به گزارش سایت خبری پرسون، مهدی زارع، استاد پژوهشکده زلزله شناسی نوشت: اگر به عقبتر بازگردیم، از سال ۷۴۳ میلادی تا ۲۰۱۸، ۱۵ زمین‌لرزه به بزرگی ۶ ریشتر در شعاع ۱۵۰ کیلومتری تهران داشتیم که فاصله زمانی آن می‌شود، ۱۲۷۵ سال و هر ۸۵ سال رخ می‌دهد و آخرین زمین‌لرزه ۶ ریشتری در سال ۲۰۰۴ نزدیک تهران رخ داد و باید تقریبا در سال ۲۰۹۰ منتظر زمین لرزه ۶ ریشتری باشیم. اما از سال ۷۴۳ میلادی تا ۲۰۱۸، ۸ زمین‌لرزه به بزرگی 7.5 ریشتر به بالا داشتیم که اگر تقسیم کنیم، دوره بازگشت آن ۱۵۹ سال می‌شود و آخرین زمین لرزه 7.5 ریشتری در سال ۱۸۳۰بوده به فاصله صد کیلومتری فیروزکوه و دماوند. از ۱۸۳۰ تا ۲۰۲۰ می‌شود ۱۹۰ سال که یعنی ۳۰ سال هم در وقت اضافه هستیم.»
این سخنان نشان می‌دهد که همچنان مفهوم دوره بازگشت زلزله در ذهن مسوولان، مفهومی چالش‌بر‌انگیز است. حتی اگر این مفهوم بین متخصصان به درک و دریافت نسبتا مشابهی نزدیک شده باشد، ولی مسوولان حتی دلسوز و حساس نسبت به مساله زلزله نیز دقیقا دریافت نکرده‌اند که برای چه میزانی از جنبش باید نگران باشند. سنجش میزان جنبش زمین در هنگام زلزله برای طراحی مهندسی و ملاحظات دیگر مستلزم درک روشنی از مخاطرات است. ریسک لرزه‌ای در بین ذی‌نفعان، زلزله‌شناسان و مهندسان است. اگرچه خطر و ریسک لرزه‌ای اغلب به جای یکدیگر مورد استفاده قرار گرفته‌اند، اما مفاهیم اساسا متفاوتی هستند. «خطر» پدیده‌های طبیعی ناشی از زلزله را توصیف می‌کند که می‌توانند باعث آسیب شوند، مانند گسیختگی گسله، جنبش زمین، تشدید جنبش زمین، روانگرایی یا زمین‌لغزش. خطر لرزه‌ای می‌تواند باشد.
ریسک احتمال آسیب کسی یا چیزی است که در معرض خطر قرار گیرد، به آن وارد می‌شود. ریسک لرزه‌ای را با حاصل ضرب خطر لرزه‌ای در آسیب‌پذیری (انسان یا محیط ساخته شده) در معرضیت نشان می‌دهند. زلزله‌شناسان می‌گویند: «این ارزیابی خطر یا ریسک برگرفته از بهترین علم موجود است.»، مهندسان نیز می‌گویند: «ما فقط به یک عدد نیاز داریم و می‌توانیم بر اساس میزان عددی خطر یا ریسک، طراحی کنیم». جنبش زمین بر پایه شتاب برای احتمال 50 درصد در بازه زمانی یا عمر مفید 50 سال ارایه می‌شود اما توضیح و درک آن دشوار است. بر پایه رکوردهای دستگاهی زمین‌لرزه‌ها و داده‌های تاریخی و شواهد زمین‌شناسی ارزیابی شده، لرزه‌خیزی با دو پارامتر اندازه‌گیری می‌شود: سطح خطر و میزان تکرار آن. خطر لرزه‌ای، با پارامترهایی مانند شتاب و شدت برای طراحی لرزه‌ای ساختمان استفاده می‌شود.
تعریف ریسک لرزه‌ای گسترده‌تر از خطر لرزه‌ای است. اگرچه ریسک لرزه‌ای را می‌توان به‌طور کلی به عنوان احتمال وقوع پیامدهای نامطلوب برای جامعه تعریف کرد، اما برای ذی‌نفعان مختلف معانی متفاوتی دارد به عنوان مثال، مهندسان به این مفهوم به صورت احتمال اینکه سطح مشخصی از جنبش زمین در محل مورد نظر در یک دوره معین فراتر رود و به تبعات خرابی‌های مشخصی بینجامد، می‌نگرند. ارزیابی خطر با ارزیابی بر اساس ریسک لرزه‌ای متفاوت است. علاوه بر این، یک تصمیم مدیریتی و سیاستگذاری در زمینه زلزله بیشتر بر اساس ریسک لرزه‌ای است تا خطر زلزله.
مثلا با توجه به اهمیت، نیروگاه‌های هسته‌ای برای جنبش زمین با خطر 2 درصد احتمال رخداد در 50 سال، یا رخدادی با احتمال بازگشت 10هزار ساله طراحی می‌شود. احتمال رخداد بر اساس داده‌های آماری محاسبه می‌شود و چنانچه دریافتی از نظریه و مدل احتمالی در دسترس نباشد، ممکن است، قطعیتی از رخداد در زمانی خاص یا عدم قطعیت تا زمانی مشخص از بازگشت زمین‌لرزه دریافت شود که هر دو اشتباه است.
توجه: مطلب مندرج صرفا دیدگاه نویسنده است و رسانه پرسون در قبال آن هیچ موضعی ندارد.
منبع: اعتماد
