نرخ ارز

رصد آمارهای اقتصاد کلان نشان می‌دهد که دهه۹۰ از لحاظ تمام آمارهای مهم یکی از ضعیف‌ترین دهه‌های اقتصادی بوده است. بنابراین باخت دهه۹۰ به گواه آمارها، موضوع روشنی است که حتی با یک نگاه به آمارهای اصلی این موضوع، دریافت می‌شود. اما سوال مشخص این است که علل باخت اقتصادی دهه۹۰ چه بوده است؟ چرا اقتصادی که می‌توانست در زمان پنجره باز جمعیتی و افزایش اعتماد عمومی به سیاستگذار به یکی از اقتصادهای پیشرو تبدیل شود، کارنامه ضعیفی را ثبت کرده است.
در نخستین هفته بهمن ماه، بازار خودروها زیر سایه نوسانات نرخ دلار، تغییر قیمت های یک تا ۲۴ میلیون تومانی را نسبت به هفته گذشته ثبت کرد.

عضو انجمن موبایل از افزایش هفت درصدی نرخ ارز نیما و متناسب با آن قیمت انواع موبایل از ابتدای سال تاکنون خبر داد و گفت: با توجه به افزایش تقاضا در پایان سال احتمالاً تا پایان سال به چهار تا پنج میلیون موبایل دیگر در کشور نیاز است.
عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام گفت: قاعدتا باید ارز ۴۲۰۰ تومانی به کالاهای اساسی اختصاص پیدا می‌کرد و فرض بر این است که این کالاها باید با همین قیمت به دست مردم برسد اما متاسفانه اینگونه نیست و مابه التفاوت ارز ۴۲۰۰ تومان و قیمت آزاد ارز به جیب واسطه‌ها می‌رود و از این جهت حذف آن ضروری است.
عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس بیان کرد: معتقد نیستم که بانک‌ها نباید بنگاه داری کنند و باید در پروژه‌های بزرگ مشارکت داشته باشند. اما اینکه یک بانک به صورت مستقیم یا از طریق شرکت‌های زیر مجموعه در حوزه خرید و فروش ارز ورود کنند، این موضوع مناسب نیست و باید نظارت بانک مرکزی در این زمینه افزایش یابد.
جدیدترین نرخ‌ های اعلام شده در معاملات امروز نرخ فروش هر اسکناس دلار آمریکا در بازار ارز نیز با کاهش ۱۰۱ تومانی نسبت به روز شنبه، به رقم ۲۶۲۶۲ تومان رسیده است.
حساسیت روی چگونگی اقدامات جبرانی جایگزین این نوع یارانه از شکل ارزی به شکل ریالی آن است که باید دقت لازم و مراقبت به عمل آید، تا همان کسانی که از رانت این یارانه حداکثر استفاده را به‌جای مردم می‌برند نتوانند با ایجاد جو روانی ناسالم و دمیدن در آتش انتظارات تورمی، چهره این کار عقلایی اقتصادی را مخدوش کرده و مردم را از آثار آن بترسانند.
به گفته رئیس کل بانک مرکزی در کل سال گذشته ۳۶.۵ میلیارد دلار تأمین ارز اعم از ترجیحی، نیمایی و ارز اشخاص در کشور صورت گرفته است در حالیکه این میزان در ۹ ماهه سال ۱۴۰۰ نزدیک به ۴۰ میلیارد دلار بوده است.
معاون امور اقتصادی وزارت اقتصاد با تاکید بر اینکه معتقدم عبارت حذف ارز 4200 تومان عبارت دقیقی نیست و بار معنای منفی دارد و غلط انداز است، بیان کرد: واقعیت این است که با یک روشی قصد حمایت از مصرف‌کنندگان را داشتیم که در حال حاضر قرار است شیوه حمایت از مصرف‌کنندگان تغییر کند. روش قبل شیوه ناکارآمد و غیرموثری بود که قرار است آن را به شیوه موثر و کارآمد تغییر دهیم تا به جامعه هدف به درستی اصابت کند.
گزارش‌های میدانی از صرافی‌ها حاکی از آن است که تغییرات در روند تخصیص ارز مسافرتی بر شیشه صرافی‌ها برای اطلاع متقاضیان همراه مدارک مورد نیاز به منظور دریافت هر یک از سرفصل‌های فروش ارز بابت مصارف ارز خدماتی نصب شده است.
رییس اسبق پژوهشکده پولی و بانکی درباره تصمیم دولت برای تک نرخی شدن ارز در سال آینده و نحوه اجرای این تصمیم گفت: منظور دولت در مرحله اول سیاست‌های ارزی تک نرخی کردن ارز نیست و در نهایت هدف، تک نرخی شدن ارز است و احتمالا منظور دولت از این مرحله از ارز تک نرخی، فقط حذف ارز 4200 تومانی بوده‌است.
وزرای دولت سیزدهم مطالبی را قبل از انتخاب شدن برای ایجاد جاذبه در دل رئیس‌جمهور و به منظور کسب رای نمایندگان بیان کردند که تعدادی از آنها نه‌تنها قابل درک نیست بلکه پر از ابهام است.
رییس گروه اقتصادی معاونت بررسی دفتر رهبر معظم انقلاب گفت: بسیاری از مشکلات بانک‌ها به این دلیل است که در بخش تامین مالی شرکت‌ها، زمینی را به عنوان وثیقه در اختیار بانک‌ها قرار می‌دهند و در واقع زمین سوخته‌ای را با قیمت بالا به بانک می‌فروشند.
حق شناس گفت: دولت سیزدهم یا هر دولت دیگری چنانچه در ایران موفق به انجام یکسان‌سازی نرخ ارز شود، بزرگترین خدمت را به اقتصاد ایران انجام داده است زیرا قیمت ارز هم یک علامت مشخص به تولید کننده داخلی می‌دهد و هم یک علامت مشخص برای وارد کننده صادر می‌کند.
یک کارشناس اقتصادی گفت: بانک مرکزی با سیاست‌گذاری خود باید نرخ ارز را در حدود قیمت حقیقی نگه دارد و مانع از جهش و یا سقوط نرخ ارز شود. به نظر می‌رسد بانک مرکزی در حال حاضر این کار را انجام می‌دهد و پا فشاری بر تثبیت نرخ‌های غیرواقعی نمی‌کند. مطالبه مردم از بانک مرکزی باید نزدیک نگه‌داشتن قیمت ارز به نرخ واقعی آن باشد.
قطعا اگر منابع ارزی ایران آزاد شود هم دست دولت باز خواهد شد و هم منابع صندوق توسعه ملی افزایش می‌یابد هر چند خود این صندوق منابع زیادی دارد ولی عملا بخش بزرگی از این منابع در جاهای مختلفی محبوس شده است، در حقیقت وقتی صندوق توسعه ملی پروژه‌ای را قبول می‌کند در واقع به دلیل نداشتن منابعی برای هزینه‌کرد، مجبور به خلق پول می‌شود.
بر اساس نظریه‌های علمی موجود، مبنای اصلی تغییرات نرخ ارز، اختلاف تورم داخلی و خارجی است و اگر تورم داخلی به‌صورت پایدار کنترل و به نرخ‌های جهانی نزدیک شود، عملا نوسانات ارزهای خارجی هم کنترل خواهد شد. اما تورم ساختاری ایران طی دهه‌های اخیر به علت وابستگی اقتصاد به رانت درآمدهای نفتی ریشه‌دار شده است.