گرانی مسکن و اجاره‌خانه، واقعی یا ساختگی؟/ سکونت 75 درصد جمعیت کشور در شهرها

به گزارش سایت خبری پرسون، با نزدیکی تابستان و فصل جابجایی اجاره نشین‌ها بازار مسکن و قیمت نجومی آن دوباره تحت رصد و توجه رسانه‌ها قرار گرفته است علیرغم تاکید مسئولان که قیمت اجاره منازل نباید از فلان درصد تجاوز کند اما در عالم واقع قیمت اجاره‌ها جهشی صد در صد داشته و بسیاری از اجاره نشین‌ها را مستاصل کرده است.

ظاهر قضیه این است که اراده‌ای برای کنترل بازار آشفته و قیمت‌های نامتعارف مسکن نیست این که چرا وضعیت مسکن این گونه است نیاز به واکاوی بیشتری دارد.

شهرنشینی و توسعه آن در دوران چهل ساله جمهوری اسلامی با یک جهش بزرگ روبرو بود کاری که پهلوی دوم در سایه سیاست «مدرنیزاسیون» ایران به دلیل مقاومت لایه‌های «سنت گرای» جامعه نتوانست انجام دهد در دوران جمهوری اسلامی بدون هیچ مانعی محقق گشت. در حالی که جمعیت شهرنشین ایران در دوران پهلوی حدود 35 درصد بود این نسبت بعد از انقلاب به حدود 75 درصد رسید.

شهرنشینی در دوران جمهوری اسلامی با هر نیتی که توسعه پیدا کرده بود تبدیل به شمشیر دولبه‌ای شد که قبل از هر چیز بنیان‌های اعتقادی و ارزشی انقلاب را دچار تزلزل و فروپاشی کرد.

شهرنشینی در ذات خود اقتضائاتی دارد که این اقتضائات با آرمان ها و ارزشهای انقلاب چندان دمخور و سازگار نیست. «مدرنیته» و تغییر سبک زندگی مردم یکی از آنهاست، مدرنیسم و سازوکارهای آن نه تنها مقوم و تقویت کننده بنیان‌های اعتقادی دوران پساانقلاب نیست بلکه به لحاظ ویران کردن «سنت ها» و باورهای «ایدئولوژیک» جامعه، زیرساخت ها و توده‌های حامی حکومت را روز به روز تضعیف می‌کند.

به‌علاوه انباشت توده‌های طبقه متوسط به پایین جامعه در حاشیه شهرهای بزرگ و عدم توانایی دولت در تامین رفاهیات آنان تهدید بالقوه دیگری را شکل می‌دهد که هر لحظه ممکن است امنیت کشور را به چالش بکشد کما این که منشاء اعتراضات آبان ۹۶ و دیماه ۹۸ طبقات حاشیه شهرها بودند.

بنابراین در سال های اخیر اتخاذ سیاست «بازگشت به روستا» برای رهایی از «تهدید» مدرنیته و تبعات آن در دستور کار قرار گرفته است.

طبق آمارهای اعلامی در سال ۹۸ بیش از سیصد هزار خانوار تهرانی از این کلانشهر مهاجرت کرده و در شهرستان‌ها و مناطق حاشیه‌ای ساکن شده اند.

گران شدن مسکن، افزایش اجاره خانه ها و بالا بردن هزینه زندگی در شهرها در راستای همان سیاست کوچک کردن جامعه شهری قابل تحلیل و تفسیر است.

محمدحسین چاوشی؛ جامعه شناس در این باره گفت: پس از انقلاب به یکباره شاهد هجوم یک موج عظیم از روستائیان به شهرها بودیم که غالب این روستائیان مهاجر در حاشیه شهرهای بزرگ مستقر شدند و به مرور حاشیه‌سازی به معنای عام را رقم زدند.

این جامعه شناس عنوان کرد: این روند مهاجرت یک طرفه از روستا به شهرها تا مدتها به طول انجامید به طوری که بسیاری از روستاها خالی از سکنه شدند و عملا درصد جمعیت شهری و روستایی پس از انقلاب جابجا شد یعنی جمعیت 35 درصدی شهرها به 75 درصد رسید و عملا روستاها نقش و کارکرد خود را دست دادند.

وی تصریح کرد: روستایی که تاکنون به عنوان یک تولیدکننده و مولد ایفای نقش می‌کرد با مهاجرت نه تنها این کارکرد اقتصادی خود را از دست داد، بلکه زمینه ساز ایجاد مشاغل حاشیه‌ای و بعضا ایجاد اعمال خلاف قانون را رقم زد.

چاوشی عنوان داشت: با این حال در دهه گذشته به ویژه در سال‌های اخیر تورم بی سابقه به نوعی توفیقی شد که مهاجرت‌ها دوباره آغاز شود، البته این مهاجرت این بار از شهرها به روستا بود، بنابراین دولت‌ها ملزم هستند که نسبت به بسترسازی در روستاها و حمایت از روستائیان برای جلوگیری و بازگشت دوباره به شهرها و ایجاد پدیده شوم حاشیه نشینی، تمام همت خود را به کار بگیرند.

آیین مهر ـ استان کردستان