به گزارش سایت خبری پرسون، یک مقام دولت بایدن از معافیت تحریمی ایران خبر داده و گفته است:« مذاکرات فنی که با این معافیت‌ها تسهیل می‌شود در هفته‌های پایانی گفت‌وگوها ضروری است.» این خبر در حالی منتشر شد که معاون وزیر امور خارجه کره جنوبی در صفحه توییترش از گفت‌وگو با نماینده ویژه آمریکا در امور ایران درباره روند مذاکرات وین خبر داد و از دیگر سو، سنای آمریکا هم در صدد است روز چهارشنبه ۲۰ بهمن ماه جلسه استماعی را درباره جدیدترین تحولات مذاکرات برجامی وین برگزار کنند.مقام وزارت امور خارجه آمریکا درباره لغو برخی تحریم‌های هسته‌ای ایران تاکید کرده که این معافیت تحریمی نباید به عنوان سیگنالی تلقی شود که واشنگتن به دنبال دستیابی به تفاهمی برای بازگشت به توافقی است که به صورت رسمی با نام برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) شناخته می‌شود.بر اساس گزارش‌ها، با صدور این معافیت تحریمی، شرکت‌های چینی، روسی و اروپایی که با برنامه هسته‌ای صلح آمیز ایران همکاری داشتند، می‌توانند بدون نگرانی از تحریم‌های آمریکا، به این همکاری بپردازند.
توضیحات آقای سخنگو
در همین راستا سخنگوی وزارت خارجه آمریکا درباره موضوع معافیت‌های تحریمی در خصوص برنامه صلح‌آمیز هسته‌ای ایران توضیحاتی ارائه داد. ند پرایس جمعه شب به وقت محلی در حساب کاربری خود در توییتر نوشت: «ما دقیقاً همان کاری را کردیم که دولت قبلی کرد؛ به شرکای بین‌المللی خود اجازه می‌دهیم به خطرهای فزاینده مرتبط با عدم اشاعه و ایمنی هسته‌ای در ایران رسیدگی کنند در عین حال، تا زمانی که تهران به تعهدات خود در قالب برجام بازنگردد، معافیت تحریمی به ایران ارائه نکرده و نخواهیم کرد.» لازم به ذکر است دولت ترامپ معافیت از تحریم برنامه هسته‌ای غیرنظامی ایران را در ماه مه ۲۰۲۰ به عنوان بخشی از کارزار «فشار حداکثری» بر ضد ایران که با خروج آمریکا از برجام در سال ۲۰۱۸ شروع شده بود، لغو کرد.
هدف آمریکا از لغو برخی تحریم‌های ایران
آسوشیتدپرس در گزارشی نوشته است در حالی که مذاکره‌کنندگان آمریکایی خود را برای بازگشت به وین برای ادامه مذاکرات آماده می‌کنند، «آنتونی بلینکن» وزیر خارجه آمریکا چند معافیت تحریمی مربوط به فعالیت‌های هسته‌ای غیرنظامی ایران را امضا کرد. این اقدام با هدف لغو تصمیم دولت ترامپ در پایان دادن به این معافیت‌های تحریمی بوده است. این خبرگزاری ادامه داد: این معافیت‌های تحریمی با هدف ترغیب ایران به بازگشت به توافق هسته‌ای سال ۲۰۱۵ صورت می‌گیرد که دولت ترامپ به صورت یکجانبه از آن خارج شد. خبرگزاری فرانسه هم از یک مقام ارشد آمریکایی نقل‌قول کرده که وزارت خارجه آمریکا «معافیت از تحریم برنامه هسته‌ای غیرنظامی ایران» را به عنوان اقدام فنی ضروری برای بازگشت به توافق هسته‌ای ۲۰۱۵ یا برجام اعاده کرده است.آمریکا با رفع آن دسته از تحریم‌هایی موافقت کرده که به فعالیت‌های هسته‌ای ایران باز می‌گردد. هدف اصلی آمریکا از رفع تحریم‌های هسته‌ای غیرنظامی ایران این است که مذاکرات وین تسهیل شود.
کدام تحریم‌های ایران لغو شد؟
آنگونه که رویترز و آسوشیتدپرس گزارش داده‌اند آمریکا تحریم‌هایی که پیش از این روی برخی فعالیت‌های هسته‌ای ایران نظیر پروژه اتمی بوشهر، نیروگاه آب سنگین اراک و تحقیقات هسته‌ای وضع کرده بود را لغو کرده است.اما لغو این تحریم‌ها به چه معناست؟ پیش از این و بر اساس تحریم‌هایی که دولت دونالد ترامپ علیه ایران وضع کرده بود، هر کشور و شرکت خارجی که با برنامه هسته‌ای غیرنظامی ایران همکاری می‌کرد، تحریم می‌شد.اما وزارت خارجه آمریکاجمعه شب «تهدید به تحریم» علیه کشورها و شرکت‌های خارجی از جمله روسیه، چین و کشورهای اروپایی را که با بخش غیرنظامی برنامه هسته‌ای ایران همکاری می‌کردند، لغو کرده است. بدین ترتیب و با این اقدام تهدید تحریم بر ضد کشورها و شرکت‌هایی از روسیه،چین و اروپا که بر اساس شرایط «برجام» با صنایع هسته‌ای ایران همکاری می‌کنند، برداشته می‌شود و کشورها و شرکت‌های خارجی می‌توانند در نیروگاه هسته‌ای بوشهر، کارخانه آب سنگین اراک و راکتور پژوهشی تهران فعالیت کنند.
تحریم‌های دیگر ایران چه زمان برطرف می‌شود؟
به نظر می‌رسدیکی از مهم‍ترین دغدغه‌ها و سوالات عمومی این است که دیگر تحریم‌هایی که آمریکا علیه ایران وضع کرده، به خصوص تحریم‌های بانکی و نفتی چه زمانی رفع می‌شود؟هنوز جواب این سوال مشخص نیست. چون مذاکرات وین برای احیای برجام و رفع تحریم‌ها همچنان ادامه دارد. اگرچه این مذاکرات به ایستگاه پایانی نزدیک شده، اما توافق نهایی هنوز حاصل نشده است. اگرچه کاملا در دسترس است. مذاکرات وین موقتا متوقف شده اما به زودی از سر گرفته می‌شود.
آغاز دور جدید مذاکرات در هفته جاری، می‌تواند به توافق نهایی ختم شود و بعد از آن مشخص می‌شود که هر کدام از تحریم‌هایی که آمریکا علیه ایران وضع کرده چگونه و تحت چه شرایطی رفع می‌شود.پیش از ایران اعلام کرده بود که تنها در صورتی توافق جدید را می‌‌پذیرد که آمریکا کلیه تحریم‌هایی را که علیه برنامه هسته‌ای و اقتصاد ایران وضع کرده، لغو کند.ازطرف دیگر، طرفین چند شرط برای رفتن بر سر میز مذاکره داشتند. شرط ایران آزادسازی منابع بلوکه شده ارزی ایران بود و شرط آمریکا آزادی زندانیان آمریکایی بود.دو هفته قبل بخشی از منابع بلوکه شده ایران در کره جنوبی آزاد شد و بحث آزادسازی منابع دیگر هم مطرح است. ایران هم گفته اگر آمریکا به توافق هسته‌ای پایبند باشد، زندانیان سیاسی را آزاد می‌کند.بر این اساس می‌توان گفت آنچه ظرف دو هفته قبل رخ داده، مقدمه مذاکرات هسته‌ای است و بیشتر شامل اقداماتی است که حسن نیت طرفین را ثابت کند.بعد از آن احتمالا می‌توان امیدوار بود که تحریم‌های بانکی و نفتی ایران هم رفع شود.
واکنش ایران به لغو تحریم‌های هسته ای
اولین واکنش ایران به لغو تحریم‌های هسته‌ای از جانب آمریکا، سخنان سخنگوی وزارت امور خارجه کشورمان بود؛ سعید خطیب زاده در این رابطه گفت: «طبیعتا جمهوری اسلامی ایران منتظر است که در خصوص ابعاد رفع تحریمی برجام هم ایالات متحده به وظایف و تعهدات خودش عمل کند.آنچه که ایالات متحده باید انجام دهد در تمامی ابعاد رفع تحریمی و همچنین ابعاد هسته‌ای است.اخباری که امروز شنیده می‌شود در خصوص ابعاد رفع تحریمی هسته‌ای است و همه می‌دانند که این کفایت نمی‌کند و کافی نیست.» این در حالی است که حسین امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجه کشورمان روز گذشته در جمع خبرنگاران درباره مذاکرات وین، با اشاره به اینکه در برخی از بخش‌ها توافقاتی حاصل شده است گفت: «یکی از موضوعات اساسی ما برای لغو تحریم‌ها، گرفتن تضمین‌ها است. درباره تضمین در حوزه‌های اقتصادی و سیاسی، اعلام کردیم که در بخشی‌هایی از آن موافقت‌هایی صورت گرفته است.»
وی افزود: «در بحث مذاکرات وین برای لغو تحریم‌هایکی از موضوعات اصلی گرفتن تضمین‌های لازم به ویژه از طرف‌های غربی برای اجرای تعهداتشان است لذا آنچه که ایران در خصوص تضمین‌ها دنبال می‌کند در این راستا است.» امیرعبداللهیان همچنین گفت: «ما به دنبال اخذ تضمین در حوزه‌های سیاسی، حقوقی و اقتصادی هستیم و این موضوع را مطالبه می‌کنیم. در برخی از بخش‌ها توافقاتی حاصل شده است و تیم مذاکره‌کننده ما با جدیت اخذ تضمین‌های ملموس از طرف‌های غربی برای اجرای تعهداتشان را در جریان مذاکرات وین دنبال می‌کند».
لغو تحریم‌های هسته‌ای تاثیری بر معیشت مردم ندارد
با این حال باید دید تحلیل کارشناسان روابط بین‌الملل در رابطه با لغو تحریم‌های صورت گرفته چیست؟محسن جلیلوند، کارشناس روابط بین‌الملل در این رابطه به آفتاب یزد می‌گوید:« قرار بر این بود که آمریکا بخشی از تحریم‌ها را لغو کند و در عین حال ایران هم بخشی از برنامه هسته‌ای خود را متوقف کند تا هر دو طرف گام به گام به سمت توافق حرکت کنند. ایران در طول مذاکرات بر راستی آزمایی تاکید کرد تا از اجرای مجدد تحریم‌ها جلوگیری کند.
در اصل لغو تحریم‌های ایران دو بخش دارد. یک بخش رسمی و یک بخش غیر رسمی. بخش رسمی لغو تحریم‌ها همین چیزی است که جمعه شب شاهد آن بودیم. یعنی بخشی از معافیت‌های شرکت‌های روسی، چینی و اروپایی برای فعالیت در مراکز هسته‌ای ما که در زمان ترامپ لغو شده بود؛ دوباره احیا شد. این گامی است که آمریکا در خصوص اثبات راستی آزمایی خود به ایران برداشت.»وی تصریح کرد:« اما لغو تحریم‌ها یک بخش غیر رسمی هم دارد مثلا به ایران اجازه داده شد به برزیل میعانات و نفت و غیره بفروشد و در ازای آن اقلام مایحتاج خود را وارد کند. آمریکایی‌ها هم در رابطه با لغو تحریم ها، هم به صورت رسمی و هم به صورت غیر رسمی قدم‌هایی برداشتند تا ایران را به راستی آزمایی که مد نظرش بود برسانند. طبق آخرین گزارش کنگره آمریکا در ماه دسامبر ایران حدود یک میلیون و دویست هزار بشکه فروش نفت فروخته است که حدود ششصد هزار بشکه آن به چینی‌ها فروخته شده؛ این نشان می‌دهد که آمریکایی‌ها قدم‌های مثبتی را برای توافق با ایران برداشته‌اند.
ایران هم قرار است در این راستا، اقداماتی در خصوص برنامه‌های هسته‌ای خود انجام دهد.» این کارشناس روابط بین‌الملل افزود:« اما موضوع اصلی این است که آمریکایی‌ها هنوز تحریم‌های اصلی مثل تحریم‌های نفتی و بانکی و سوئیفت را لغو نکرده اند. این تحریم‌ها خیلی مهمتر از تحریم‌های هسته‌ای است چون مستقیما با معیشت مردم سر و کار دارد اما تحریم‌های هسته‌ای تاثیری بر معیشت مردم ندارد. با این حال این لغو تحریم‌ها گامی برای رسیدن به توافق وین محسوب می‌شود.»
سیگنال آمریکا به بازار ارز ایران؛ منتظر سقوط قیمت دلار باشیم؟
خبری که جمعه شب درباره لغو بخشی از تحریم‌های ایران از سوی آمریکا منتشر شد، سیگنال کاهش قیمت را به بازار ارز داد؛ تا جایی که بسیاری از فعالان بازار ارز از ساعت‌های ابتدایی روز، منتظر قیمت‌های جدید و عقبگرد نرخ دلار بودند. آمریکا روز جمعه گذشته در میانه مذاکرات هسته‌ای وین، برخی تحریم‌های ایران را لغو کرد. این اقدام دولت بایدن، تصمیم دونالد ترامپ رئیس جمهوری سابق آمریکا برای لغو آنها را تغییر داد.
خبرگزاری آسوشیتدپرس در گزارشی اعلام کرد که مذاکرات وین با هدف رفع تحریم‌های آمریکا و بازگشت این کشور به برجام وارد مرحله حساسی شده است. وزارت امور خارجه آمریکا در اطلاعیه‌ای به کنگره اعلام کرد: معافیت از این فعالیت‌ها به تکمیل توافق برای بازگشت متقابل به اجرای کامل برجام کمک می‌کند و زمینه را برای بازگشت ایران را نیز به اجرای تعهداتش در برجام فراهم می‌سازد.یکی از مقامات ارشد وزارت امور خارجه و آگاه از معافیت‌های تحریمی، چنین اظهار کرد که این اقدام «در راستای منافع ملی حیاتی آمریکا و همچنین به نفع منطقه و جهان» اتخاذ شده است.
در این میان، ند پرایس، سخنگوی وزارت خارجه آمریکا درباره مذاکرات برجام گفته آنچه در وین می‌گذرد، فقط روی یک موضوع متمرکز است و آن برنامه هسته‌ای ایران است. چیزی که در وین روی آن متمرکز هستیم، بازگشت به توافق هسته‌ای است که محدودیت‌های قابل راستی‌آزمایی و دائمی روی برنامه هسته‌ای ایران اعمال می‌کند و با راستی‌آزمایی دستیابی ایران به سلاح هسته‌ای را متوقف می‌کند.
همچنین رو خانا، نماینده جمهوری خواه کنگره آمریکا از ایالت کالیفرنیا در توئیتی مدعی شد که به زودی خبرهای شگفت‌آوری از توافق شنیده می‌شود. وی عنوان کرد که پیشرفت خارق العاده‌ای در جریان مذاکرات برای احیای توافق برجام رخ داده است.
پیام آمریکا به بازار ارز ایران
انتشار خبر لغو برخی تحریم‌های ایران و نیز اظهارات برخی مقامات آمریکا در خصوص برجام، سیگنال کاهش قیمت را امروز به بازار ارز داد؛ تا جایی که بسیاری از فعالان بازار ارز از ساعت‌های ابتدایی روز، منتظر قیمت‌های جدید و عقبگرد نرخ دلار تا کانال ۲۶ هزار تومان بودند. در آخرین معاملات روز گذشته، دلار در قیمت ۲۷هزار و ۵۰۰تومان معامله می‌شد اما صبح امروز معاملات را با ۵۰۰تومان کاهش در قیمت ۲۷ هزار تومان آغاز کرد.به این ترتیب دلار در این لحظه (ساعت ۱۲:۵۵) در قیمت ۲۶هزار و ۵۰۰تومان معامله می‌شود که نسبت به روز گذشته هزارتومان کاهش را نشان می‌دهد.
ریزش دلار تا کانال ۲۵ هزار تومان
در این میان، برخی فعالان اقتصادی و کارشناسان معتقدند که کاهش قیمت ارز در بازار ادامه‌دار خواهد بود. علی شریعتی، عضو هیئت نمایندگان اتاق بازرگانی اتاق بازرگانی ایران می‌گوید: پایان بازییا راند آخر کاسبان تحریم در حال شکل‌گیری است. وی می‌افزاید: همان‌طوری که گمانه‌زنی می‌شود، پیش‌بینی رفع تحریم‌ها وجود دارد. اما بازخورد رفع تحریم‌ها در ایران در دو حوزه است. یکی کاسبان تحریم هستند که با قاچاق و کمبود در ایران، به سوداگری می‌پردازد و علاقه‌مند نیستند که جلوی جهش قیمت دلار گرفته شود. عضو هیئت نمایندگان اتاق بازرگانی ایران عنوان می‌کند: من از کاهش قیمت ارز صحبت نمی‌کنم و با توجه به تورم و بحث‌های تکنیکالی که وجود دارد، قرار نیست دوباره دلار مثل زمان احمدی‌نژاد فریز شود که قاچاق معکوس یا اتفاقات دیگری بیفتد. شریعتی ادامه می‌دهد: گروه دیگر، طرفداران بورس هستند که برخی از فعالان بازار سرمایه اعتقاد دارند که هر چه نرخ دلار بالاتر رود، ارزش سهام درست می‌شود.
وی با اشاره به شوک روانی به بازار ارز، تصریح می‌کند: خرده سرمایه‌دارها در این فاز وارد بازار می‌شوند و از ترس زیان، به فروش می‌پردازند.عضو هیئت نمایندگان اتاق بازرگانی ایران متذکر می‌شود: به نظر می‌رسد دلار به سمت کاهشی حرکت می‌کند و در فاز اول به کانال ۲۶ هزار تومان برود، اما اعلام قطعی برجام، دلار را وارد کانال ۲۵ هزار تومان به طور موقت خواهد کرد.
سعید مسگری، کارشناس اقتصادی اما معتقد است که لغو این تحریم‌ها خیلی روی بازار ارز تاثیر ندارد و بیشتر در بحث فعالیت‌های هسته‌ای است. تحریم‌هایی روی بازار ارز اثر دارد که در خصوص مبادلات ارزی یا آزاد شدن دارایی‌های بلوکه شده باشد.وی می‌افزاید: اگر برجام احیا شود، آن زمان می‌توان به کاهش نرخ دلار امید داشت؛ البته نه کاهش سنگین. به نظر من در نهایت تا کانال ۲۵ هزار تومان نرخ دلار می‌آید.اثر احیای برجام تا حدی در یک سال گذشته پیش‌خور شده است و دولت هم خیلی مایل نیست که بیشتر از این کاهش پیدا کند.
منبع: آفتاب یزد
