مسکن

سیاستگذار با عملیات «تنظیم وارونه بازار مسکن» در حال تنبیه تولیدکننده خانه و تشویق ملاک (منجمدکننده خانه) است. دوره‌ای که به نام «بحران بی‌سابقه تورم مسکن» در کشور نام‌گذاری شد -یعنی از سال ۹۷ تاکنون- سرمایه‌گذاران ساختمانی با پرداخت «مالیات بر ساخت و فروش» اعمال قانون شدند اما سرمایه‌گذاران ملکی با «معافیت مالیاتی» پشتیبانی شدند تا روی موج‌های جهش قیمت، آپارتمان‌های قابل استفاده در بازار را به املاک خالی از سکنه و بلااستفاده تبدیل کنند.

روند صعودی قیمت مسکن در ایران و به‌ویژه در پایتخت در حالی ادامه دارد که طبق اعلام بانک مرکزی، در دی‌ماه امسال متوسط قیمت یک مترمربع مسکن در شهر تهران، ۳۲ میلیون و ۹۴۰ هزار تومان بوده که نسبت به ماه قبل و مدت مشابه سال قبل به ترتیب ۱/۱ و ۲۰/۳ درصد افزایش داشته است. این در حالی است که در آذرماه امسال قیمت متوسط هر مترمربع خانه‌ معامله‌شده در تهران ۳۲ میلیون و ۵۹۰ هزار تومان بود.

خانه‌های کوچک این روزها به بلای جان خانواده‌ها و روابط بین آن‌ها تبدیل شده است. برای مثال این روزها در کلانشهر‌ها گاها دیده می‌شود خانواده‌های چند نفری در خانه‌هایی با متراژ بسیار پایین مانند 30 یا 40 متر زندگی می‌کنند.

بازار مسکن منطقه یک تهران در روزهای اخیر با افزایش مراجعه متقاضیان خرید به واسطه‌‌‌ها روبه‌رو بوده است و به نظر می‌رسد بخشی از این مراجعات متعلق به سرمایه‌گذارانی است که قصد سکونت در واحد را ندارند.

تحولات یک ماه گذشته بازار معاملات مسکن از اثرگذاری دو متغیر برونزا حکایت دارد. آمارهای به‌دست آمده از «مرحله مقدماتی معاملات مسکن» در دی ماه نشان می‌دهد، روند افزایش «فایل فروش» در این ماه متوقف شد و تمایل به عرضه کاهش هر چند خفیف پیدا کرد. همچنین «تورم ماهانه پنهان» در بازار مسکن نیز به بالاترین سطح از ابتدای ۱۴۰۰ رسید. این دو اتفاق مشخص می‌کند،‌ یک سمت معاملات- بازیگران عرضه- عمدتا تحت تاثیر شرایطی قرار گرفتند که «سیاست‌های پولی و اقتصادی» از یک‌سو و «بازدهی بازارهای موازی» از سوی دیگر شکل دادند.

پیش‌‌‌خریداران مسکن هم‌‌‌اکنون در حالی در معرض خطر انتقال تورم ساختمانی قرار دارند که رصد شرایط موجود نشان‌دهنده عرضه فایل‌‌‌های پیش‌‌‌فروش با شرایط غیرطبیعی به متقاضیان این بخش از بازار مسکن است.

بررسی تازه‌‌‌‌ترین فایل‌‌‌‌های اجاره عرضه شده در بازار مسکن حکایت از آن دارد که پیدا کردن یک واحد آپارتمان ۵۰ مترمربعی به صورت رهن کامل به بهای زیر ۲۰۰‌میلیون تومان دشوار است.

تحقیقات میدانی از تازه‌‌‌ترین وضعیت بازار معاملات مسکن در شهر تهران نشان می‌‌‌دهد هم‌‌‌اکنون اختلاف قیمت بین واحدهای مسکونی نوساز یا کم سن وسال با واحدهای مسکونی با عمربنای بیش از ۱۵ سال(واحدهای میانسال و مسن) نسبت به قبل افزایش یافته است.

حباب قیمت مسکن در تهران که پیش‌تر با دستگاه سنجش داخلی محاسبه شده بود، با یک مقایسه جهانی نیز مورد پایش جدید قرار گرفت. بررسی‌های «دنیای‌اقتصاد» درباره ابعاد «اضافه‌پرش» قیمت ملک در تهران و شهرهای کشور نشان می‌دهد «شکاف موجود بین قیمت و اجاره» تقریبا به میزان دوبرابر «فاصله متعارف این دو متغیر در کشورهای مختلف» است که بیانگر «ابرحباب قیمت ملک در کشورمان» است.