسجم فراهم می‌آورند و از این حیث در موضوع زمان و انتخاب بهترین طرح‌ها و برنامه‌ها شرایط بسیار مناسبی را فراهم می‌نمایند.با توجه به حوزه‌های مختلف و متفاوت مرتبط با رشته شهرسازی و معماری بانک‌های موضوعات مختلف باید در ارتباط با سامانه جامع شهری قرار گیرد و چنانچه این سامانه‌ها در مقیاس بالاتر پیگیری نماییم وسعت و ساختار این سامانه مجدداً تغییر خواهد نمود.
مشارکت و شفافیت
دو مفهوم بسیار مهم در توسعه سامانه‌ها هستند در حال حاضر در بسیاری از سامانه‌ها در فاز توسعه امکان درج آرا و نظرات کاربران، ارسال فیلم و عکس و مدارک و مستندات وجود دارد در رصدخانه شهر تهران نیز در فاز توسعه امکان ارسال مجموعه این موضوعات در برنامه قرار خواهد گرفت و درواقع بخشی از سامانه‌ها تالارهای گفتگوهای تخصصی در موضوعات شهرسازی خواهند بود و طرح‌ها و برنامه‌های ذینفعان و ذیمدخلان در ساختار نظامند و ساختار مند در بخش توسعه امکان ثبت و ضبط و نگهداری خواهد داشت.از طرف دیگر با حفظ سلسله‌مراتب دسترسی ماهیت سامانه‌ها امکان ایجاد بالاترین سطوح شفافیت در تمام حوزه مقدور و میسر خواهد نمود.
