جبهه پایداری در نامهای به مسعود پزشکیان، با مقایسه وضعیت ارزی دولت سیزدهم و چهاردهم، افزایش بیش از ۱۲۰ درصدی نرخ ارز در ۱۶ ماه اخیر را نتیجه تصمیمات اشتباه اقتصادی عنوان کرد.
در نخستین روز معاملاتی هفته، دلار با افت ۱۳۰ تومانی نسبت به آخرین معاملات هفته گذشته، در محدوده ۱۰۷ تا ۱۰۸ هزار تومان نوسان کرد. تحلیلگران معتقدند بازار ارز ایران در فضای مدیریتشده و کنترلشده بانک مرکزی قرار دارد و معاملهگران همچنان محتاطانه رفتار میکنند. همزمان درهم امارات و دلار هرات نیز در محدودههای حمایتی تثبیت شدند و انتظار میرود بازار تا دریافت سیگنالهای سیاسی و اقتصادی جدید، نوسان محدودی داشته باشد.
در نخستین روز معاملاتی هفته، بازار ارز با نوسانات محدود اما سیگنالهای پررنگ سیاسی آغاز شد. دلار آزاد پس از افت ابتدایی، با رشد تدریجی در محدوده ۱۰۸ هزار تومان تثبیت شد؛ همزمان، سخنان تازه وزیر خارجه ایران درباره مذاکرات غیرمستقیم با آمریکا، نگاه معاملهگران را از نمودارها به اخبار سیاسی دوحه و واشنگتن دوخت.
رئیس مجلس شورای اسلامی در پاسخ به تذکر حسینعلی حاجیدلیگانی و درخواست شفافسازی اینکه آیا نرخ ارز نتیجه تصمیم جلسه سران قوا است، عنوان کرد: اولا که موضوع جلسه شورای عالی اقتصادی با موضوع جلسه سران قوا متفاوت است؛ دوم اینکه حتی در همان جلسه شورای عالی اقتصادی هم این تصمیم گرفته نشد، بلکه قرار شد آقای فرزین، رئیس بانک مرکزی، تا ۱۰ روز دیگر پیشنهادات خود در موضوع نرخ ارز را ارائه دهد.
پس از شکست سیاست تک نرخی سازی در ماههای اخیر و افزایش شدید نرخ ارز، معاون اول رئیس جمهور این زمان اجرای این سیاست را اشتباه خواند. این همان مسئلهای است که بارها بر آن تاکید شده که نمیتوان در شرایط تحریم شرایط تک نرخی سازی را اجرا کرد و مانند دفعات قبل منجر به شکست خواهد شد.
«اتاق اصناف بر روند عرضه کالا نظارت دارد و تاکنون گزارشی از کمبود دریافت نشده است. مردم میتوانند اطمینان داشته باشند که نیازهای اساسی آنها تأمین شده و کالاها در بازار موجود خواهد بود. تمام سعی ما نظارت بیشتر در بازار است تا کالا به اندازه نیاز به دست مردم برسد. فرجی تهرانی درباره افزایش قیمت برخی اقلام میگوید: این موضوع تا حدی تحت تأثیر نوسانات نرخ ارز است که بر هزینه تولید و عرضه تأثیر میگذارد. با این حال ذخایر کافی در انبارها و مراکز پخش وجود دارد و مشکلی در تأمین کالاهای اساسی پیشبینی نمیشود.»
بانک مرکزی در قامت سیاستگذار ارزی، با راهاندازی بازار ارز تجاری و اجرای نظام شناور مدیریتشده، دیالوگ ارزی خود با صاحبان صنعت را تغییر داد. اکنون لازم است بانک مرکزی در قامت سیاستگذار پولی، دیالوگ ریالی خود با صنعت را نیز عوض کند و نشان دهد که قرار نیست ناکارآمدیهای صنعت که روزگاری پشت ارز رانتی پنهان بود، الان پشت ریال رانتی پنهان شود. روی پای خودتان بایستید!
هیچکس موافق بالا رفتن نرخ ارز نیست اما دستکاری غیرعلمی در این نرخ هم وقتی به عوامل ایجابی آن بیتوجهیم، جز ایجاد رانت و سونامی تورمی و به دنبال آن فروش ارزان ذخایر ارزی و از بین بردن مزیت نسبی تولید داخلی، ثمره دیگری برجای نمینهد.
کارشناس مسائل اقتصادی با انتقاد از رویکرد دولت برای حذف یک باره ارز نیمایی گفت: مسئله چندنرخی بودن ارز هم از نظر تئوری و هم از نظر عملی متعلق به امروز نیست و حذف ارز نیمایی موجب تکنرخی شدن ارز نخواهد شد.
رئیس بانک مرکزی گفت: نرخ ارزی که در بازار غیررسمی شکل گرفته نرخ درستی نیست و به آن اعتقادی نداریم زیرا آن بازار، بازار نیست بلکه نابازار است. لذا با تشکیل بازار توافقی به قیمت واقعی می رسیم.
سخنگوی سازمان برنامه و بودجه تاکید کرد: دولت در لایحه بودجه ۱۴۰۴، در پی کاهش اخلال در قیمتهای نسبی اقتصاد و مدیریت نرخ ارز و کاهش رانت و فساد مالی و اقتصادی است.
اگر دولت جدید خواهان جذب سرمایهگذاری و رشد اقتصادی است باید ارز را تکنرخی کند، قوانین و دستورالعملهای اقتصادی و ارزی را با ثبات و شفاف کند، تصمیمگیریهای خلقالساعه را به کناری بنهد و به جای آن، تصمیمات اعتمادبخش بگیرد، روابط تجاری با جهان را تسهیل و مشکل FATF را حل کند. در این صورت میتوان ادعا کرد که اقتصاد ایران قابل پیش بینی شده است.
برخی فعالان بازار از اتمام روزهای حمایتی بانک مرکزی سخن گفته اند
پس از چند روز تلاش کاهشی نرخ ارز در معاملات غیررسمی و معامله دلار در کانال ۵۷هزار تومانی، روز گذشته روند بازار مثبت شد و نرخ دلار به نیمه نخست کانال ۵۸هزار تومانی بازگشت. برخی از تحلیلگران کانال ۵۷هزار تومانی را بازهای میدانند که بدون تلاش بازارساز نرخ دلار در آن قرار نخواهد گرفت.