حسن هانی‌زاده کارشناس مسایل خاورمیانه در گفت‌وگو با خبرنگار سیاسی پرسون در خصوص سفر هفته گذشته هیات سیاسی طالبان به تهران و ملاقات با برخی مقامات کشورمان که از سوی رسانه‌های داخلی و خارجی با رویکردهای متفاوت مورد توجه، نقد و تحلیل قرار گرفت، بیان کرد: طالبان مجموعه ای از یک ساختار اجتماعی و طایفه ای وسیاسی افغانستان تلقی می‌شود، لذا جمهوری اسلامی ایران همواره تلاشش بر این بوده که رهگذر میانجی گری میان تمام طیف‌های سیاسی باشد وامنیت لازم را به افغانستان باز گرداند.
هانی‌زاده بیان کرد: همین مجموعه طالبان در گذشته مذاکراتی با آمریکا در قطر داشته، بنابراین هیچ گونه منعی برای مذاکره با طالبان وجود نداشته و ندارد و حتی آمریکایی‌ها هم مذاکرده کردند. خود دولت افغانستان هم تمایل دارد که به راه حلی مشترک با طالبان برسند و طالبان را به پروژه دولت سازی و مشارکت سیاسی دعوت کند.
وی افزود: جمهوری اسلامی ایران اهمیت زیادی برای برقراری امنیت و ثبات در افغانستان دارد، چون مرز های مشترک زیادی میان افغانستان و ایران وجود دارد طبیعی است که هر اتفاقی که در افغانستان رخ دهد تأثیرش را برجامعه ایران باقی می گذارد. لذا ایران اهمیت فوق العاده ای برای ایجاد رفاه وهم‌گرایی میان تمام طیف های سیاسی افغانستان قایل است و این مذاکره هم صرفا برای تشویق طالبان برای ترک کردن عملیات نظامی و پروژه نظامی و مشارکت سیاسی بوده است.
این کارشناس مسایل خاورمیانه در ادامه تأکید کرد: دیداری که میان طالبان و مقامات جمهوری اسلامی صورت گرفته صرفا جنبه ی تشویقی برای حضور طالبان در دولت سازی است و به نظر می رسد که ایران می تواند یک میانجی کاملا بی طرف و مورد اطمینان و وثوق همه طرف‌های افغانستانی قرار بگیرد. برخلاف آمریکا که دنبال بر قراری آرامش در افغانستان نیست جمهوری اسلامی ایران همیشه به دنبال ثبات و آرامش در افغانستان است که بتواند بر اساس آن تعاملات سیاسی خود را با افغانستان ادامه دهد.
هانی زاده در پاسخ به سوال آیا آمریکا اجازه می دهد که ایران نقش مفیدی را در این میان ایفا کند؟ پاسخ داد: آمریکا تلاشش بر این است که ایران توفیری برای ایجاد هم‌گرایی در افغانستان به دست نیاورد. ولی چون اراده عموم مردم افغانستان بر این است که ایران نقش میانجی ایفا کند لذا آمریکا خیلی نقش تاثیرگزاری در این پروسه ندارد و هرچقدر تلاش کنند خود مجموعه طالبان به ایران اطمینان بیشتری نسبت به آمریکا دارد.
وی افزود: ضمن اینکه دولت افغانستان هم از ایران خواسته که میانج گری میان دولت و طالبان کند واین یک اراده عمومی است. یعنی هم دولت افغانستان و هم طالبان تمایل دارند که از ظرفیت ایران برای رسیدن به یک نقطه هم گرایی و رفاه برسند و جمهوری اسلامی ایران با حسن نیت و با صداقت کامل این نقش را ایفا می کند.
این کارشناس مسایل خاورمیانه در ادامه مطرح کرد: طالبان و دولت افغانستان در طول سال های گذشته به این نتیجه رسیدند که آمریکا نمی‌تواند یک میانجی بی طرف باشد بلکه اهداف سیاسی خود را در افغانستان دنبال می‌کند ودر حالی که ایران و روسیه به دنبال ایجاد ثبات و آرامش در افغانستان هستند. هرچه نقش ایران و روسیه در ایجاد هم گرایی پر رنگ تر شود نقش آمریکا در افغانستان کمرنگ تر می شود. فلذا خیلی از طالبان با ارسال سیگنال‌هایی از ایران درخواست کرده میان طالبان و دولت افغانستان نقش میانجی ایفا کند.
هانی زاده در پایان به سوال اگر قرار باشد دولت افغانستان و طالبان به یک نقطه مشترکی برسند چه نوع حکومتی در افغانستان حاکم می شود؟ پاسخ داد: یک حکومت کاملا اسلامی منطبق با ارزش های دینی همراه با با حفظ حقوق شهروندی و به دور از سهم خواهی طوایف مذهبی می رسند. یک حکومت شبیه به حکومت اسلامی ایران، یک حکومت دموکراتیک با رعایت حقوق بشر که همه در آن بر اساس ارزش های مساوی اسلامی مشارکت داشته باشند.این ها یک نوع حکومتی است که میتواند برای افغانستان کاملا ایده آل باشد. همه ی طوایف باید در حکومت شرکت داشته باشند و قانون اساسی این کشور نیز مورد بازبینی قرار گیرد. طالبان هم باید پروسه نظامی را کنار بگذارد و مانع حضور گروهک های تروریستی در افغانستان شود.
