اهمیت اقدامات پیشگیرانه در زمینه همه گیرى بیماری کرونا

به گزارش سایت خبری پرسون، در بخشی از این گزارش آمده است:

همه گیرى بیمارى کووید-19 که تمامى جهان را درگیر کرده، تاکنون زندگى میلیون ها انسان را تحت تأثیر خود قرار داده است و موارد مرگ ناشى از آن تا انتهاى تیرماه 1400 از 4 میلیون مورد فراتر رفته است. علیرغم وجود درمان هاى حمایتى و شروع واکسیناسیون برعلیه ویروس کووید-19 دراکثر جمعیت هاى دنیا، به دلیل پوشش کم واکسیناسیون و ظهور و وجود واریانت‌هاى جدید بیمارى، هنوز اقدامات پیشگیرانه یکى از مهم ترین مداخلات براى پیشگیرى از این بیمارى محسوب مى شود.

ماسک یکى از مهم ترین ابزارهاى پیشگیرى از بیمارى هاى عفونى منتقله از طریق هوا و قطرات بوده که چندین دهه است مورد توجه و استفاده قرارگرفته است. درهمه گیرى کووید-19 نیزاستفاده از ماسک ازجمله روش هاى پیشگیرى از ابتلا به این بیمارى بود که از همان ابتداى اپیدمى توسط سازمان جهانى بهداشت و دیگر سازمان هاى بهداشتى پیشنهاد شد. اثربخشى ماسک در پیشگیرى از ابتلا به کووید-19 از 15 تا بیش از 80 درصد در مطالعات مختلف گزارش شده که خود به وضعیت مواجهه جامعه مورد بررسى و نوع ماسک مورد استفاده نیز بستگى دارد. به نحوى که ماسک خطر ابتلا به کووید-19 را در کارکنان بهداشتى و افراد عادى به ترتیب تا 80 و 47 درصد کاهش داده است.

به طور کلى بر اساس گزارش‌هاى مختلف، پوشیدن ماسک قابلیت پیشگیرى از بیمارى هاى آنفلوآنزا و سارس را تا 65 درصد و قابلیت پیشگیرى از بیمارى کووید-19 را تا 62 درصد داشته است. ماسک علاوه بر اینکه به عنوان یک وسیله پیشگیرى از ابتلا براى افراد سالم مطرح است، به عنوان یک وسیله پیشگیرى کننده از انتشار ویروس در محیط توسط افراد مبتلا و مخصوصاً افرادى که مبتلا بوده و بى علامت هستند نیز است.

عدم لمس نواحى مختلف صورت ازجمله چشم، بینى و دهان در محیط هاى آلوده و با دست هاى آلوده، ازدیگر پیشنهادهایى است که به عنوان یک اقدام پیشگیرانه در دوران همه گیرى بیمارى کووید-19 مطرح شده است. مطالعات معدودى به اثرگذارى این اقدام در پیشگیرى از ابتلا به بیمارى کرونا پرداخته اند و در برخى از آن ها به کارا بودن این اقدام اشاره شده است. به طورکلى بیشتر مطالعات به مقایسه لمس نواحى صورت به عنوان یک عادت در دوره هاى مختلف زمانى پرداخته اند و یکى از مهم ترین روش هایى که استفاده شده بهره گیرى از دوربین هاى مداربسته در مکان هاى عمومى است و در اکثر آن ها گزارش شده است که با شروع همه گیرى کرونا عادت لمس نواحى صورت در افراد مختلف به نسبت قابل توجهى کاهش یافته است. ازجمله نکات مهمى که دراین گزارش ها آمده است این است که افرادى که ماسک مى پوشند حدود 50 درصد کمتر از سایرین چشم، بینى و دهان خود را لمس مى کنند.

ازجمله وسایل دیگر که در دوران همه گیرى کرونا از آن استفاده مى شود، عینک‌هایی است که چشم و قسمت هاى اطراف چشم را مى پوشاند، به نحوى که تقریباً جریان هوا به چشم ها را قطع مى کند. همچنین وسیله اى دیگر که مورد استفاده قرار مى گیرد یک پوشش پلاستیکى شفاف است که جلوى صورت قرار مى گیرد که اصطلاحاً به آن شیلد گفته مى شود. این دو وسیله گاه به صورت مجزا و گاها به صورت هم زمان مورد استفاده قرار مى گیرند. در مطالعاتى که در کشورهاى مختلف انجام شده نشان داده شده است که این وسایل در دوران همه گیرى کرونا قابلیت کاهش انتقال ویروس و متعاقب آن کاهش ابتلا به بیمارى را تا حدود 13 الى 33 درصد دارند.

در پژوهش هاى دیگرى که انجام شده است گزارش شده است که دسترسى به عینک و شیلد در جوامع مختلف بسیار متفاوت است و از حدود 80 درصد در کشورهاى داراى وضعیت اقتصادى مناسب تا حدود 12 درصد در کشورهاى ضعیف تر در بین کارکنان بهداشتى آن ها متفاوت بوده است.

دستکش یکى دیگر از وسایلى است که در دوران همه گیرى کووید-19 از آن استفاده مى شود و در پژوهش هایى که انجام گرفته کارایى آن زیر سؤال بوده و در چند مطالعه انجام شده مشخص شده که قابلیت زیادى در پیشگیرى ازانتقال این بیمارى را ندارد.در گزارش های مختلف نسبت بالایى از دسترسى و استفاده ازاین وسیله مخصوصاً دراوایل شروع همه گیرى گزارش شده است. در برخى از پژوهش ها نشان داده شده که حدود 40 درصد از افراد مبتلا به بیمارى کووید-19علیرغم استفاده مداوم از دستکش، به این بیمارى مبتلا شده بودند که به نحوى نشانگر کارایى ضعیف آن در پیشگیرى از بیمارى است.

مراکز علمى و دانشگاهى مختلف استفاده از دستکش را در فعالیت هاى روزمره مردم زیر سؤال برده اند و گفته‌اند که پوشیدن دستکش از طرفى باعث انتقال بیشتر آلودگى در لمس مکرر سطوح مختلف مى شود و از طرف دیگر به دلیل امنیت کاذبى که ایجاد مى کند باعث کاستن از تکرار شستشوى دست ها در حین فعالیت مى گردد. پیشنهاد شده است که صرفاً در هنگام نظافت سطوح آلوده و یا مراقبت از افراد مبتلا از دستکش استفاده شود.

شستن دست ها ازجمله اقداماتى بود که از همان اوایل شروع همه گیرى بیمارى کووید-19 برآن تأکید شد و در بیشتر پژوهش‌هایى که به اثرگذارى آن در کاهش انتقال ویروس وابتلاى بیمارى پرداخته شده است اذعان شده که همواره یکى از اقدامات مؤثر بوده است. قابلیت اثرگذارى آن از 5 تا بیش از 70 درصد در گزارش هاى مختلف آمده است. همچنین در گزارش پژوهش هایى که در جوامع مختلف به بررسى آگاهى از شستن دست ها به عنوان یکى از اقدامات پیشگیرى از ابتلا به کووید-19 پرداخته اند، آمده است که در اکثر جوامع بیش از 70 درصد مردم نسبت به این اقدام پیشگیرانه آگاهى داشته اند. هم اکنون نیز اکثر منابع علمى و دانشگاهى بر شستن دست ها بعد از فعالیت هاى مختلف روزمره و قبل از پخت وپز وآماده سازى غذا و همچنین خوردن غذا تأکید دارند.

گزارش هاى گمراه کننده اى که در اوایل شروع پاندمى در مورد انتقال ویروس کرونا از طریق سطوح منتشر شد، احتمالاً نتیجه تحقیقاتى بود که در شرایط آزمایشگاهى و با استفاده از دوزهاى بالاى ویروس در مقایسه با آنچه در شرایط واقعى مشاهده مى شود، انجام اولیه شد.

در مقاله اى که در جولاى 2020 در مجله لنست انتشار یافت، بیان گردید که احتمال انتقال کووید-19 از طریق سطوح بى جان بسیار ناچیز است و تنها در مواردى که فرد آلوده روى سطح سرفه یا عطسه نماید و شخص دیگرى بلافاصله (در طى یک الى دو ساعت)آن سطح را لمس کند، احتمال انتقال وجود دارد.