محمدرضا جهان سوز در همایش علمی، تخصصی آبیاری زیر سطحی استان زنجان که با حضور رییس سازمان بسیج مهندسین کشاورزی کشور در روز دوشنبه مورخ 28 تیرماه برگزار شد با بیان اینکه قرار گرفتن کشور در کمربند خشکسالی منجر به وجود مشکل همیشگی کمبود آب در ایران شده، اظهار کرد: کمبود آب و بدنبال آن حفر چاههای عمیق منجر به افت آب در سفرههای زیرزمینی و بحرانی کردن دشتهای کشور شده است.
وی با اشاره به اینکه به ازای یک متر آبی که از طریق چاه به بالا کشیده میشود، ۴۰ متر آب نامناسب و شور ایجاد میشود تصریح کرد: بالا رفتن شاخص شوری منجر به بروز تبعات منفی خواهد شد چرا که اثر شوری همانند اثر کمآبی عمل میکند و گیاه را تشنهتر میکند.
رئیس سازمان بسیج مهندسین کشاورزی با تاکید بر اینکه باید مصرف آب و برداشت آن به صورت منطقی شود خاطرنشان کرد: ایران از نظر دانش بومی بینظیر است و قناتها معجزه کار ایرانیها هستند و همان طور که از پیش نیز گفته شده مردم ایران باستان سه ویژگی قنات، قنوت و قناعت را داشتهاند.
جهان سوز افزود: میزان مصرف آب در ایران نسبت به دنیا زیاد است لذا باید برای تمام آبها برنامهریزی صورت گیرد چراکه مشکل اصلی در حوزه آب، در حقیقت مدیریت آب است.
وی با اشاره به اینکه مسئله خشکی و خشکسالی در کشور یک مسئله تاریخی است افزود: بحران آب و کمبود آن در دورههای مختلف تاریخ وجود داشته، چرا که در دعاهای برخی از پادشاهان هخامنشی نیز وجود دارد که گفته میشود خداوند مردم این کشور را از خشکسالی، دروغ و دشمن نجات دهد.
رئیس سازمان بسیج مهندسین کشاورزی به پدیده دیگری تحت عنوان تغییر اقلیم در دنیا اشاره و عنوان کرد: پدیده تغییر اقلیم نیز در دنیا مشکل ساز شده است در کشور ایران نیز با توجه به موقعیتی که دارد اثر منفی تغییر اقلیم بر روی آن به وفور دیده میشود.
جهان سوز افزود: تخمین زده شده است که تا سال ۲۰۸۰ حدود ۱۵ تا ۵۰ درصد از توان تولید گیاهی کشور کاسته خواهد شد لذا باید به سمت هر آنچه که موجب بهبود وضعیت آب کشور میشود قدم برداشت.
معاون هماهنگ کننده فرمانده سپاه انصارالمهدی (عج) با بیان اینکه آنچه امروز مورد نیاز کشور است ایجاد کارآمدی است افزود: کشور و به تبع آن استان زنجان دارای ظرفیتهای بسیاری است.
عباس بابایی با اشاره به ظرفیتهای استان زنجان عنوان کرد: استان زنجان از لحاظ کشاورزی، خاک و آب جایگاه بسیار خوبی دارد نیز ظرفیت صنعتی استان بسیار حائز اهمیت است.
وی افزود: کارهای بسیار متنوعی می تواند در حوزه کشاورزی و آب صورت گیرد چراکه استفاده از روشهای علمی در قالب ترویج و روشهای ترویجی میتواند یک اقدام عملی موثر در بحث کشاورزی استان به شمار آید.
معاون هماهنگ کننده فرمانده سپاه انصارالمهدی با بیان اینکه بسیاری از موانع تولید قابل حل هستند تاکید کرد: با کارهای جهادی میتوان بسیاری از موانع را از میان برداشت.
یک عضو هیئت علمی دانشگاه زنجان با اشاره به اینکه کشاورزان صاحب تجربیات گرانبهای هستند افزود: اما لازم است که این قشر زحمتکش از استراتژیها و روشهای نوین در حوزه کشاورزی مطلع و آگاه شوند.
حسن اجاقلو به سیستم آبیاری قطرهای زیرسطحی اشاره و عنوان کرد: این سیستم دارای مزایای قابل ملاحظهای است که می تواند برای کشاورزان بسیار مثمرثمر واقع شود.
وی با اشاره به اینکه حدود ۸۵ تا ۹۰ درصد منابع آب شیرین در بخش کشاورزی مصرف میشود افزود: این در حالی است که این شاخص در کشورهای توسعه یافته کمتر از ۸۰ درصد است به همین جهت باید مصرف آب را کمتر و بهینهتر کرد.
این کارشناس به مسئله دیگر کمبود بارش و تغییر اقلیم در سطح دنیا اشاره و تاکید کرد: بهینه سازی مصرف آب در بخش کشاورزی به یکی از برنامههای مهم تصمیمگیران و مدیران بخش کشاورزی تبدیل شده است.
اجاقلو با اشاره به اینکه دو سیستم آبیاری با عناوین سنتی و نوین در بخش کشاورزی وجود دارد افزود: سیستم آبیاری نوین با هدف کاهش مصرف آب و افزایش راندمان آن ایجاد شده و از انواع آن میتوان به آبیاری بارانی و قطرهای اشاره کرد.
وی به سیستم آبیاری قطره زیرسطحی اشاره و عنوان کرد: در این روش قطره چکانها و لولههای آبده در زیر سطح خاک قرار میگیرند و آب به صورت قطره قطره در ناحیه ریشه گیاه ذخیره میشود.
این کارشناس به مزایای سیستم آبیاری قطرهای زیرسطحی اشاره و تاکید کرد: استفاده از این سیستم منجر به حذف پرت آبی، مصرف آب کمتر با حداقل تلفات، توزیع یکنواخت و با راندمان بالای کود، استفاده از آب با شوریهای حد متوسط، رشد کمتر علف هرز، کاهش بیماریهای گیاهی، کاهش آهکی شدن و کاهش نیروی کارگری میشود.
فاطمه شمشیرگر _ استان زنجان