یادداشت وارده؛

برداشتی از اخلاق مدیریت در قرآن (۸)

کتاب آسمانی ما قرآن، راهکارهایی برای مدیریت دارد که در یادداشت پیش‌ رو به آن پرداخته می‌شود.
تصویر برداشتی از اخلاق مدیریت در قرآن (۸)

به گزارش سایت خبری پرسون، شفیعی می‌نویسد:

مدیریت همواره با مشکلات متعدد از سوی مخالفان و خرده‌گیران روبه‌رو است. عده‌ای از آن جهت که با شخص مدیر و رئیس مسائل حاشیه‌ای و شخصی دارند و عده‌ای نیز از آن جهت که جریان منتسب به مدیر را قبول ندارند به شکل‌های مختلف اقدام به تضعیف و خرده‌گیری در قالب سخنرانی، چاپ مطلب در مطبوعات، مصاحبه‌های گوناگون، پخش شایعات و ... می‌کنند. اهداف این گونه افراد که معمولا با اغراض خاص سیاسی همراه است تضعیف نظام مدیریتی آن دستگاه است. در چنین مواردی رئیس دستگاه با هوشیاری لازم می‌بایست طوری عمل کند که هم جلوی بهانه‌گران را بگیرد و هم به شکلی در دام تفرقه‌افکنی‌های این افراد و جریان‌ها قرار نگیرد که چه بسا مشغول شدن به پاسخگویی این افراد باعث شود که بخشی از فرصت‌ها و امکانات مدیریت صرف این جر‌ و ‌بحث‌های بیهوده شود. بنابراین گاهی اوقات سکوت در برابر این سخنان بهترین پاسخ و راه‌حل است.

در صدر اسلام که پیامبر اکرم صلوات‌الله علیه و آله مأمور بود آیات الهی را به مردم برساند عده‌ای از مخالفان با ایجاد سر و صدا و جوسازی تلاش می‌کردند در اقدام تبلیغی پیامبر صلوات‌الله علیه، خلل ایجاد کنند. در چنین شرایطی اگر پیامبر صلوات‌الله علیه با آن‌ها وارد جر و بحث می‌شد فرصت‌های لازم را برای انجام مأموریت از دست می‌داد. خداوند به او فرمود: «وَاِذا رأیت الّذین یَخوضون فی آیاتنا فَاَعْرِضْ عَنْهم حَتّی یَخُوضوا فیِ حدیثٍ غیره...» (انعام[6]/68)
و چون ببینی کسانی [به قصد تخطئه] در آیات ما فرو می‌روند از ایشان روی برتاب، تا در سخنی غیر از آن درآیند ...
نکته قابل توجه این است که بی‌اعتنایی به این گونه افراد بهانه‌جو و خرده‌گیر موجب خواهد شد که در نهایت از این اقدامشان منصرف و به دنبال کار خویش روند.

علاوه بر بی‌اعتنایی در برابر تبلیغات سوء و جوسازی‌ها توسط مخالفین، خداوند دستوری فراتر از این نیز به پیامبر بزرگوار خود داده است. خداوند رفتار این انسان‌های ستیزه‌جو را که با لفاظی به دنبال تخریب مدیر شایسته هستند جاهلانه می‌داند و پاسخ به این جاهلان را نه با برخورد یا الفاظ تند، بلکه پاسخی بس کریمانه و بزرگوارانه می‌داند.
می‌فرماید:
وَ عِبَادُ الرَّحْمَٰنِ الَّذِینَ یَمْشُونَ عَلَى الْأَرْضِ هَوْنًا وَإِذَا خَاطَبَهُمُ الْجَاهِلُونَ قَالُوا سَلَامًا
ﻭ ﺑﻨﺪﮔﺎﻥ ﺭﺣﻤﺎﻥ کﺴﺎﻧی‌ﺍﻧﺪ کﻪ ﺭﻭی ﺯﻣیﻦ ﺑﺎ ﺁﺭﺍﻣﺶ ﻭ ﻓﺮﻭﺗﻨی ﺭﺍﻩ ﻣﻰ‌ﺭﻭﻧﺪ ﻭ ﻫﻨﮕﺎﻣﻰ کﻪ ﻧﺎﺩﺍﻧﺎﻥ ﺁﻧﺎﻥ ﺭﺍ ﻃﺮﻑ ﺧﻄﺎﺏ ﻗﺮﺍﺭ ﻣﻰ‌ﺩﻫﻨﺪ [ﺩﺭ ﭘﺎﺳﺨﺸﺎﻥ] ﺳﺨﻨﺎﻧی ﻣﺴﺎﻟﻤﺖ‌ﺁﻣیﺰ ﻣﻰ‌ﮔﻮیﻨﺪ. (فرقان/٦٣)
پاسخ مسالمت‌آمیز به چنین مخالفان جاهل که خداوند با زیباترین تعبیر [سلاما] بیان کرده، بهترین شیوه در برخورد با آن‌ها است.

نتیجه آنکه در برابر تخریب‌ها و جوسازی‌های مخالفین که رفتاری جاهلی دارند دو راه پیشنهاد شده است:
۱. بی‌توجهی و بی‌اعتنایی به آن‌ها؛
۲. پاسخی کریمانه و مسالمت‌جویانه که موجب شرمندگی و انفعال آن‌ها شود.
مسلما عمل به این رفتارها که از فرهنگ ناب قرآنی سرچشمه گرفته، در آغاز کار ساده‌ای نیست؛ ولی با خو گرفتن با فرهنگ و اخلاق و سیره قرآنی، می‌توان چنین شیوه‌ای را در مقام عمل پیاده کرد.

نویسنده: دکتر نصرالله شفیعی

327612