منطقه آزاد تجاری محدوده حراست‌شده بندری و غیربندری است که از شمول برخی از مقررات جاری کشور خارج است، این مناطق با بهره‌گیری از مزایایی مانند معافیت‌های مالیاتی، بخشودگی سود و عوارض گمرکی، نبود تشریفات دست‌وپاگیر ارزی و اداری، تسریع در فرآیندهای صادرات و واردات با جذب سرمایه‌گذاری خارجی و انتقال فناوری به توسعه کشور کمک می‌کنند.
به گزارش سایت خبری پرسون، این روزها که شرایط تحریم باعث کاهش فروش نفت به عنوان مهم ترین درآمد کشور شده است، نقش مناطق آزاد برای صادرات کالاهای تولید داخل به آن سوی مرز و واردات کالاهای اساسی و مواد اولیه از این مسیر را دو چندان می کند و از سوی دیگر سرمایه گذاری خارجی در این مناطق را برای توسعه و آبادانی می افزاید همانند منطقه آزاد چابهار و همچنین جلو سیل خروجی سرمایه داخلی را می گیرد.
در این میان در جریان بررسی بخش درآمدی بودجه 1400، نمایندگان مجلس بند الحاقی 8 تبصره 6 را تصویب کردند، که مناطق آزاد تجاری، صنعتی مشابه سرزمین اصلی مشمول پرداخت مالیات بر ارزش افزوده خواهند بود و به نوعی نمایندگان مجلس به سمت و سویی رفته اند که کارآیی مناطق آزاد تجاری را در اقتصاد کشور از بین ببرند و به نوعی با این قانون روزنه رونق تجارت کشور از بین خواهد رفت.
از همین رو سرمایه گذاران بخش خصوصی به ویژه مناطق آزاد کیش با اشاره به نقش کلیدی کیش و مناطق آزاد در جلوگیری از خروج سرمایه ها به خارج از کشور و نقش بخش خصوصی در عمران و آبادانی این مناطق، از تصویب بخشنامه ها و قوانین مغایر با قانون چگونگی اداره مناطق آزاد گلایه کردند.
خبرنگار اقتصادی پرسون برای بررسی بیشتر این موضوع در سال تولید، پشتیبانی ها و موانع زدایی که از سوی رهبر انقلاب در سال جاری نامگذاری شده پرداخته است.
مناطق آزاد باید آزاد باشند
رویکرد مناطق آزاد با روح اقتصاد مقاومتی که مورد تاکید رهبر معظم انقلاب اسلامی است، مغایرت ندارد و باید در همین راستا نیز به فعالیت ادامه داد از سوی دیگر مناطق آزاد کمک بزرگی به جذب سرمایه داخلی و خارجی خواهد کرد.
حجت الاسلام سیدکاظم موسوی نایب رییس کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی در این باره گفت: مناطق آزاد از اسم شان پیداست که باید آزاد باشند، به نظر بنده حذف مالیات بر ارزش افزوده مناطق آزاد و ویژه اقتصادی کشور به صلاح نیست چرا که این مالیات می‌تواند به عنوان منبع درآمدی برای استان که منطقه آزاد در آن قرار دارد در نظر گرفته شود.
وی افزود: رویکرد مناطق آزاد با روح اقتصاد مقاومتی که مورد تاکید رهبر معظم انقلاب اسلامی است، مغایرت ندارد و باید در همین راستا نیز به فعالیت ادامه داد از سوی دیگر مناطق آزاد کمک بزرگی به جذب سرمایه داخلی و خارجی خواهد کرد.
این نماینده مجلس خاطرنشان کرد: مناطق آزاد کمک بزرگی به توسعه و آبادانی مناطق مرزی می کند و از سوی دیگر باعث رشد سرمایه گذاری و برطرف کردن اشتغالزایی می کند و برای استان های که تولیدات دارند برای صادرات محیط مناسب به حساب خواهند آمد.
موسوی ادامه داد: حتی باید به این نکته توجه شود که در مناطق آزاد معافیت مالیاتی به شکل قانون نیز تعریف شود چرا که اگر این مناطق همانند سایر مناطق کشور باشد دیگر کاربرد مناطق آزاد را نخواهند داشت.
مراقب به مخاطره افتادن کسب و کار مردم باشیم
در این بین حبیب الله دهمرده نماینده زابل پیشنهاد حذف این بند را داده است، اوگفت: که افراد کسب و کارشان را در سرزمین اصلی و مناطق آزاد مشخص کرده و این برنامه ریزی ها زندگی آنها را مختل می کند.
این نماینده مجلس افزود: اگر قرار است مالیات وضع شود باید برای 20 سال آینده باشد نه اینکه قانونی برای یک سال آینده گذاشته شود که معلوم نیست سال بعد از آن تمدید می شود یا خیر؟ اینگونه قوانین زندگی و کسب و کار مردم را به مخاطره می اندازد.
همچنین رضا خواه عضو کمیسیون تلفیق مجلس نیز حذف این بند را به ضرر مناطق آزاد خواند و گفت: مالیات بر ارزش افزوده به آن معناست که وقتی توریسمی به این منطقه می رود باید مالیات بر ارزش افزوده دهد که این درآمد باعث ارتقای مناطق آزاد خواهد شد،این ربطی به سرمایه گذار و تولید کننده ندارد.
وی توضیح داد: کلیه فعالیت های سرمایه گذاری در مناطق آزاد معافیت مالیاتی دارد، ما با این مصوبه به دنبال حمایت از تولید کنندگان و صادرات هستیم نه اینکه مناطق آزاد محلی برای واردات شود.
قانون ناگهانی مجلس در مسیر توسعه مناطق آزاد
تصویب قانونی ناگهانی از سوی مجلس که فعالان اقتصادی مناطق آزاد را بی‌توجه به برنامه‌ریزی‌های مالی ایشان مبنی بر معافیت‌های مالیاتی، ملزم به محاسبه مالیات بر ارزش افزوده می‌کند، بسیار عجیب است و حتی در سرزمین اصلی این قانون به صورت پلکانی و مرحله‌ای، و طی ۸ فراخوان انجام شده و به اجرا رسیده است.
محمد ثاقب‌فرد مدیر امور مجامع و حسابرسی منطقه آزاد کیش با اشاره به ناهمخوان بودن این قانون با قوانین مناطق آزاد گفت: مناطق آزاد از سوی دولت تامین هزینه نمی شوند، بنابراین اعمال مالیات بر ارزش افزوده در این مناطق جایگاهی ندارد.
وی افزود: تصویب قانونی ناگهانی از سوی مجلس که فعالان اقتصادی مناطق آزاد را بی‌توجه به برنامه‌ریزی‌های مالی ایشان مبنی بر معافیت‌های مالیاتی، ملزم به محاسبه مالیات بر ارزش افزوده می‌کند، بسیار عجیب است و حتی در سرزمین اصلی این قانون به صورت پلکانی و مرحله‌ای، و طی ۸ فراخوان انجام شده و به اجرا رسیده است.
مدیر امور مجامع و حسابرسی این سازمان، در ادامه نشست عنوان کرد: کمیسیون اقتصادی مجلس نیاز به خوراک دارد و صنف سندیکای جزیره و جامعه پذیرایی باید با ارائه‌ی اعداد کمی و کیفی درخصوص آسیب‌های احتمالی بر صنایع خود، قابلیت عرضه این درخواست را در مجلس فراهم کنند.
ثاقب‌فرد تصریح کرد: هیچ ساز و کار اجرایی حتی در اداره امور مالیاتی هم برای مناطق آزاد دیده نشده است و حتی ظرفیت پاسخگویی عادی نیز در این زمینه وجود ندارد.
رشد صادرات در مناطق آزاد در سال های اخیر
ایران اکنون دارای مناطق آزاد تجاری-صنعتی کیش، قشم، چابهار، ارس، انزلی، اروند و ماکو است و دولت دوازدهم برنامه‌های ویژه ای را برای مناطق آزاد و ویژه در نظر گرفت که موجب جذب سرمایه گذاری های داخلی و خارجی شده است.
در طول دولت‌های یازدهم و دوازدهم ۴۵ میلیارد دلار واردات به این مناطق انجام شد و در بخش صادرات این رقم به ۱۳۲ میلیارد دلار رسیدکه با توجه به رقم ۳۷ میلیارد دلار صادرات به سرزمین اصلی، این میزان به ۱۶۹ میلیارد دلار در این مدت می‌رسد.
بر همین اساس ۴۰ درصد صادرات کل کشور متعلق به مناطق آزاد و ویژه اقتصادی است که نیمی از آن متعلق به آمار پتروشیمی می شود.
گزارش از: محمد خادمی
