چاقی پدیده ای است که در دنیای امروزی ما که پیشرفت تکنولوژی بسیاری از کارها و فعالیتهای فیزیکی را برای ما آسان کرده، امری متداول محسوب میشود. اضافه وزن غیر از تاثیری که روی ظاهر ما دارد، میتواند منشا بسیاری از بیماریها و مشکلات قلبی عروقی باشد.
افرادی که BMI برابر ۳۰ یا بیشتر دارند چاق محسوب میشوند. تجمع چربی در هر قسمت از بدن میتواند مشکلات زیادی را به همراه داشته باشد. چند نمونه از عوارض مهم چاقی و افزایش وزن را برای شما ذکر خواهیم کرد.
بیماری قلبی
وزن اضافه بدن با سطوح بالاتر کلسترول و قند خون مرتبط است که دو عامل خطر برای حمله قلبی و سکته مغزی محسوب می شوند. به گفته موسسه ملی سلامت آمریکا، حتی کاهش ۵ تا ۱۰ درصد از وزن اضافه بدن میتواند احتمال ابتلا به بیماری قلبی را کاهش دهد. کاهش وزن میتواند سطوح فشار خون و کلسترول را کاهش داده و جریان خون را بهبود ببخشد.
کبد چرب
هنگامی که چربی در کبد شما تجمع پیدا میکند، ممکن است منجر به بافت اسکار شود که در نهایت باعث از کار افتادگی کبد میشود.
معمولا این بیماری تا زمانی که آسیبی به کبد وارد نکند، هیچ علائمی در بیمار ایجاد نخواهد کرد. معمولا این بیماری بیشتر در افرادی دیده میشود که دچار اضافه وزن هستند.
فشار خون بالا
وزن اضافه بدن قلب را مجبور می کند تا برای پمپاژ خون به سراسر بدن سختتر کار کند. این شرایط میتواند به پرفشاری خون یا فشار خون بالا منجر شود که یک عامل خطر برای بیماری قلبی - عروقی است.
فشار خون خود را به طور منظم کنترل کنید. خوانش عادی فشار خون ۱۲۰ روی ۸۰ است. اگر فشار خون شما افزایش یافته است، توصیه های ارائه شده توسط پزشک درباره تغییرات رژیم غذایی و سبک زندگی و همچنین داروهای تجویزی را برای بازگشت خوانش فشار خون به محدوده عادی رعایت کنید.
سرطان
به گفته انجمن سرطان آمریکا، وزن اضافه بدن می تواند خطر انواع مختلف سرطان از جمله پستان، کولورکتال، رحم، کیسه صفرا و کلیه را افزایش دهد. هر ساله موارد بسیاری از سرطان مرتبط با چاقی تشخیص داده میشوند. پژوهشگران از دلیل قطعی این ارتباط آگاه نیستند اما التهاب، تغییر متابولیسم سلول، عادات غذایی ناسالم و سبک زندگی کم تحرک میتوانند به تنهایی یا همراه یکدیگر در این زمینه نقش داشته باشند.
حفظ وزن سالم و پرهیز از افزایش وزن بهترین گزینه برای پرهیز از ابتلا به سرطان های مرتبط با اضافه وزن است.
آرتروز
اضافهوزن و چاقی به مفاصل و غضروفی که در انتهای استخوانها قرار دارد، فشار وارد میکند و در نهایت منجر به درد و سفتی میشود. چربی بیشتر در بدن نیز ممکن است باعث التهاب بیشتر در بدن شود.
اگر فقط ۵ درصد کاهش وزن داشته باشید، متوجه کاهش فشار روی قسمتهایی از بدن از جمله کمر و زانوها میشوید. ورزش یکی از راهکارهایی است که میتوانید برای رفع این مشکل در نظر داشته باشید.
سکته مغزی
اضافه وزن یا چاقی فشار خون را افزایش می دهد که از دلایل اصلی سکته های مغزی است. بیماری قلبی، قند خون و کلسترول بالا که با وزن اضافه بدن مرتبط هستند نیز احتمال تجربه یک سکته مغزی را افزایش می دهند.
کاهش وزن از طریق یک رژیم غذایی سالم و ورزش منظم می تواند خطر سکته مغزی را کاهش دهد.
اختلال در خواب
اضافه وزن یکی از عوامل خطر اصلی برای آپنه خواب است. وزن اضافه اغلب با چربی بیشتر و التهاب اطراف گردن همراه است که می تواند مسیر هوایی را محدود کرده و به آپنه خواب انسدادی منجر شود. در این شرایط فرد با خروپف هنگام خواب مواجه است و ممکن است حتی وقفه های کوتاه در تنفس خود را تجربه کند. این شرایط خطر برخی مشکلات سلامت جدی از جمله بیماری قلبی را افزایش می دهد.
حفظ وزن سالم و کاهش وزن اضافه بدن می تواند به تنفس راحتتر کمک کند. بدون در نظر گرفتن وزن، اگر به صورت مزمن خروپف می کنید با پزشک خود درباره بررسی احتمال ابتلا به آپنه خواب صحبت کنید.
کلسترول بالا
با اینکه ژن در سطح کلسترول تأثیرگذار است، رژیم غذایی و میزان فعالیتی که دارید هم میتواند در تعیین سطح کلسترول تأثیر داشته باشد. غذاهای ناسالم وزن و سطح کلسترول و تری گلیسیرید بد را در بدن افزایش میدهد.
غذاهای حاوی فیبر محلول مانند جو و سایر غلات کامل، حبوبات، سیب، انگور، توتفرنگی، بادمجان و بامیه به کاهش کلسترول و سیرکردن شما کمک میکند تا کالری کمتری مصرف کنید.
سنگ کیسه صفرا
اگر صفرا آنطور که باید در کیسه صفرا حرکت نکند، ممکن است تبدیل به نوعی سنگریزه شود. خانمهایی که افزایش وزن دارند بیشتر از سایر افراد در معرض خطر ابتلا به این بیماری قرار دارند.
ممکن است کلسترول بیشتری در صفرا داشته باشید، زیرا سطح کلسترول یا تری گلیسیرید در خون بالاست. همچنین ممکن است بهدلیل کنترل بارداری، هورموندرمانی یا بارداری استروژن اضافی داشته باشید.
دیابت
بیشتر افراد مبتلا به دیابت دارای اضافه وزن یا چاق هستند. چربی می تواند مقاومت بدن در برابر انسولین که وظیفه حمل قند از خون به سلول ها را بر عهده دارد، افزایش دهد. زمانی که بدن در برابر انسولین مقاومت می کند، قند در جریان خون باقی مانده و این شرایط می تواند به دیابت نوع ۲ منجر شود. قند خون بالا به دیواره سرخرگ ها آسیب می زند و می تواند خطر حمله قلبی، سکته مغزی، مشکلات بینایی و عوارض دیگر را افزایش دهد.
اگر اضافه وزن دارید احتمال ابتلا به دیابت را می توانید از طریق انجام آزمایش بررسی کنید. اگر به دیابت مبتلا هستید، توصیه های پزشک خود درباره تغییرات رژیم غذایی و سبک زندگی را جدی گرفته و همچنین داروهای تجویز شده را بر اساس دستورالعمل های ارائه شده توسط وی مصرف کنید.
نقرس
تجمع اسید اوریک در بدن میتواند کریستالهای سوزنیمانند ایجاد کند که منجر به درد در مفاصل مانند انگشتان شست پا، مچ پا یا زانو میشود. هرچه وزن بیمار بیشتر باشد، احتمال شدت این بیماری نیز افزایش پیدا خواهد کرد، بهخصوص اگر بیماری قند خون و کلسترول بالا داشته باشد.
رژیم غذایی سالم و انجام تمرینات ورزشی به کاهش سطح اسید اوریک و کاهش وزن کمک میکند.
کند شدن سوخت و ساز بدن
چربی شکم که به نام چربی احشایی نیز شناخته می شود اطراف اندام های داخلی بدن را فرا می گیرد. این نوع چربی موادی را ترشح می کند که سوخت و ساز بدن را کند می کنند. از این رو، وزن شما هرچه بیشتر افزایش یابد، کاهش آن دشوارتر می شود.
وزن خود را با دنبال کردن یک رژیم غذایی سالم و ورزش منظم در محدوده سالم نگه دارید. دانشکده پزشکی هاروارد حداقل ۳۰ دقیقه و در حالت ایده آل ۶۰ دقیقه ورزش با شدت متوسط در روز را برای کاهش وزن توصیه کرده است. انجام تمرینات قدرتی را فراموش نکنید زیرا ساخت عضله بیشتر به چربی سوزی بیشتر کمک می کند.
مشکلات معده
وزن اضافه بدن تنها موجب افزایش اندازه دور کمر نمی شود بلکه می تواند معده را نیز تحریک کند. اضافه وزن با افزایش خطر مشکلات معده مانند گاستریت (ورم معده)، سوزش سر دل، نفخ، استفراغ و اسهال پیوند خورده است و همچنین پژوهش های روزافزون از ارتباط آن با زخم های معده خبر می دهند. اضافه وزن می تواند التهاب را در دستگاه گوارش افزایش دهد، باکتری های سالم روده را تضعیف کند و به نشت مواد از روده منجر شود که دستگاه گوارش را در معرض حمله سموم و عوامل بیماریزا قرار می دهد.
کاهش وزن به بهبود سلامت دستگاه گوارش کمک می کند. اگر با مشکلات گوارشی مواجه هستید، با پزشک خود درباره گزینه های درمان صحبت کنید.
آپنه خواب
چاقی میتواند راه هوایی را باریک و تنفس را دشوار کند. ممکن است هنگام خواب خروپف کنید یا نفس شما برای چند ثانیه قطع شود. زمانی که دچار این مشکل میشوید، دیگر خواب راحت و آرامی نخواهید داشت.
چنین مشکلی میتواند شما را خسته و گیج کند و منجر به مشکلات حافظه و قلب شود.