علف لیمو یا لمون گرس نوعی گیاه علف‌مانند بلند است که معمولا در غذاهای جنوب شرقی آسیا استفاده می‌شود. ساقه و پیاز این گیاه طعم لیموی تازه را دارد و گاهی به‌عنوان چاشنی به چای، گوشت و ماهی، کاری و آبگوشت اضافه می‌شود. برگ و روغن این گیاه هم کاربردهای دارویی دارند. در این مقاله می‌گوییم فواید و عوارض علف لیمو چیست و چطور می‌توان از آن استفاده کرد. با ما همراه باشید.
ارزش غذایی علف لیمو
علف لیمو طعم‌دهنده‌ای عالی است. ۱ قاشق چای‌خوری علف لیموی تازه حدود ۵ کالری انرژی دارد که بیشتر آن از کربوهیدرات (فیبر) و پروتئین است.
مواد معدنی موجود در ۱ قاشق چای‌خوری لمون گرس عبارت‌اند از:
- کلسیم (۳ میلی‌گرم)؛
- پتاسیم (۳۴ میلی‌گرم)؛
- منگنز (۰٫۲ میلی‌گرم)؛
- منیزیم (۲٫۹ میلی‌گرم)؛
- آهن (۰٫۴ میلی‌گرم).
علف لیمو ویتامین آ (A)، ویتامین سی (C)، فولات و نیاسین هم دارد، اما مقدارشان آن‌قدر کم است که نیاز روزانه بدن را تأمین نمی‌کنند.
خواص علف لیمو
علف لیمو به جلوگیری از رشد باکتری و مخمر کمک می‌کند. این گیاه حاوی موادی است که کاربردهای پزشکی مختلفی دارند و به‌صورت خوراکی، ضماد پوستی و داروی استنشاقی برای درمان یا بهبود بیماری‌های مختلف استفاده می‌شود، از جمله:
- درد و ورم؛
- تب؛
- قند و کلسترول خون؛
- تحریک رحم و قاعدگی؛
- اضطراب؛
- سرماخوردگی؛
- سرفه؛
- دیابت؛
- صرع؛
- فشار خون بالا؛
- درد اسکلتی عضلانی؛
- بی‌خوابی؛
- التهاب مفاصل؛
- خستگی.
برخی دیگر از کاربردهای این گیاه عبارت‌اند از:
- پیشگیری از سرطان؛
- کاهش شوره سر؛
- کاهش علائم برفک در بیماران مبتلا به ایدز؛
- مصرف خوراکی برای آرام‌کردن معده و سایر مشکلات گوارشی مثل حالت تهوع؛
- استفاده به‌عنوان عطر در ضدتعریق، صابون‌ها و مواد آرایشی؛
- تهیه ویتامین آ (A) و سیترات طبیعی.
عوارض جانبی احتمالی علف لیمو
مصرف مقدار معمول گرس لیمو در غذا برای بیشتر افراد بی‌خطر است، اما مصارف پزشکی آن ممکن است عوارضی داشته باشد، از جمله:
- استفاده موضعی از این گیاه ممکن است موجب التهاب پوستی شود. علاوه بر این، مصرف مقدار زیاد آن می‌تواند موجب سرگیجه، خواب‌آلودگی، خشکی دهان، تکرر ادرار و افزایش اشتها شود.
- مقدار زیاد روغن علف لیمو ممکن است به کبد و مخاط معده آسیب بزند و مصرف زیاد چای علف لیمو می‌تواند بر عملکرد کلیه اثر بگذارد.
- استنشاق لمون گرس می‌تواند موجب مشکلات ریوی شود و اگر کودکان قرص‌های دفع حشرات حاوی روغن لمون گرس را ببلعند، ممکن است دچار مسمومیت کشنده شوند.
تداخل دارویی علف لیمو
ممکن است علف لیمو با بعضی داروها تداخل داشته باشد، از جمله:
- فنوباربیتال: روغن علف لیمو می‌تواند موجب خواب‌آلودگی شود و مصرف هم‌زمان آن با داروهای خواب‌آور ممکن است عوارض جانبی دارو را افزایش دهد.
- داروهای تغییریافته توسط کبد: بعضی داروها توسط کبد تغییر می‌کنند و تجزیه می‌شوند. ممکن است لمون گرس سرعت شکستن دارو توسط کبد را کاهش دهد. مصرف هم‌زمان لمون گرس با بعضی داروهایی که کبد تجزیه‌شان می‌کند می‌تواند عوارض جانبی دارو را بیشتر کند. بعضی از این داروها عبارت‌اند از کلرزاکسون، تئوفیلین و بوفورالول.
مصرف علف لیمو در دوران بارداری و شیردهی
مطالعات کافی درباره اثرات مصرف علف لیمو در دوران بارداری و شیردهی انجام نشده است، اما این گیاه می‌تواند موجب قاعدگی شود و به همین دلیل ممکن است خطر سقط جنین برای مادران باردار وجود داشته باشد. همچنین وجود مواد خاص در لمون گرس ممکن است منجر به نقایص تولد شود. بنابراین قبل از مصرف این گیاه در دوران بارداری و شیردهی با پزشک مشورت کنید.
مقدار مصرف علف لیمو
دوز مناسب لمون گرس به عوامل مختلفی مثل سن و وضعیت سلامتی فرد بستگی دارد. در حال حاضر مدارک علمی کافی برای تعیین مقدار مناسب مصرف لمون گرس وجود ندارد. به یاد داشته باشید که محصولات طبیعی لزوما ایمن نیستند و توجه به میزان مصرف آنها مهم است. حتما از دستورالعمل روی محصولات پیروی کنید و قبل از مصرف علف لیمو با داروساز یا پزشک مشورت کنید.
خرید علف لیمو
گیاهی را بخرید که این مشخصات را داشته باشد:
- عطر زیاد؛
- رنگ سبز مایل به سفید؛
- ساقه‌های محکم و سالم و سنگین؛
- پیازهای سالم که به‌خوبی به آن متصل باشند.
لمون گرس قهوه‌ای و پوسته‌پوسته که با بلندکردن به‌راحتی جدا شود انتخاب خوبی نیست و احتمالا خشک شده است. بنابراین طعم و مزه خاصی به غذای شما نمی‌دهد. بعضی فروشگاه‌ها بخش بالایی گیاه را می‌برند که معمولا اشکالی ندارد، چون در بیشتر دستورهای آشپزی بخش انتهایی ساقه و پیاز گیاه لازم است.
نگهداری از علف لیمو
می‌توانید لمون گرس را در ظروف پلاستیکی بگذارید و ۲ تا ۳ هفته در یخچال و تا ۶ ماه در فریزر نگه دارید.
نحوه آماده‌سازی علف لیمو
برای آماده‌کردن لمون گرس به چاقویی تیز نیاز دارید.
- ابتدا با انگشتانتان برگ‌های خارجی ساقه را جدا کنید؛
- بخش نرم داخل ساقه همان قسمتی است که برای آشپزی به آن نیاز دارید؛
- می‌توانید از تمام ساقه برای مزه‌دارکردن غذا استفاده کنید و قبل از سرو غذا آن را از غذا خارج کنید؛
- می‌توانید قبل از مصرف چند برش یا ضربه به ساقه بزنید تا روغنش آزاد شود؛
- همچنین می‌توانید انتهای پیاز را ببرید و بخش انتهای ساقه را حلقه‌حلقه کنید؛
- می‌توانید آن را با غذاساز خمیر کنید و در سوپ بریزید تا بجوشد.
برای استفاده از علف لیمو در چای، سوپ، آبگوشت یا سایر مایعات، ساقه را بتراشید و آن را در مایع بخیسانید تا روغن معطر آن آزاد شود. در بعضی دستورالعمل‌ها لازم است پیاز یا بخش انتهایی ساقه را خرد یا چرخ کنید و آن را به ادویه یا سالاد اضافه کنید و هم بزنید.
