کاهش بیسابقه مشارکت مردم در انتخابات 1400 علل و دلایل متعدد سیاسی و اجتماعی و اقتصادی دارد که ضروری است به وسیله گروهی از محققان جامعهشناس مورد بررسی دقیق علمی قرار گیرد و آثار و عوارض حتمیاش محاسبه شوند.
امروز نتایج پرحاشیهترین انتخابات ریاست جمهوری چند دهه اخیر مشخص میشود . انتخاباتی که در آن برای نخستین بار شورای نگهبان با ابلاغیهای قوانین جدید برای ثبت نام نامزدها وضع کرد و به رغم رد این ابلاغیه از سوی رئیس جمهور، بررسی تایید صلاحیتها را از میان همانهایی که از دید این نهاد طبق قوانین ابلاغی، ثبت نام شده به حساب میآمدند انجام داد.
آرای اتخاذ شده در انتخابات روز گذشته در حال شمارش است و هنوز میزان کلی مشارکت مردم مشخص نشده اما برخی مقامات استانی میزان مشارکت استانی را اعلام کرده اند.
در نگاه ناظرین، مشارکت شاخص دقیقی است که میزان اقتدار نظام، حمایت مردم از نظام و حساسیت مردم را نسبت به سرنوشت کشور در شرایط حساس نشان میدهد، بنابراین هر گزینهای که در انتخابات رأی بیاورد، باید از یک پشتوانه مردمی بالا برخوردار باشد.
ما رؤسای جمهوری مختلفی را تجربه کردهایم و نقاط قوت و ضعفی را از آنها دیدهایم. در برخی از افراد نقاط قوت بیشتری بوده اما در برخی باید دنبال نقاط قوت بگردیم. رئیس جمهوری که امروز میخواهیم انتخاب کنیم باید نقاط قوت رؤسای جمهور قبل را داشته باشد اما نقاط ضعف آنها را نداشته باشد. اگر در دولتهای قبلی چیزی باعث آزار مردم و رنجش خاطر آنها شده است باید مشابه آن را در کاندیداهای موجود انتخاب نکنند و کسی که نقاط قوت را دارد گزینه آنها شود.
افزایش مشارکت در این انتخابات مقبولیت نظام را در عرصه سیاست خارجی، افکار عمومی، رسانههای جهانی و دولتهای دنیا اعم از دولتهای دوست، رقیب و حتی دشمن نشان میدهد و این سبب میشود که دستگاه دیپلماسی جمهوری اسلامی ایران در پیگیری امور سیاست خارجه اعم از مذاکرات، توافقات و قراردادها موقعیت بهتری داشته باشد.
وزیر راه با تأکید بر ضرورت حضور منسجم و متحد ملت ایران در انتخابات،گفت: مردمسالاری دینی از نعمتهای بزرگ الهی است که با مشارکت فعال در انتخابات محقق میشود.
مرجع دینی کلیمیان ایران گفت: اصلحترین شخص برای ریاستجمهوری کسی است که اهل حقیقت و راستی و به فکر منافع ملی است و سوابقش نشان میدهد قدرت تصمیم گیری بجا و بهموقع دارد.
پیش از انتخابات را به ارتباط دو موضوع مهم اختصاص میدهم؛ اولی نقش متن سیاسی در رایآوری و دومی رای دادن یا ندادن. برخی از پرسشها این است که چرا مشارکت کم است؟ یا اینکه فلان نامزد ضعیف است یا قوی؟ یا اینکه قبلیها چه کار کردند که جدیدیها بتوانند انجام دهند؟ داوریها درباره پدیدهها تحت تاثیر مسائلی فراتر از آن پدیده است.
در آستانه سیزدهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری و ششمین دوره شوراهای اسلامی شهر و روستا در ۲۸ خرداد ۱۴۰۰، حجت الاسلام و المسلمین سیدحسن خمینی با صدور بیانیهای ضمن انتقاد از «بی توجهی عمیق به جمهوریت» به عنوان علّت اصلی نابسامانیهای اقتصادی و اجتماعی، تأکید کرد: یکی از راههای حفظ جمهوریت نظام، دادن «رأی صحیح» است.
نماینده ولی فقیه در استان و امام جمعه زنجان با اشاره به اینکه حضور مردم در انتخابات به عنوان یک تکلیف ملی، انقلابی و حقوق شهروندی است گفت: مردم در تصمیم گیریها به ویژه تصمیمهای اجتماعی و سرنوشتساز موثر هستند.