به گزارش سایت خبری پُرسون، رامین امینیزارع، دانش آموخته دانشگاه تهران در یادداشتی به رویکرد جدید ایالات متحده در پیوند زدن کشاورزی با امنیت ملی پرداخته است؛ رویکردی که در قالب برنامه "امنیت کشاورزی، امنیت ملی است" از سوی وزارت کشاورزی آمریکا تدوین شده. او ضمن تشریح مؤلفههایی مانند حفاظت از زمین، مدیریت تهدیدات زیستی و سایبری، کاهش وابستگی وارداتی و تقویت زنجیره تأمین، در پایان به این نکته اشاره میکند که برخی از این تجربیات میتواند برای تقویت امنیت غذایی ایران"بهویژه از مسیر توانمندسازی بانک تخصصی کشاورزی" الهامبخش باشد.
رامین امینی زارع نوشت:
وزارت کشاورزی ایالات متحده آمریکا برنامه ای را با عنوان FARM SECURITY IS NATIONAL SECURITY منتشر نموده است. این برنامه اجرایی به نوعی مانیفست غذایی و دیپلماسی کشاورزی آن به شمار می آید؛ هدف از نگارش این سطور آشنایی با نوع نگاه و ایده های اجرایی این کشور در سپهر اقتصاد داخلی و جهانی است. امنیت کشاورزی در ایالات متحده بهعنوان یکی از ارکان حیاتی امنیت ملی مطرح شده است. این نگاه ریشه در اندیشه بنیانگذاران آمریکا دارد که کشاورزی را نه تنها منبع تأمین غذا، بلکه پایهای برای استقلال اقتصادی و سیاسی میدانستند. امروز نیز در جهان تهدیدات متنوعی از سوی دولتها و بازیگران غیردولتی، زنجیره تأمین کشاورزی را هدف قرار داده و آن را به عرصهای حساس در معادلات امنیتی بدل کرده است.
بر اساس «طرح اقدام ملی امنیت کشاورزی»، وزارت کشاورزی آمریکا (USDA) مأموریت دارد با همکاری نهادهای فدرال، ایالتی و محلی، تاب آوری و پایداری نظام غذایی کشور را تقویت کند. این طرح سه محور اصلی را دنبال میکند: ارتقای شکوفایی اقتصادی و کشاورزی، دفاع از بنیانهای غذا و کشاورزی، و افزایش بهرهوری داخلی.
در محور نخست، حفاظت از زمینهای کشاورزی در برابر مالکیت خارجی اهمیت ویژهای دارد. گزارشهای رسمی نشان میدهد اتباع برخی کشورها، از جمله چین، مالک بیش از ۲۶۵ هزار ایکر زمین کشاورزی در آمریکا هستند. این مساله بهعنوان تهدیدی راهبردی تلقی شده و اصلاحات قانونی برای محدودسازی یا ممنوعیت خرید زمین توسط کشورهای رقیب در دستور کار قرار گرفته است. همچنین، ایجاد سامانههای آنلاین برای شفافسازی معاملات و گزارشدهی عمومی از اقدامات USDA محسوب میشود.
محور دوم بر تقویت زنجیره تأمین و جلوگیری از نفوذ عوامل مخرب تمرکز دارد. وابستگی به واردات نهادههای حیاتی مانند کود و مواد معدنی میتواند کشور را آسیبپذیر سازد. از این رو، وزارت کشاورزی موظف است با همکاری وزارت انرژی و وزارت کشور، فهرست نهادههای حیاتی را تدوین و راهبردهای کاهش وابستگی خارجی را اجرا کند. همچنین، بازنگری در مقررات واردات برای جلوگیری از ورود عوامل بیماریزا و تهدیدات زیستی بخشی از این برنامه است.
در بخش سوم، حفاظت از سلامت گیاهان و دامها جایگاه ویژهای دارد. بیماریهایی چون آنفلوانزای فوقحاد پرندگان یا تب آفریقایی خوکها میتوانند خسارتهای گستردهای به تولید داخلی وارد کنند. همکاری با سازمانهای پژوهشی و حتی نهادهای نظامی مانند DARPA برای توسعه واکسنها و فناوریهای نوین، بخشی از این برنامه است.
افزون بر این، مقابله با تهدیدات سایبری علیه زیرساختهای کشاورزی و صنایع غذایی نیز در دستور کار قرار دارد. ایجاد نیروی کار متخصص در حوزه «دفاع کشاورزی» و تقویت ارتباط میان بخش خصوصی و نهادهای امنیتی، از جمله راهکارهای کلیدی برای افزایش تابآوری این بخش است.
نتیجهگیری
طرح اقدام ملی امنیت کشاورزی نشان میدهد که کشاورزی فراتر از یک فعالیت اقتصادی، بهعنوان ستون امنیت ملی آمریکا تلقی میشود. حفاظت از زمین، زنجیره تأمین، سلامت زیستی و زیرساختهای کشاورزی نهتنها ضامن امنیت غذایی، بلکه تضمینکننده استقلال و قدرت ملی است. در جهانی که رقابتهای ژئوپلیتیک و تهدیدات فناورانه روزبهروز پیچیدهتر میشوند، امنیت کشاورزی بهمثابه سپری راهبردی عمل میکند. بنابراین، سرمایهگذاری در این حوزه نهتنها به رفاه شهروندان کمک میکند، بلکه آینده سیاسی و اقتصادی کشور را نیز بیمه خواهد کرد.
این نوشتار درباره کشوری دیگر درآن سوی جهان باشرایط وامکانات خاص خود بود که ممکن است برخی از گزاره های آن قابل بهره گیری داخلی در میهن عزیز ماهم باشد.بی شک یکی از مهم ترین موضوعات کشورها امنیت غذایی به عنوان رکن مهم امنیت ملی است که باید با مجموعه اقداماتی که خارج از حوصله این نوشتار است،پی گرفته شود.
دراین میان تقویت و افزایش سرمایه یگانه بانک تخصصی کنشگر در زمینه تامین مالی کشاورزی درایران که پیشینه نزدیک به یک سده تامین مالی این بخش مهم از اقتصاد کشور را دارد، با اتکاواستناد به منابع دیده شده در برنامه هفتم پیشرفت می تواند به عنوان اقدامی فوری برای تحکیم پایه های امنیت غذایی کشور به شمار آید.
منبع: پُرسون
