یادداشت میهمان؛
سایت خبری پرسون ـ بیش از صد سال از «ثوره العشرین» یا همان انقلاب ۱۹۲۰ عراق می‌گذرد. این واقعه یک خیزش مردمی به رهبری مرجعیت دینی بود که علیه تصرف عراق و استعمار این کشور انجام گرفت.
ریشه وقوع این جنبش به جنگ جهانی اول برمی‌گردد که امپراطوری عثمانی فروپاشید و با توجه به سیاست راهبردی انگلستان جهت تسلط بر مناطق مهم و دارای ارزش ژئواستراتژیک، ژئوپلیتیک و ژئو اکونومیک، در قرارداد «سایکس پیکو» عراق به تحت الحمایگی بریتانیا درآمد و «آرنولد ویلسون» ( ۱۹۱۸ تا ۱۹۲۰ ) به عنوان حاکم این کشور منصوب گردید.
نکته جالب اینجاست انگلیسی‌ها هیچگاه ادعا نکردند که عراق را متصرف شده‌اند بلکه همواره مدعی تلاش جهت آزادی، استقلال و رفاه مردم این کشور بودند.
عوامل بروز قیام ۱۹۲۰
1) نارضایتی مردم عراق از عدم تحقق وعده های انگلستان برای استقلال
2) برگزاری رفراندوم فرمایشی و تحت‌الحمایه کردن عراق و نتایج کنفرانس «سان ریمو». این تحت الحمایگی تا جایی بود که حتی روپیه هندی پول رایج در آنجا معرفی گردید و مهمتر از آن این که عراق از هند مدیریت می‌شد و سربازان مزدور هندی به این کشور کوچ داده شدند. تمام فرمانداران نواحی نیز باید انگلیسی می‌بودند.
3) مشکلات اقتصادی و تورم فزاینده
4) روی کار آمدن «فیصل» فرزند سوم شریف حسین در سوریه که اولین دولت مستقل در آن کشور به شمار می‌آمد، عراقی‌ها را نیز به داشتن پادشاهی عربی ترغیب کرد.
5) پیروزی‌های آتاتورک در ترکیه، تبلیغات دولت بلشویکی لنین که به تازگی روی کار آمده و توانسته بود به راحتی باکو و انزلی را طی جنگ علیه ارتش روسیه سفید (که از کمک نظامی انگلیسی‌ها برخوردار بود)، به دست آورد.
علت اهمیت عراق برای بریتانیا
1) نفت و ذخایر انرژی این کشور
2) ایجاد سدی در برابر ترکهای ملی‌گرا باری جلوگیری نفوذ احتمالی آنها به عراق و متعاقب آن به اردن و فلسطین. لازم به ذکر است فلسطین از این جهت اهمیت داشت که حائلی بین مناطق تحت کنترل فرانسه و کانال سوئز بود و انگلستان قصد نداشت این کانال بسیار ارزشمند را به هیچ قیمتی از دست بدهد.
3) در صورتی که عراق از دست بریتانیا خارج می‌شد، احتمال انگیزه پیدا کردن ملتهای سایر مستعمرات برای استقلال از انگلستان همچون مصر، حجاز، سودان و ... وجود داشت.
نویسنده: علیرضا تقوی‌نیا ـ کارشناس مسایل غرب آسیا
توجه: مطلب مندرج صرفا دیدگاه نویسنده است و رسانه پرسون در قبال آن هیچ موضعی ندارد.
