سخن گفتن در این زمینه که رفتار مناسب با میلیونها افغانستانی که از چهل و چند سال پیش تا همین اواخر به کشور ما آمدهاند چه میتواند باشد، کاری سخت و پرغصه است و من توان پرداختن به آن را ندارم، اما نکتههایی هست که بیان آنها شاید کمک کند به چارهاندیشیِ دستاندرکاران و کارشنایانِ این حوزه. در این یادداشت، به یک نکتهی کمتر پرداختهشده میپردازم.
این روزها هشتکهای زیادی در فضای مجازی و رسانهای منتشر میشود از خروج اتباع غیرقانونی مطالبه ملی تا هشتک «ما برادریم» تضاد عجیبی را در جامعه ایرانی پدید آورده است.
افغانستانیها وقتی در ایران هم حضور دارند، حالا چه مجاز و چه غیرمجاز، باز هم افغانستانیها هستند. تصاویری که این روزها از برخورد با اتباع افغانستانی منتشر میشود، هم زیبنده و قابلدفاع نیست، هم ناشی از یک استاندارد دوگانه است که افغانستانیها را به خوب و بد تقسیم کردهاست.
مسعود پزشکیان در پاسخ به پرسشی درباره «فدرالیسم» تصریح کرد: به «هر ایدهای» که یکپارچگی سرزمینی ایران را خدشه دار کند، باور ندارم. وی همچنین درباره مهاجران افغانستانی گفت که دولت وی سه اقدام همزمان را در رابطه با مهاجرین افغانستانی پیش میبرد.
ایران امروز هر دو رویه این مساله، یعنی مهاجرفرستی و مهاجرپذیری را با شدت بالایی لمس و تجربه میکند و آثار و تبعات مثبت و منفی آن نیز هر روز جدیتر و گستردهتر میشود. مسلم است که پدیده مهاجرت آثار و تبعات گستردهای در ابعاد اقتصادی، امنیتی، سیاسی و اجتماعی-فرهنگی به ویژه بر جامعه میزبان دارد.
درحالی که مهلت یک ماهه پاکستان به مهاجران غیرقانونی افغان در حال اتمام است به تازگی وزیر کشور پاکستان از افغان های مهاجر خواسته است به افغانستان برگردند در غیرآن به گونه اجباری اخراج خواهند شد.
این نوشتار با این هدف نیست که مهاجرین افغان خطر امنیتی دارند بلکه انسانهای شریفی هستند که اقتصاد کشور را هم رونق میدهند البته که باید در این خصوص مواظبت هم نمود تا مشکل احتمالی پیش نیاید.
جهان امروز، جهان مهاجرت است و کانون های بحران، مبدا مهاجرت اند. افغانستان طی حدود نیم قرن گذشته، کمتر روی آرامش دیده و به ویژه در 2 سال اخیر که حکومت سختگیر طالبان روی کار آمده است، شرایط زندگی در آن کشور برای مردم، بسیار دشوار شده است.