به گزارش سایت خبری پرسون، امروزه یکی از مدرن‌ترین شیوه‌‌‌های درمانی، ژن‌درمانی است که در آینده این تکنیک به پزشکان اجازه می‌دهد تا به جای استفاده از دارو یا جراحی، یک ناهنجاری را با درج ژن به سلولِ بیمار درمان کنند. مجله پرسون، منبعی عالی برای افزایش دانش شماست.
ژن درمانی چیست؟
در ژن‌درمانی از بخش‌هایی از DNA (معمولا ژن‌ها) برای درمان بیماری یا جلوگیری از بروز آن استفاده می‌شود. DNA به‌دقت انتخاب می‌شود تا اثرات ژن جهش‌یافته که باعث بیماری شده از بین برود.
ژن‌درمانی یک شیوه درمانی نویدبخش برای درمان برخی بیماری‌های ژنتیکی مانند دیستروفی عضلانی و فیبروز کیستیک است.
با توجه به نوع سلولی که قرار است درمان شود، از دو نوع ژن‌درمانی استفاده می‌شود که عبارتند از:
الف- ژن‌درمانی سلول‌های سوماتیک: در این روش بخشی از DNA به هر سلولی که توانایی تولید اسپرم یا تخمک ندارد، منتقل می‌شود. در این روش تاثیرات ژن‌درمانی به فرزند بیمار منتقل نمی‌شود.
ب- ژن‌درمانی ژرم‌لاین: در این روش بخشی از DNA به سلول‌هایی که اسپرم یا تخمک تولید می‌کنند، منتقل می‌شود. در این روش اثرات ژن‌درمانی به فرزند بیمار و نسل‌های بعدی او منتقل می‌شود.
از ژن درمانی برای درمان همه بیماری ها استفاده می شود؟
این تکنیک برای اولین بار در سال ۱۹۷۲ مورد استفاده قرار گرفت اما از آن زمان تاکنون دانشمندان با استفاده از این تکنیک موفقیت‌های کمی در درمان بیماری‌های انسان داشته‌اند. هرچند ژن درمانی برای تعدادی از بیماری‌ها (شامل ناهنجاری‌های وراثتی، برخی انواع سرطان و عفونت‌های ویروسی خاص) یک گزینه درمانی امید بخش محسوب می‌شود، این تکنیک همچنان پر ریسک و برای اطمینان از ایمن و موثر بودن هنوز تحت مطالعه است. ژن درمانی در حال حاضر فقط برای بیماری‌هایی تست می‌شود که درمان دیگری ندارند.
نحوه انجام ژن درمانی
هدف از انجام ژن درمانی، جبران کردن تولید متناسب پروتئین های ضروری سلول های بدن است؛ به طوری که در برخی ناهنجاری های ژنی ممکن است یک پروتئین مورد نیاز کم ساخته شود،به هیچ وجه ساخته نشود یا اینکه تا حدی بیش از اندازه ساخته شود که خطر آفرین باشد.
برای ورود ژن های سالم و جایگزین ژن های جهش یافته به سلول، باید از ناقل های ژنی استفاده کرد.کار ناقل های ژنی این است که ژن های سالم را بدون اینکه آسیبی به آنها برسد به طور موفقیت آمیز به سلول وارد کنند؛ و بدون وجود آنها امکان ورود ژن سالم به سلول وجود نخواهد داشت.
در ژن درمانی از وکتورهای ویروسی به عنوان ناقل ژنی استفاده می شود. وکتور های ویروسی یکی از پرکاربرد ترین ناقل های ژنی هستند ، اما تنها ناقل های ژنی نیستند. جدیدا در ژن درمانی ، از تکنولوژی نانو نیز استفاده می شود.
متخصصان ژن درمانی از نانوذره ها نیز به عنوان ناقل ژنی استفاده می کنند، اما این روش تا کنون استفاده بسیار رایجی نداشته و در حال توسعه یافتن بیشتر است. البته برای انتقال انواع خاصی از ناقل های ژنی به درون سلول،نیاز است که به سلول، شوک الکتریکی یا شوک گرمایی وارد می شود تا با ورود این سری از ناقل های ژنی،از سمت سلول مقاومتی وجود نداشته باشد.
البته انجام ژن درمانی به این سادگی ها هم نیست و همچنین هزینه بالایی هم دارد که ممکن است بعضی افراد از پس هزینه های آن بر نیایند.
ژن درمانی در ایران
گام های اولیه ژن درمانی در کشور در اسفند سال 1397 برداشته شد. از دهه هفتاد مطالعه بر روی سلول‌های بنیادی در ایران شروع شد و امروزه با پیشرفت های خیره‌کننده‌ای که در این حوزه به وجود آمده گام هایی خوبی در این بخش برداشته شده است.
ژن درمانی می تواند راه نجات افراد مبتلا به سرطان ، ایدز و... باشد که در این قرن دامن گیر انسان بوده است. این روش می تواند در آینده به اندازه ای پیشرفت کند که حتی در ذهن نمی گنجد.
