به گزارش سایت خبری پرسون، بررسی این تحولات و فضای حاکم بر مذاکرات وین بیانگر این نکته است که گفت‌وگوها بیش از هر زمان دیگر به خط پایان نزدیک شده و اگر ایالات متحده تصمیمات لازم را اتخاذ کند، می‌توان ظرف چند روز به توافق نهایی رسید. این در حالی است که رئیس هیات روسیه در مذاکرات می‌گوید که آمریکا به عنوان طرفی که ابتدا از برجام خارج شد باید گام نخست را در راستای توافق نهایی در وین بردارد. او معتقد است که حصول توافق در روزهای باقی‌مانده تا پایان ماه فوریه امری «شدنی است» از نگاه رئیس هیات چین هم گفت‌وگوها در حالی به یک قدمی توافق رسیده که ایران تلاش‌های هنگفتی را به گونه‌ای سازنده با یک رویکرد صریح صورت داده و خواسته‌های خود را بر اساس تصمیمات سیاسی روی میز قرار داده است.
با این حال آمریکا و مذاکره‌کنندگان اروپایی در روزهای اخیر، با تلاش برای گرفتن امتیازهای بیشتر در حوزه دستاوردهای علمی و هسته‌ای ایران و طرح درخواست‌های فرابرجامی، حصول توافق در وین را تهدید می‌کنند. این در شرایطی است که یک مقام ارشد اروپایی گفته انتظار دارد مذاکرات ظرف یک یا دو هفته آینده به نتیجه برسد. آنچه مسلم است در لحظات پایانی و نفس‌گیر مذاکرات وین باید این نکته را در نظر داشت که ایالات متحده برای فرار از مسئولیت تصمیم‌گیری تلاش خواهد کرد تا با به‌کارگیری تاکتیک‌های مختلف، فضاسازی رسانه‌ای جهت‌داری را عملیاتی و برای مذاکره کنندگان خود در کوبورگ اهرم چانه زنی ایجاد کند.
تلاش برای توافق بهتر
مذاکرات وین برای احیای برجام در روزهای اخیر به تبادل آخرین پیشنهادها و دیدگاه‌های طرف‌های مختلف برای عبور از معدود اختلافات باقی مانده گذشته است. به نظر می‌آید پیشرفت در مذاکرات برای رسیدن به توافقی مرضی الطرفین به بیش از ۹۸درصد و هیات‌ها به کفایت مذاکرات رسیده‌اند و توافق در انتظار تصمیمات سیاسی در دو سوی میز است. آنچه بازگشت ایران به برجام را طی یک سال گذشته سخت کرده، تحریم‌های یک جانبه‌ای است که در دولت دونالد ترامپ علیه ایران وضع شد.
این تحریم‌ها به بهانه و عناوین مختلف حقوق بشری، مبارزه با تروریسم و فعالیت‌های نظامی و دفاعی ایران در حوزه‌های مختلف نظامی، اقتصادی، بانکی، اجتماعی، فرهنگی، سیاسی، غذا و دارو، کمک‌های بشردوستانه و غیره وضع شده است، اما نکته قابل توجه این است که بسیاری از تحریم‌هایی که در قالب برجام مشمول لغو یا رفع محدودیت شده بود، تحت عنوان‌های فوق مجدد در لیست تحریم قرار گرفته است. به این ترتیب حتی اگر همه طرف‌ها به برجام بازگردند تا وقتی تکلیف تحریم‌هایی که در برجام لغو شده است اما در تحریم‌های حقوق بشری و غیره مجدد در لیست قرار گرفته، روشن نشود و آنها نیز رفع نگردد عملا منفعت اقتصادی، سیاسی، بانکی و مالی و غیره متوجه ایران نمی‌شود. تمام تلاش هیات‌های مذاکره کننده ایران در دولت حسن روحانی و ابراهیم رئیسی این بوده است که تا جای ممکن تحریم‌های بیشتری در این چارچوب رفع شود تا منفعت اجرای برجام برای معیشت و اقتصاد مردم و کشور بیشتر باشد.
در عین حال، مذاکرات برای بازگشت به برجام علاوه بر موضوع تحریم و اقدامات هسته‌ای، دو موضوع دیگر که برای ایران دارای اهمیت و اولویت بود را شامل می‌شد؛ مساله راستی آزمایی از اجرایی شدن تعهدات آمریکا و اروپا و دیگری تضمین عدم تکرار آنچه از ۲۰۱۸ تا کنون این توافق شاهدش بوده است. منابع نزدیک به هیات مذاکره کننده تاکید دارند که ایران توانسته شاخص‌های مدنظرش برای راستی آزمایی را به دست آورد و در رابطه با تضمین تعهد آمریکا به تعهداتش در بخش‌های سیاسی، اقتصادی و بین‌المللی تضمین‌های قابل توجهی تا کنون به دست آمده است و البته تلاش برای اخذ تضمین‌های بیشتر تا دقایق پایانی کار ادامه دارد. این منابع تصریح دارند که با توجه به بدعهدی آمریکا و همراهی سه کشور اروپایی با آمریکا، ایران امکان «بازگشت‌پذیری» سریع در فعالیت‌های هسته‌ای خود را در مقابل هر گام اشتباه یا بدعهدی طرف مقابل حفظ خواهد کرد.
می‌توان در وین به توافق رسید
وزیر امور خارجه کشورمان در حاشیه پنجاه و هشتمین کنفرانس امنیتی مونیخ با آنتونیو گوترش دیدار و گفت و کرد و در خصوص مذکرات احیای برجام در وین، با اشاره به جدی و فشرده بودن گفت‌وگوها اظهار داشت: پیشرفت‌ها در روند مذاکرات قابل توجه است، اما هنوز طرف مقابل در برخی موضوعات کلیدی باید در تامین حقوق و منافع مشروع ایران باید تصمیمات جدی سیاسی اتخاذ نماید و اراده عملی خود را نشان بدهد. حسین امیر عبداللهیان در ادامه در دیدارهای خود با وزرای امور خارجه شرکت کننده در این نشست با در ملاقات با وزیر خارجه آلمان در خصوص آخرین وضعیت گفت‌وگوها در وین با تاکید بر اینکه تهران از روز اول عزم جدی برای یک توافق خوب داشته، گفت: جمهوری اسلامی ایران انتظار دارد طرف‌های اروپایی و برجامی خطوط قرمز ایران را با دقت در نظر داشته و تلاش نمایند پس از سال‌ها بی‌عملی، نقش موثری در تامین حقوق مشروع ایران به عنوان طرف متضرر از خروج یکجانبه و غیرقانونی آمریکا داشته باشند.
وی با رد برخی اظهارات در خصوص تعیین ضرب‌الاجل‌های ساختگی، افزود: تهران کیفیت توافق را در کنار عنصر زمان می‌بیند و اگر همین‌امروز به خواسته‌های مشروع تهران توجه شود می‌توان در وین به توافق دست یافت. رئیس دستگاه دیپلماسی در دیدار با لوئیجی دی مایو وزیر امور خارجه و همکاری‌های بین‌المللی ایتالیا در خصوص مذاکرات احیای برجام در وین عنوان کرد: اراده ما رسیدن به توافق خوب در کمترین زمان است، ولی اینکه چند روز و یا چند هفته طول بکشد، کاملا به رفتار و اراده آمریکا و توجه اروپا به اصول و قواعد مذاکره و حقوق مشروع ایران وابسته است. حسین امیر عبداللهیان همچنین در دیدار با همتای اتریشی خود با بیان اهمیت خطوط قرمز ایران و عدم امکان نادیده گرفتن آنها در وین بیان کرد: اگر انتخاب نهایی میان عدم توافق از یک سو و گذر کردن از منافع مردم ایران - به عنوان خط قرمز ما- از سوی دیگر باشد، انتخاب قطعی تهران احترام به منافع ملی و عدم عبور از خطوط قرمز منطقی و مشروع جمهوری اسلامی ایران است.
وی ایجاد و حفظ تعادل میان حقوق و مسئولیت‌ها را اصلی بدیهی برای پایداری هر توافقی دانست و افزود: اکنون طرف‌های غربی باید تصمیم نهایی خود را بگیرند که آیا می‌خواهند به تروریسم اقتصادی جاری و بی‌عملی‌ها و بدعهدی‌های خود پایان دهند و یا همچنان می‌خواهند به بهانه‌های غیرقابل قبول استخوان لای زخم باقی بگذارند. رئیس دستگاه دیپلماسی کشورمان تاکید کرد: برپایی کارزارهای رسانه‌ای از سوی سه کشور اروپایی و آمریکا برای دستیابی به اهداف مذاکراتی خود، تاثیری بر ماموریت قطعی مذاکره کنندگان برای صیانت از منافع مردم بزرگ ایران ندارد. وزیر امور خارجه کشورمان در دیدار با همتای هلندی خود نیز با تشریح آخرین وضعیت روند مذکرات رفع تحریم‌های کشورمان در وین و تبادل نظر با همتای هلندی خود در این خصوص، بر موضع جمهوری اسلامی ایران مبنی بر ضرورت رفع همه تحریم‌های ناهمخوان با برجام و لزوم توجه به رعایت خطوط قرمز کشورمان در روند مذاکرات تاکید کرد.
مذاکرات موضوع حاشیه نشست مونیخ
کنفرانس امنیتی مونیخ آن هم در هنگامه‌ای که مذاکرات احیای برجام در وین به طور حساس و فشرده در جریان است به محفلی برای اظهار نظرهای مختلف وزرای خارجه کشورهای مختلف در خصوص مذاکرات وین و احیای برجام تبدیل شد. چنانکه آنتونیو گوترش دبیر کل سازمان ملل گفت: همه منتظریم که یک توافق مورد قبول همه طرف‌ها برای اجرایی شدن هرچه زودتر توافق از سوی طرف‌های مذاکره و تامین منافع ایران حاصل شود. از طرفی الکساندر شالنبرگ، وزیر خارجه اتریش اظهار داشت: گام‌های آخر مذاکرات بسیار سخت و گاهی وقتها نفس‌گیر است و شاید برخی روزها پیشرفتی حاصل نشود، اما همه باید همچنان تلاش کنیم تا توافق حاصل شود.
صدراعظم آلمان نیز در بخشی از اظهاراتش در کنفرانس امنیتی مونیخ، درباره به نتیجه رسیدن مذاکرات وین بیان کرد: ما در حال حاضر فرصت رسیدن به یک توافق را داریم که اجازه خواهد داد تحریم‌ها لغو شوند. اولاف شولتس درباره فوریت بخشیدن به روند مذاکرات گفت: اما اگر به سرعت موفق به انجام آن نشویم، مذاکرات با خطر شکست مواجه می‌شود. میخائیل اولیانوف نماینده دائم روسیه نزد سازمان‌های بین‌المللی در وین نیز در صفحه توئیتر خود نوشت: «عالی! روسای هیات‌های E3(آلمان، فرانسه و انگلیس) باید چند روز وین را ترک کنند اما تیم‌های آنها برای مذاکرات بیشتر در پایتخت اتریش در دسترس خواهند بود! وی ادامه داد: این دلگرم‌کننده است! ما به تکمیل موفقیت‌آمیز مذاکرات درباره برجام نزدیک هستیم.
منبع: آرمان ملی
