تجارت خارجی در حاشیه اقتصاد/ درآمد اندک صادرات به همسایگان

به گزارش سایت خبری پرسون، کشورمان ایران به دلیل پهناور بودن با 15 کشور مرز آبی و خاکی دارد و به عبارتی بازار 500 میلیون نفری در کنار خود دارد، که بخش قابل توجهی از این کشورهای همسایه به دلیل نزدیک بودن روابط فرهنگی، تاریخی و مذهبی ارتباط حسنه ای را با کشورمان دارند؛ به طوری که روابط سیاسی کشورمان همواره با کشورهای همسایه برادرانه و دوستانه بوده است، اما در حوزه صادرات کالا کشورمان از این بازار بین المللی عقب افتاده است و شاهد کالاهای دیگر کشورهای دور دست در بازارهای همسایه هستیم.

طبق بررسی های خبرنگار اقتصادی پرسون 15 کشور همسایه ایران سالانه یک هزار میلیارد دلار نیاز به خرید کالا از طریق واردات دارند که سهم ایران از این بازار بزرگ تنها 20 میلیارد دلار است؛ برای اینکه بدانیم چرا از این بازار وسوسه برانگیز سهم صادرات کالای ایران اندک است گفت وگویی با محمدرضا مودودی رئیس سابق سازمان توسعه تجارت ایران و کارشناس حوزه تجارت خارجی انجام داده ایم.

درآمد اندک از صادرات کالا به همسایگان

او دراین باره گفت: 15 کشور همسایه ایران با جمعیت 600 میلیون نفری ظرفیت سالیانه یک هزار میلیارد دلار دارند و از سوی دیگر این 15 کشور سالیانه یک هزار و 200 میلیارد دلار صادرات دارند که به عبارتی کشورهای ثروتمندی به حساب می آیند که در مجموع ترازتجاری این کشورها همواره به ثبت صادرات مثبت بوده است و این مثبت بودن نشانه از ثروتمند بودن شان است.

این مقام مسئول ادامه داد: متاسفانه سهم ایران در بهترین حالت 24 میلیارد دلار از ظرفیت یک هزار میلیارد دلاری صادرات کالا درکشورهای همسایه بوده است که رقم بسیار پایینی است.

مودودی افزود: اینکه ایران توانایی این را دارد که بتواند سهم درآمدی خود را از صادرات کالا به کشورهای همسایه بیفزاید امری شدنی است، اما متاسفانه دولتمردان در گذشته اراده ای برای این حرکت نداشته اند و همواره تجارت خارجی ایران در حاشیه قرار داشته است و متاسفانه فرهنگ نفت فروشی در قالب مدیریت کشور تمرکز کرده است.

وی تصریح کرد: متاسفانه ما خیلی به دیپلماسی اقتصادی و درآمد ارزی خارج از نفت توجه نداریم، ایران از محدود کشورهای جهان به حساب می آید که از ظرفیت صادرات کالا به همسایگانش بی بهره است.

رئیس سابق سازمان توسعه تجارت عنوان کرد: یکی ازدلایل کم کاری در حوزه صادرات با کشورهای همسایه اشتیاق نداشتن ایران در پیمان های منطقه ای است و روابط تجاری آزاد و ترجی را مورد توجه قرار نداده است؛ این در حالی است که آمارهای جهانی نشان می دهد که کشورهای صادرکننده کالا 50 درصد کالاهای خود را به کشورهای همسایه در اولویت به فروش می رسانند در حالی که ایران تنها 3درصد از صادرات خود را از همسایگانش بهره می برد.

مودودی خاطرنشان کرد: طبیعتا تحریم ها و مشکلات بانکی و مالی کند شدن تجارت خارجی از جمله با همسایگان را به وجود می آورد و همچنین نبود زیرساخت هایی مانند حمل و نقل ما را با مشکل مواجه کرده است، اما این مشکلات را می توانیم به سرعت برطرف کنیم.

کاهش صادرات کالاهای با ارزش افزوده

وی گفت: دیپلماسی اقتصادی ما بسیار ضعیف است، که می توان از از تعداد اندک رایزن بازرگانی مان در کشورهای دیگر می متوجه شویم ، حتی خبرگزاری ها و رسانه ها نمایندگی بیشتری از تجار ایرانی دارند و به نوعی برنامه ریزی دقیقی در حوزه صارات به کشورهای همسایه نداریم.

این کارشناس تجارت خارجی اظهار داشت: تجارت ارتباط مستقیمی با زندگی مردم دارد اما دولتمردان در این زمینه خیلی اهمیت نمی دهند و متاسفانه اعتماد و اعتقادی به تجارت ندارد، همچنین از دیگر دلایلی که تجار داخلی تمایلی به صادرات کالا ندارند قانون های دست و پاگیر برای صادرات است و این امر موجب از بین رفتن بازار کالاهای ایران در کشورهای دیگر شده است، برای نمونه کالاها با ارزش افزوده بالا در حوزه صادرات به شدت کاهش پیدا کرده و رو به سمت صادرات کالاهای خام رفته ایم.

مودودی افزود: یکی دیگر از مشکلات این روزهای کشور اتاق بازرگانی است که به عنوان پارلمان بخش خصوصی نزدیک به یک قرن قدمت دارد اما این روزها چابک نیست و سهم بسیار اندکی در بازار صادراتی منطقه ای دارد و نگاه دولتی دارد و حرکت اقتصادی به شکل تخصصی ندارد و تنها فرصت ها را در حال از دست دادن است.

رئیس سابق سازمان توسعه تجارت ایران درپاسخ به سوال خبرنگار پرسون درباره اینکه با روی کار آمدن دولت آقای رئیسی امکان تغییر در صادرات به کشورهای همسایه وجود دارد؟ پاسخ داد: به اعتقاد بنده تا زمانی که دولت، دولت تجاری نباشد در حوزه توسعه اقتصادی موفق نخواهد بود، مگر اینکه جریان روان تجارت در داخل کشور و با همسایگان و سایر کشورهای دنیا شکل گیرد و با استناد به این روان سازی امیدوار باشیم اقتصاد شکل گیرد، این طور که پیداست دولت فعلی چیدمان خوبی ندارد.

گفت وگو از: محمد خادمی