به گزارش سایت خبری پرسون، ناتالی کلی، هنرپیشه استرالیایی، گفت: هر کس که میداند چگونه بنویسد، نمیتواند نویسنده باشد و هر کسی که ۲ زبان میداند هم نمیتواند مترجم باشد. برخی از جملات تاثیرگذار درباره ترجمه این است که ترجمه از یک زبان به زبان دیگر از ظریفترین تمرینات فکری است. مترجم مسئولیت سنگینی بر دوش دارد چون لازم است همه چیز یک متن را به درستی بفهمد تا بتواند بدون دخالت آن را بیان کند.
سازمان مللمتحد در سال ۲۰۱۷ قطعنامهای تصویب و بر اساس آن ۳۰ سپتامبر را به عنوان روز جهانی ترجمه اعلام کرد که توسط ۱۱ کشور از جمله آذربایجان، بنگلادش، بلاروس، کاستاریکا، کوبا، اکوادور، پاراگوئه، قطر، ترکیه، ترکمنستان و ویتنام امضا شد. اگرچه زمان زیادی از اعلام جهانی شدن این روز نمیگذرد اما ترجمه هنری بسیار قدیمی است و به عنوان دومین حرفه قدیمی در جهان شناخته میشود. هر سال مترجمان و اصطلاحشناسان روز جهانی ترجمه را در ۳۰ سپتامبر به افتخار سنت جروم(شخصیت برجسته مسیحی)، مترجم کتاب مقدس و پدر ترجمه، جشن میگیرند.
نقش ترجمه در بیماری همهگیر کووید-۱۹
سال ۲۰۲۰ شاهد شیوع کووید- ۱۹ در سراسر جهان بودیم که تحولات عظیمی در همه جوامع بشری ایجاد کرد؛ به طوری که کشورها مجبور به اعمال محدودیتهای خانهنشینی و قرنطینه شدند تا بتوانند شیوع بیماری را کنترل کنند. این خانهنشینی به ویژه در مراحل اولیه که همهچیز ناشناخته بود، عملکرد عادی جامعه را به شدت تحت تاثیر قرار داد. در چنین مواقعی که خانهنشینی و انزوا منجر به سردرگمی، افزایش تناقص و حتی تشدید آسیب میشود، ارتباطات موضوعی مهم در کاهش عدم قطعیت، پاسخگویی و راهحلی برای گذر از این وضعیت خواهد بود.
بدون شک کارکرد اصلی ترجمه ارتباط است؛ قدرت ترجمه در دوران همهگیری یک پل ارتباطی فراتر از تصور بود. انتشار اطلاعات مربوط به بیماری همهگیر در سراسر جهان و در مواجهه با همهگیری ناگهانی و سریع به عنوان اولویت اصلی رتبهبندی شد. اشکال مختلف همکاری در ترجمههای مطالب مقابله با بیماری کووید-۱۹ به عنوان ابزاری ضروری برای انتشار اخبار و دانش در مورد این بیماری ارائه شد. برای مثال مترجمان چینی با همکاری متخصصان این همهگیری مطالب ارزشمندی درباره این بیماری و در اسرع وقت به زبانهای مختلف ترجمه کردند و در اختیار جهان قرار دادند تا دانش چین درباره این بیماری را به اشتراک بگذارند و سایر کشورها را از انجام اقدامات پیشگیرانه مطلع کنند.
ترجمه برای دریافت کمک جهانی نقش مهمی در تماس با اهداکنندگان تجهیزات پزشکی و اقدامات فرامرزی ایفا کرد. برخی از آنان دانشجوی مطالعات ترجمه یا پزشکی، کارکنان صنعت پزشکی و داوطلبان خارجی بودند که به زبان چینی صحبت و یا حتی در آنجا زندگی میکردند. گروه ترجمهای به نام گروه کمکهای متقابل چین ایران ضد کووید-۱۹(China–Iran Anti-COVID-۱۹ Mutual Assistance Group) مثال خوبی در این مورد است. این گروه با اعضای خود از کشورها و مناطق مختلف از جمله چین، ایران و آلمان مجموعهای از دستورالعملهای ضداپیدمی را به فارسی ترجمه و حتی تلاش کرد کادر پزشکی در چین و ایران را به هم مرتبط کند.
پس از جمعآوری سوالات پزشکان ایرانی این گروه آن را به زبان چینی ترجمه کرد و از پزشکان چینی درخواست پاسخ نمود. سپس آنان برای اطمینان از صحت ترجمه، این پاسخها را به فارسی و انگلیسی برگرداندند و در نهایت به پزشکان ایرانی ارائه کردند. این گروه ترجمه عملا آگاهی شهروندان ایرانی در زمینه پیشگیری از بیماری کووید-۱۹ را تقویت و به پزشکان ایرانی مرجع ارزشمندی ارائه کردهاند. ترجمه مشارکتی به ویژه در بین بیماران، مترجمان و کادر پزشکی در تسهیل روند درمان و ارتقای نتیجه درمان قابل توجه است. تحقیقات موجود ثابت کرد موانع زبانی میتواند تهدیدی برای ایمنی بیماران باشد و مترجمان حرفهای میتوانند خطرات پزشکی را کاهش داده و رابطه بین پزشکان و بیماران را ارتقا دهند.
پیامها در ارتباطات بحرانی اگر منطبق با نیازها، ارزشها، سابقه، فرهنگ و تجربه مخاطب باشد، موثرتر خواهد بود. بنابراین ترجمه در چنین شرایط اضطراری باید نیازهای متنوع مخاطبان، به ویژه افراد کم سواد، اقلیتهای زبانی و افراد کمشنوا را در نظر بگیرد تا با ارائه اطلاعات ترجمه شده از طریق کلمات، تصاویر، فایلهای صوتی، فیلمها و سایر حالتهای موجود نیازهای گروههای مختلف را به طور موثر برآورده کند.
بیماری کووید-۱۹ آزمایشی برای نحوه عملکرد ترجمه و همچنین چالشی برای آن بود و کاستیهای آن را آشکار کرد و راه پیش روی را نشان داد. ترجمه در اشکال مختلف همکاری بین افراد مرتبط و مترجمان در زمینه بیماری همهگیر را نشان داد. همچنین روشن شد که ترجمه باید از فناوری مدرن استفاده کند تا از حیات آن در آینده اطمینان حاصل شود. برنامههای کاربردی ترجمه نقش موثری در زمان بحران سلامتی خواهد داشت اما ترجمه در بحران سلامت عمومی جهانی همچنان به بهبود نیاز دارد.
محققان در این زمینه اظهار کردند: امیدواریم که با پایان بیماری همهگیر همکاری در زمینه ترجمه به درستی سازماندهی شود و همچنان سودمند باشد.
نقش ترجمه در توسعه
روز جهانی ترجمه نقش ترجمه را برای تشویق حرفهای که به ارتقای درک میراث ناملموس فرهنگی و احترام متقابل در جهان متغیر ما کمک میکند را برجسته کرده است. مترجمان نقطه اتصال هستند و بر توسعه تجارت، علم، پزشکی، فناوری، حقوق بینالملل، سیاست و بسیاری از زمینههای دیگر تاثیر میگذارند و این موضوع برای همه افراد در جهان امکان یادگیری از یکدیگر را به نفع کل جامعه فراهم میکند. یک مترجم بااستعداد نه تنها ۲ زبانه بلکه ۲ فرهنگی است. روز جهانی ترجمه یک راه حل عالی برای ارائه کمک به مشاغلی است که روز به روز در حال افزایش است زیرا جهان به سمت جهانی شدن با شدت بیشتری حرکت میکند.
شعار امسال روز جهانی ترجمه «متحد در ترجمه» اعلام شده و همانطور که شعار نشان میدهد، تمرکز بر اتحاد جهانی با کمک ترجمه است؛ به این دلیل که ما میتوانیم آنچه را که میخوانیم، رمزگشایی کنیم و مترجمان مطمئن میشوند که ما میتوانیم این کار را به راحتی انجام دهیم. شعار امسال به ما یاد میدهد که چگونه زبانها مردم را به هم نزدیک میکند و این موضوع برای ما بسیار تاثیرگذار است.
برخلاف کارکردهای متنوع در تلاشهای جهانی برای مبارزه با همهگیری، ترجمه در همکاری بین مرزی یا بین رشتهای نیز با چالشهای زیادی مانند محدودیت زمانی، فقدان دانش پیشین و مترجمان تخصصی و عدم دسترسی حضوری مواجه شده و خوشبختانه همکاری، به ویژه بین مترجمان و فناوری مدرن، کارها را بسیار آسان کرده است.
این رویداد اهمیت متخصصان زبان، مترجمان و اصطلاحشناسان را مشخص و جهان را از پل زبانی ایجاد شده توسط آنان آگاه میکند. مترجمان به طور مداوم در جهت حفظ و حراست از فرهنگ و میراث جهانی تلاش میکنند و همین متنها و نوشتههای مترجمان به تشدید صلح جهانی کمک خواهد کرد. یک ضربالمثل هست که وقتی جامعه یا گروهی از مردم زبان خود را از دست میدهند، به احتمال زیاد فرهنگ خود را نیز از دست خواهند داد. بنابراین روز جهانی ترجمه برای محافظت از زبانهای کشورهای مختلف و فرهنگهای مختلف سهم بهسزایی دارد. بنابراین این مسئولیت برای همه است که تلاش خود را برای حفاظت از جهان با حفاظت از زبانها ادامه دهند.
منبع: ایسنا