سیاست خارجی

سید عباس عراقچی وزیر امور خارجه در یادداشتی در روزنامه اطلاعات با عنوان «آشفتگی در کاخ سفید؛ سرگیجه در سیاست جهانی» به تبین سیاست خارجه جمهوری اسلامی ایران با اشاره به مشاجره بی سابقه رؤسای جمهور اوکراین و آمریکا پرداخت.

وزارت خارجه ترکیه اعلام کرد آنکارا از کاردار سفارت ایران برای برگزاری نشستی به منظور تبادل دیدگاه‌ها و بررسی مسائل دوجانبه دعوت کرده است.

معاون سیاسی وزیر امور خارجه با اشاره به دیدارهای خود با مقامات اماراتی تصریح کرد، همسایگان در سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران جایگاه ویژه ای دارند.

«اسماعیل بقائی» سخنگوی وزارت امور خارجه از سفر «سرگئی لاوروف» وزیر امور خارجه روسیه به تهران در این هفته خبر داد.

امیر قطر به منظور دیدار و گفتگو با مقامات کشورمان وارد تهران شد.

سیاست خارجی آمریکا و اکنون ترامپ نه تنها موجب بی‌ثباتی در مناطق مختلف جهان شد، بلکه منجر به افزایش تنش‌ها نیز گردید. خروج یکجانبه آمریکا از توافقات بین‌المللی مانند برجام (توافق هسته‌ای ایران) به همراه بازگرداندن تحریم‌ها، نشان داد که برای ترامپ، مطامع آمریکا مهم‌تر از پایبندی به تعهدات بین‌المللی است. این رویکرد نه تنها به تضعیف جایگاه آمریکا در میان جامعه جهانی منجر شد، بلکه بسیاری از کشورهای هم‌پیمان آمریکا را نیز ناامید کرد.

میانجی‌گری عربستان میان آمریکا و روسیه با دو دستورکار بهبود روابط مسکو و واشنگتن و همچنین فراهم کردن زمینه‌های صلح اوکراین در صورت موفقیت می‌تواند به میانجی‌گری عربستان برای آینده غزه هم مرتبط شود و ریاض را بیش از پیش به یک بازیگر دارای ابتکار در بحران‌ها تبدیل کند. نباید از نظر دور داشت که موفقیت عربستان سعودی در این دو بحران جهانی می‌تواند زمینه‌های میانجی‌گری احتمالی ریاض میان ایران و آمریکا بر سر مساله هسته‌ای را نیز در چشم‌انداز قرار دهد.

افراط‌گرایی سیاسی آمریکا تیر دیگری بر پیکر اعتبار نحیف‌شده‌ این کشور است و همانند تجربه‌های پیشین، روند افول هژمونی غرب را شتاب خواهد بخشید. راه عبور از این دوره، نه در عقب‌نشینی یا حتی مقاومت منفعلانه، بلکه در تقویت ابتکارات حقوقی، دیپلماسی متوازن و تحکیم ساختارهای چندجانبه بین‌المللی و منطقه‌ای نهفته است.

طرفداران مذاکره معمولا می‌پرسند که اگر مذاکره نباشد، چه راه‌حلی را برای غلبه بر مشکلات پیشنهاد می‌کنید؟

ترامپ بارها تصریح کرده است که آمریکا باید منافع خود را در اولویت قرار دهد و هیچ گونه وابستگی به دیگر کشورها نداشته باشد. این رویکرد ممکن است در کوتاه مدت نتایج مثبتی به همراه داشته باشد، اما در بلندمدت می تواند به انزوای آمریکا در عرصه جهانی منجر شود. یکی دیگر از ویژ گی های برجسته سیاست های ترامپ، فشارهای اقتصادی و سیاسی به کشورهای اروپایی است.

وزیر خارجه جمهوری اسلامی ایران گفت: پشتوانه سیاست خارجی ایران مردم ایران هستند.

عراقچی در نشست دوره‌ای هم‌اندیشی معاونین توسعه و مدیریت منابع دستگاه‌های اجرایی کشور تصریح کرد دستگاه سیاست خارجی تمام تلاش خود را برای بهره‌گیری از ظرفیت دیپلماسی به خصوص در چارچوب سیاست حسن همسایگی برای تعمیق و توسعه همه‌جانبه روابط ایران با همسایگان به‌کار خواهد گرفت.

نایب رئیس سابق کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی، تاکید کرد: مرکز اسلامی امام علی (ع) در چارچوب قوانین و مقررات کشور سوئد فعالیت داشت و اتهام جاسوسی تنها بهانه‌ای جدید برای ایجاد یک تنش سیاسی با جمهوری اسلامی ایران است.

سخنگوی وزارت امور خارجه با رد ادعاهای اخیر مسئول جدید سیاست خارجی اتحادیه اروپا و سخنگوی وی در رابطه با جمهوری اسلامی ایران به آنها توصیه کرد با درک معنای مفاهیمی همچون «تهدید» و «صلح و امنیت بین‌المللی» از ابتذال معنایی این واژه‌ها خودداری کنند.

واکاوی آموزه‌ها و منویات امام خمینی (س) در ترسیم نقشه راه سیاست خارجی کشور نشان می‌دهد؛ ایشان به مؤلفه‌هایی نظیر: نفی انزواطلبی، قطع وابستگی و عدم اتکا به قدرت‌های جهانی، توجه به کشورهای اسلامی و تقویت روابط با همسایگان هماره تأکید داشته است. ادامه این مسیر در دورۀ پس از رحلت معظم‌له نیز نشان از درستی و اهمیت این اصول در سپهر سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران دارد.

معاون کنسولی مجلس و ایرانیان وزیر امور خارجه گفت: محمد جواد ظریف معاون راهبردی رئیس‌جمهور در داووس هیچگونه دستور کار مذاکراتی با هیچ طرفی نداشته و اساساً هرگونه تصمیم گیری درخصوص موضوعات مهم سیاست خارجی در مراجع عالیه نظام تصمیم گیری و توسط وزارت خارجه عملیاتی می‌شود.

برجسته‌سازی توانمندی دیپلماسی ایران و برخورداری از رویکرد حل مسأله در مواجهه با امریکا دو اقدامی است که می‌تواند جایگاه ایران را در دیدگاه دولتمردان دولت دوم ترامپ به عنوان یک بازیگر اثرگذار حذف نشدنی از نظام بین‌الملل ارتقا دهد و عملاً منجر به تشویق ترامپ به انتخاب گزینه مذاکره و توافق به جای فشار حداکثری شود.

ایران به ‌عنوان یکی از کشورهای مهم در منطقه خاورمیانه، از موقعیت استراتژیک و منابع طبیعی فراوانی برخوردار است که می‌‌تواند در صورت بهره‌برداری صحیح از تحرکات سیاسی و اقتصادی عمان، فرصت‌‌های زیادی برای تقویت روابط اقتصادی و تجاری خود ایجاد کند. عمان روابط نزدیکی با ایران داشته و همواره در راستای تقویت همکاری‌های دوجانبه در زمینه‌‌های مختلف اقتصادی از جمله انرژی، حمل‌ونقل، تجارت و گردشگری گام برداشته است.

در ماه‌های اخیر و به طور ویژه پس از روی کار آمدن دولت چهاردهم، نوعی از «بحران بی‌اید‌گی» در حوزه سیاست خارجی وجود دارد که هر از چندی با اظهارنظرهای غیرتخصصی ازسوی برخی سیاسیون، دچار تلاطم می‌شود. دولت دکتر پزشکیان هنوز و با وجود گذشت حدود شش ماه از تصدی سکان ریاست‌جمهوری هنوز نتوانسته «ایده» خود برای راهبری سیاست خارجی را بیان کند.

برای به دست آوردن موفقیت در جبهه مقاومت باید در تمام بخش‌های سیاست خارجی به ویژه چگونگی تعامل با کشورهای منطقه و همسایگان تجدید نظر اساسی به عمل آوریم و از تجربیات گذشته درس بگیریم.