به گزارش سایت خبری پرسون، دنیا پر از سروصدا است. این صداها برای برخی از افراد خوشایند، برای عده‌ای آزاردهنده و برای برخی به شدت اعصاب‌خردکن است. شاید شما هم با شنیدن برخی از صداهای روزمره واکنش احساسی اغراق‌آمیزی در خودتان دیده باشید، اما به نظر نمی‌رسد همان صداها دیگران را آزار دهد. این وضعیتی است که در صدابیزاری اتفاق می‌افتد، یعنی بیزاری یا نفرت شدید از صداهای خاص! اما بیایید به شکل دقیق‌تر ببینیم چه اتفاقی می‌افتد و فرد چه علائم و احساساتی را مشاهده می‌کند.
میسوفونیا یا صدا بیزاری چیست؟
صدابیزاری یا میسوفونیا (Misophonia) نوعی اختلال است که در آن برخی صداها باعث واکنش‌های احساسی یا فیزیولوژیکی می‌شوند که از نظر دیگران واکنش‌های غیرمعقولی تلقی می‌شوند. کسانی که دچار صدابیزاری هستند ممکن است آن را به عنوان «وقتی صدایی تو را به مرز جنون می‌رساند» توصیف کنند. واکنش‌های آنها می‌تواند از عصبانیت و اذیت شدن گرفته تا وحشت و نیاز به فرار متغیر باشد. این اختلال را گاهی سندرم حساسیت صدای گزینشی می‌نامند.
افراد مبتلا به صدابیزاری غالباً گزارش می‌کنند که با صداهای دهانی، یعنی سروصدایی که شخص هنگام غذا خوردن، نفس کشیدن یا حتی جویدن ایجاد می‌کند تحریک می‌شوند. صداهای نامطلوب دیگر شامل صدای برخورد انگشت به صفحه کلید یا ضربه زدن به چیزی با انگشت‌ها، یا صدای حرکت برف پاک‌کن خودروست. گاهی اوقات یک حرکت تکراری کوچک علت تحریک شخص می‌شود، مثلاً کسی که اصطلاحاً وول می‌خورد، به شما تنه می‌زند یا پایش را می‌جنباند.
همچنین، افراد مبتلا به صدابیزاری می‌گویند آنها اغلب به محرک‌های بصری همراه صداها واکنش نشان می‌دهند و همچنین ممکن است به حرکات تکراری واکنش‌های شدیدی داشته باشند. محققان بر این باورند که مغز مبتلایان به صدابیزاری ممکن است در زمینه‌ٔ فیلتر کردن صدا مشکل داشته باشد و اینکه ممکن است یکی از ویژگی‌های «صداهای میسفونیک» یا صداهای آزاردهنده برای مبتلایان به صدابیزاری، تکراری بودن آنها باشد. سپس، این تکرار دیگر مشکلات پردازش شنوایی را در آنها تشدید می‌کند.
علت میسوفونیا یا صدا بیزاری چیست؟
به دلیل کمیاب بودن این اختلال کمتر کسی درباره آن مطلع است. با این حال تحقیقات انجام شده در این زمینه نشان می‌دهد که برخلاف تصور بسیاری از روانشناسان علت میسوفونیا یا صدا بیزاری ، تنها اختلالات عصبی و روانی نیست بلکه می‌تواند ژنتیکی نیز باشد. متخصصین این مشکل را به این شکل توجیه می‌کنند که مغز هنگام دریافت برخی از صداها، نمی‌تواند به درستی آنها را دریافت و پردازش کند و برای همین افراد چنین واکنش‌هایی از خود نشان می‌دهند.
صداهای تحریک‌کننده این بیماری
– شیطونه میگه برم یه چیز بهش بگم!
صداهایی که بارها در روز ممکن است به گوش برسند:
جویدن؛
قورت‌دادن؛
هورت‌کشیدن؛
ملچ‌مولوچ‌کردن؛
سینه‌صاف‌کردن.
صداهایی که کمتر ممکن است به گوش برسند:
صدای نوشتن؛
خش‌خش کاغذ؛
تیک‌تاک ساعت؛
محکم‌بستن درِ ماشین؛
صدای پرندگان، جیرجیرک و سایر حیوانات؛
فین‌فین‌کردنِ (همان بینی‌بالاکشیدن خودمان) فردی که گریه کرده، سرما خورده یا آلرژی دارد.
البته برخی از بیماران مبتلا به میسوفونیا محرک بینایی هم دارند؛ یعنی به موارد زیر هم واکنش نشان می‌دهند:
مالیدن بینی؛
تکان‌دادن پاها؛
پیچ‌دادن موها دور انگشت.
نشانه ها و راه تشخیص اختلال میسوفونیا یا صدا بیزاری
برخی از نشانه‌های میسوفونیا یا صدا بیزاری عصبانیت شدید ، خشم ، نفرت ، وحشت ، ترس ، ناراحتی ، پریشانی و تمایل به فرار هنگام شنیدن صداهایی مانند جویدن آدامس، تخمه شکستن، صاف کردن گلو، هورت کشیدن، سرفه یا فین فین کردن مداوم، صدای تایپ، صدای تق تق مداوم، صدای باران یا صدای گریه بچه است. توجه داشته باشید که آزرده شدن از شنیدن صدای ناخن بر روی تخته‌ی گچی نمی‌تواند از علائم میسوفونیا یا صدا بیزاری باشد زیرا در این بیماری افراد به صداهایی واکنش نشان می‌دهند که برای دیگران عادی است.
چگونه با اختلال میسوفونیا یا صدا بیزاری کنار بیاییم؟
برای اینکه بتوانید با وجود این مشکل، زندگی راحتی داشته باشید و با آن کنار بیایید باید چند نکته را رعایت کنید از جمله:
- گوش دادن به موسیقی
- ترک محیط
- تنفس عمیق
- مطرح کردن شرایط خود برای دیگران در هنگام بروز مشکل
- استفاده از نویز سفید
- استفاده از هدفون
- اقدام به درمان
آیا استرس با میسوفونیا رابطه دارند؟
متاسفانه میسوفونیا یا صدا بیزاری با استرس رابطه‌ی مستقیمی دارد به این صورت که میسوفونیا می‌تواند موجب افزایش استرس در افراد شود و همچنین استرس نیز می‌تواند موجب افزایش اختلالات میسوفونیا شود. بنابراین مدیریت استرس در افراد مبتلا به این بیماری از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است.
درمان یا روش‌هایی مدیریت میسوفونیا
برخی افراد با دیدن واکنش بیماران مبتلا به میسوفونیا می‌گویند: «سعی کن صدا رو نادیده بگیری یا بهش اهمیت ندی.» این درست مانند آن است که به فرد مبتلا به افسردگی بگویید: «به خودت بیا و فاز غم برندار»! در هر دو حالت این کار کاملا بی‌فایده است. میسوفونیا اختلالی مادام‌العمر و بدون درمان است. در حال حاضر، هیچ دارویی که سازمان غذا و دارو آن را تأیید کرده باشد برای این اختلال وجود ندارد. هیچ شواهد علمی معتبری نیز مبنی بر مؤثربودن داروها در درمان آن یافت نشده است. با این حال، روش‌هایی وجود دارد که می‌توان میسوفونیا را مدیریت کرد:
۱. درمان وزوز گوش به‌روش بازآموزی (Tinnitus Retraining Therapy)
در این روش، که دوره‌ای درمانی است، به افراد آموزش می‌دهند که چطور سروصدا را تحمل کنند.
۲. درمان رفتاری ـ شناختی (Cognitive Behavioral Therapy)
رفتار درمانی شناختی ممکن است کمکتان کند ارتباطات منفی خودتان را با صداهای تحریک‌کننده تغییر دهید. تحقیقات نشان داده است دستگاه‌هایی که در گوش صدای باران، طبیعت و سایر صداها را پخش می‌کنند بسیار مؤثرند.
۳. مشاوره
مشاوره هم برای فرد مبتلا به میسوفونیا و هم برای خانواده‌اش مهم است، زیرا این اختلال می‌تواند کل خانواده را تحت‌تأثیر قرار دهد.
۴. حواس‌پرتی شنوایی
در این روش، بیمار با استفاده از هدفون و تأثیر گوش‌دادن به موسیقی، حواسش را از صداهای آزاردهنده اطرافش مخصوصا صداهایی که در مترو یا شلوغی با آنها مشکل دارد پرت می‌کند.