رئیس سابق سازمان توسعه تجارت درگفت وگو با پرسون مطرح کرد؛
به گزارش سایت خبری پرسون، دلایل گوناگونی پشت پرده این موضوع وجود دارد چرا که ایران با این حجم سرمایه و پتانسیل سهم اندک و ناچیزی را از صادرات جهانی و منطقه ای از آن خود کرده است، این در حالی است که ایران در بسیاری از سازمان ها و نهادهای منطقه ای و بین المللی عضویت دارد و به تازگی نیز عضو دائمی سازمان همکاری های شانگهای و همچنین اورآسیا شده است با این وجود نه تنها صادراتش طبق آمارها افزایش نیافته بلکه رو به کاهش قرار دارد.
عده ای از کارشناسان تحریم ها را مهم ترین عامل این کاهش صادرات می دانند و معتقدند تحریم ها کمر تجارت را خم کرده است، در این بین عده دیگر مخالف این استدلال هستند و بر این باورند بی مدیریتی دولتمردان موجب کاهش صادرات ایران شده است، در این بین نیز برخی نفت را به عنوان مهم ترین منبع درآمدزایی دولت که به آن وابسته است موجب عدم تحرک صادرات کالاهای غیر نفتی می دانند؛ اما هرچه که هست ایران در تجارت خارجی ضعیف و ضعیف تر شده است.
برای اینکه این موضوع را بیشتر بررسی کنیم به سراغ محمدرضا مودودی رئیس سابق سازمان توسعه تجارت ایران و کارشناس حوزه تجارت خارجی رفته ایم.
ایران هیچ بهره ای از سازمان های منطقه ای نمی برد
عضویت ایران در سازمان شانگهای از سوی سیاسیون از جمله شورای عالی امنیت ملی کشور شکل گرفت و اقتصاد دانان و تجار در این حوزه ورود پیدا نکرده اند، جا دارد این نکته را نیز عنوان کنم که در مسئله برجام نیز نگاه سیاسی بیشتر صورت می گیرد تا نگاه اقتصادی از این قرارداد داشته باشند، این نشان می دهد که دولتمردان به اقتصاد و تجارت اهمیت نمی دهند اگر اهمیت می دادند حداقل در تیم مذاکره کننده برجام یک کارشناس اقتصادی و تجاری وجود داشت.
او در این باره گفت: هر چه بتوانیم در سازمان های بین المللی و منطقه ای در حوزه تجارت عضویت پیدا کنیم روند تجارت کشورمان به سهولت صورت خواهد گرفت.
مودودی در پاسخ به سوال خبرنگار پرسون درباره اینکه ایران سالیان گذشته عضو تجارت اوراسیا شده است، اما آن طور که باید نتوانسته از این سازمان تجاری بهره ببردعلت چیست؟ پاسخ داد: اعضای اصلی سازمان تجاری شانگهای و اورآسیا چین و روسیه هستند، بنده معتقدم عضویت در سازمان های اقتصادی برای کشورما بسیار ارزشمند است، اما ضعف در این زمینه نیز وجود دارد؛ موضوع مهمی که در عضویت در این سازمان ها وجود دارد این است که بتوانیم از ظرفیت موجود آن بهره مند شویم نه اینکه ایران ظرفیت و خدمات خود را در اختیار این سازمان ها قرار دهد و هیچ بهره ای از آن نبرد.
این کارشناس تجاری ادامه داد: ورود به سازمان های تجاری و اقتصادی را باید از نگاه امنیتی و سیاسی خارج کرد و با همان نگاه واقعی خود به آن پرداخت تا بتوانیم از ظرفیت های آن برای کشور بهره مند شویم، برای نمونه سازمان همکاری های اوراسیا بیشتر از ظرفیت ایران استفاده می کنند تا ایران از ظرفیت این سازمان که این امر باید مورد توجه مدیران فعلی قرار گیرد، اگر با همان نگاه سازمان اوراسیا با سازمان شانگهای نیز رفتار شود هیچ بازخورد تجاری و اقتصادی نسبی کشورمان نخواهد شد، مگر آن که برنامه جدیدی از سوی دولتمردان با این سازمان های بین المللی و منطقه به وجود آید.
رئیس سابق سازمان توسعه تجارت ایران تصریح کرد: عضویت ایران در سازمان شانگهای از سوی سیاسیون از جمله شورای عالی امنیت ملی کشور شکل گرفت و اقتصاد دانان و تجار در این حوزه ورود پیدا نکرده اند، جا دارد این نکته را نیز عنوان کنم که در مسئله برجام نیز نگاه سیاسی بیشتر صورت می گیرد تا نگاه اقتصادی از این قرارداد داشته باشند، این نشان می دهد که دولتمردان به اقتصاد و تجارت اهمیت نمی دهند اگر اهمیت می دادند حداقل در تیم مذاکره کننده برجام یک کارشناس اقتصادی و تجاری وجود داشت.
مودودی تصریح کرد: در موضوع خروج امریکا ازبرجام ایران حدود 50 میلیارد دلار معادل 130 میلیون تن کالا و به نوعی 60 درصد بودجه کل کشور در سال گذشته را از دست داد که این امر به بی توجهی دولتمردان در حوزه تجارت برمی گردد.
کاهش شدید تجارت ایران در دو سال
در دولت روحانی هیچ برنامه و ابزاری برای رونق تجارت به وجود نیامده است، به عبارتی در دولت روحانی در تنوع کالاهای صادراتی، توانمندسازی بنگاه های صادراتی، مانع زدایی در قوانین، در بخش زیرساخت های حمل و نقل و گمرک و....اقدامی صورت نگرفته است.
وی درپاسخ به سوال دیگر خبرنگار پرسون درباره اینکه طبق برنامه ششم توسعه کشور قرار بود درآمد ایران از فروش کالاهای غیر نفتی به مرز 120 میلیارد دلار در سال برسد؛ اما در حال حاضر این عدد کمتر از 40 میلیارد دلار است، علت این عقب ماندگی چیست؟ گفت: بنده همان زمانی که در سازمان تجارت مسئولیت داشتم این موضوع را با سازمان برنامه و بودجه مطرح می کردم که سالانه 21 درصد رشد تجارت خارجی باید به وجود آید، اما ابزارها و پلن ها تعریف نشده و تجارت براساس الزامات مشخصی پیش نمی رود؛ بنابراین تنها یک برنامه به روی کاغذ وجود دارد.
مودودی ادامه داد: برنامه ای که ابزار نداشته باشد پیش نخواهد رفت، برای نمونه در سال گذشته میزان تجارت کشورمان با یک عقب گرد تاریخی مواجه شده ، تجارت خارجی ایران در سال 99 نسبت به سال 90 حدود 6 میلیارد دلار افت داشته و همچنین بین سال 98 تا 99 حدود 7 میلیارد دلار با کاهش درآمدزایی کالای صادراتی مواجه بوده ایم.
این مقام مسئول سابق خاطرنشان کرد: 4 سال دوم دولت آقای روحانی نسبت به 4 سال اول حدود 50 میلیارد افت درآمد تجاری داشته است، این نشان می دهد نه تنها ما نتوانستیم آن 21 درصد سالیانه افزایش تجارت برنامه ششم را بدست آوریم بلکه با کاهش تجارت نیز مواجه شده ایم.
رئیس سابق سازمان توسعه تجارت ایران افزود: در دولت روحانی هیچ برنامه و ابزاری برای رونق تجارت به وجود نیامده است، به عبارتی در دولت روحانی در تنوع کالاهای صادراتی، توانمندسازی بنگاه های صادراتی، مانع زدایی در قوانین، در بخش زیرساخت های حمل و نقل و گمرک و....اقدامی صورت نگرفته است.
گفتگو از: محمد خادمی
