کاهش بهره وری نیروی کار در ایران / درآمد نفتی پاشنه آشیل دخل و خرج دولت

به گزارش سایت خبری پرسون، اگر دولت ها با درآمد اندک فروش نفت مواجه شوند آن وقت به محل های دیگر که دولت را بدهکار می کرد مانند صندوق توسعه ملی، فروش اوراق و دریافت از بانک ها رو می آورد و اگر بازار فروش نفت داغ شود درآمد نفتی بیش از نیاز دولت که در بودجه خود تعریف می کرد وارد صندوق توسعه ملی می شود؛ اما بودجه نفتی از نگاه علم اقتصاد بسیار تحت تاثیر وضعیت سیاسی در جهان است، برای نمونه امریکایی ها به راحتی توانستند با اهرم تحریم نفتی اقتصاد ایران را فلج کنند و درآمد کشور را با مشکل مواجه کنند.

البته دولت ها و مجلس ها که دو نهاد تصمیم گیرنده در بودجه ریزی یا همان دخل و خرج کشور هستند همواره شعار خروج درآمد نفت از بودجه را داده اند اما در عمل محقق نشده است.

برای اینکه ببینیم بودجه ریزی صحیح چه تاثیری در اقتصاد خرد و کلان کشور دارد خبرنگار اقتصادی پرسون گفتگویی با احمد توکلی عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام و رئیس پیشینِ مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی انجام داده است.

او در این باره گفت: بنده برای اینکه موضوع بودجه ریزی را به شکل کامل مطرح کنم به این مثال اشاره کنم، فردی نزد حضرت آیت الله جوادی آملی رفت گفت که در نماز خواندن مدام فکرم جای دیگر می رود، حضرت آیت الله آملی در پاسخ گفتند باید رفتار قبلی تان را بررسی کنیم؛ اینکه این روزها شاهد این وضعیت اقتصادی هستیم برمی گردد به اینکه در چند سال گذشته نتوانسته ایم بودجه ریزی خوبی انجام دهیم.

توکلی ادامه داد: مشکل بودجه ریزی و تصویب آن در کشورمان به سالیان گذشته برمی گردد و این مشکلات نشات گرفته از درآمد نفتی است و اگر درآمد جاری و عمرانی کشور را از درآمد نفتی خارج کنیم و به نوعی درآمد نفتی به صندوق توسعه برود اقتصاد پویاتر خواهد شد.

این نماینده سابق مجلس شورای اسلامی خاطر نشان کرد: در سال 1372 طبق آمارهای بین المللی بهره وری کار در ایران به رقم 3تا4 رسید، اما این روزها که نفت گران شده بهره وری کار در ایران به شدت سقوط کرده است، بنابراین نفت فروشی بهره وری کار را افزایش نمی دهد.

وی افزود: دولت ها در موضوع بودجه ریزی عقلانیت به کار نمی برند و با رویکرد غیر علمی دست به بودجه می زنند و همچنین مجلسی ها نیز توجه ویژه ای به بودجه ندارند و تنها با نگاه محلی به بودجه می پردازند، به این شکل که نگاه نمایندگان مجلس در بودجه کشور در حوزه عمرانی نگاه ملی نیست بلکه به حوزه انتخاباتی توجه دارند.

توکلی گفت: متاسفانه بودجه ریزی، بررسی بودجه، تصویب بودجه و ابلاغیه بودجه بدون کار کارشناسی و تخصصی صورت می گیرد و این در حالی است که بودجه نقش مستقیمی در اقتصاد خرد و کلان کشور دارد؛ گرچه همواره دولتی ها و مجلسی ها شعار خروج نفت از بودجه را می دهند اما این شعار در عمل به اجرا در نمی آید.

رئیس سابق مرکز پژوهش های مجلس شورای اسلامی به ساختار بودجه کشور پرداخت و افزود: ساختار بودجه کشور کاملا نفتی است و اگر بودجه کشور نفتی نبود این روزها مشکلات اقتصادی به این شدت گریبان گیر جامعه نمی شد؛ اگر بودجه را از در آمد نفتی جدا کنیم ثبات اقتصادی به وجود می آید.

این نماینده سابق مجلس شورای اسلامی تصریح کرد: به دلیل رد شدن کلیات بودجه دولت در مجلس بودجه سال آینده دولت در سه ماه اول 1400 قابل استفاده است و همچنین نیمه سال 1400 دولت جدید سرکار خواهد آمد؛ بنابراین بودجه سال آینده تاثیر چندانی در اقتصاد نخواهد گذاشت.

گفتگو از: محمدخادمی