کوروش احمدی، دیپلمات بازنشسته و تحلیلگر مسائل سیاست خارجی:
به گزارش سایت خبری پرسون، در حالی که قرارداد کذایی بالغ بر پنج سال است به شکل یکطرفه معلق شده، روزنامه سازندگی در تیتر اول خود تحت عنوان «ایرباس پرید»، نوشت: «یکی دیگر از دستاوردهای برجام به دلیل عدم احیای برجام و احتمالا به دلیل تبعات جنگ غزه از بین رفت و شرکت ایرباس قراردادش را یکطرفه با ایران لغو کرد. شرکت هواپیمایی ایران‌ایر نیز دو روز پیش اعلام کرد غول هواپیماسازی ایرباس قراردادش را با ایران برای فروش ۱۰۰ فروند هواپیما رسما لغو کرده است.
بعد از توافق برجام که ۸ سال پیش در سال ۲۰۱۵ میلادی بین ایران و کشورهای غربی صورت گرفت، تحریم‌های اقتصادی ایران برداشته شد و ایران توانست پس از مدت‌ها بخشی از ناوگان هوائی خود را به روز کند. در این جهت نیز شرکت هواپیمایی ایران‌ایر قرارداد خرید و تهیه ۲۰۰ فروند هواپیما را با برخی هواپیماسازهای جهان همچون بوئینگ آمریکا، ایرباس اروپا و شرکت فرانسوی- ایتالیایی ای‌تی‌آر به امضا رساند که یکی از این قراردادها، مربوط به واردات ۱۰۰ هواپیمای ایرباس بود. اما با خروج آمریکا از برجام و بعد عدم احیای آن، رفته‌رفته دستاوردهای برجام که هر کدام بخشی از توانمندسازی صنعتی ایران را برعهده داشتند یک به یک از بین رفتند و آخرین آنها نیز دیروز اعلام شد که ایرباس قراردادش را یکطرفه لغو کرده است.
دولت حسن روحانی تلاش بسیاری انجام داد تا دوباره برجام احیا شود اما از آن‌جایی که اراده‌ای در داخل کشور شکل گرفته بود که این امر صورت نگیرد، یا در دولت روحانی چنین اتفاقی رخ ندهد همه چیز به دولت رئیسی موکول شد. سید ابراهیم رئیسی نیز با اینکه شعار احیای برجام را سر داده بود اما عملا فرمان را به سمت‌وسوی دیگری چرخاند.
پس از امضای برجام شرکت هما توانست دو فروند جت ایرباس برد بلند ۸۳۳۰ و یک فروند ایرباس برد متوسط ۸۳۲۱ خریداری کند. در سال‌های اخیر و پس از گشایش‌های برجامی، هما توانسته بود تعدادی هواپیمای برد کوتاه ای‌تی‌آر (ATR) را خریداری کند که البته در حال حاضر بیشتر این پرنده‌ها به علت نبود قطعات زمین‌گیر هستند. بهمن ماه سال گذشته رئیس سازمان هواپیمایی به ایسنا گفته بود که بیش از ۸۰ درصد از هواپیماهای ای‌تی‌آر که پس از برجام خریداری شدند به دلیل کمبود قطعه زمین‌گیر شده‌اند.»
درباره گزارش روزنامه سازندگی باید یادآور شد که محافل غربگرا به جای اعتراض به بدعهدی طرف غربی، مجبورند طرف ایرانی را سرزنش کنند و حال آن که اگر کمترین غیرت ایرانی در وجود آنها بود باید به طرف عهدشکن اعتراض می‌کردند. این محافل نمی‌گویند که اغلب قراردادهای پسا برجامی و از جمله قراردادهای مثل توتال و بوئینگ و ایرباس، فاقد تضمین (ضمانت اجرا) و ساز و کار پرداخت خسارت در صورت عهدشکنی بودند و بیشتر کاربرد تبلیغاتی و سیاسی داشتند تا مدعیان اعتدال و اصلاحات بتوانند آنها را در آستانه انتخابات مجلس دهم (اسفند ۱۳۹۴) برای مردم فاکتور کنند و با نمایش چند هواپیما که به قول عباس آخوندی بوی نویی می‌داد، مردم را فریب دهند. بنا بود چنین القا شود که گشایش‌های اقتصادی و تجاری در راه است.
آن زمان نشریات زنجیره‌ای از تیترهایی مانند این عناوین فریبنده زیر پر بود:
- شکار هوانوردی در هوای ایران
- فرود تاریخی بوئینگ در ایران
- پرواز بوئینگ از دیوار تحریم
- شکار ایرباس (با تصویری از عباس آخوندی وزیر راه و ایرباسی در دست او!)
- فروش فوری ۱۷ ایرباس به ایران
- ۸۰ فروند بوئینگ در راه تهران
- بوئینگ و ایرباس در آشیانه تهران
نکته جالب این است که همان زمان شروع اجرای برجام، بسیاری از شرکت‌ها از سوی آمریکا تهدید می‌شدند و مقامات وزارت خارجه آمریکا ماموریت داشتند ضمن سفر به کشورهای مختلف، بر تداوم تحریم‌های ضدایرانی تاکید کنند. با این وجود، سازندگی ادعا می‌کند بعد از برجام تحریم‌ها لغو شد.
در حالی که آمریکا و اروپا تقریبا تمام قراردادها را بدون پرداخت کمترین خسارت زیر پا گذاشتند و شرکت‌های توتال، ایرباس، پژو، زیمنس، مرسک، انی، آلیانتس، ساگا، پی‌جی‌نیگ، لویدز، دی زد و... همگی نقض قرارداد کردند، طرف اروپایی دنبال فریبکاری بعدی رفت. در حالی که تعهد آنها، لغو تحریم‌های مالی و بانکی و نفتی بود، وعده راه‌اندازی کانال‌های هیچ و پوچی مثل SPV و INSTEX را دادند که بعد از سه سال سر دواندن، به همان وعده هم عمل نکردند. آنها حتی وعده فروش دارو در ازای پولِ نفتِ فروخته شده به دیگر کشورها را هم اجرا نکردند و حال آن که تحریم‌های سازمان ملل، با برجام و قطعنامه ۲۲۳۱ تعلیق شده بود! طبق قواعد شورای امنیت، مبادله غذا و دارو، حتی با کشورهای تحت تحریم این شورا هم، مستثنا از تحریم‌هاست. اما اروپا خباثت کرد.
گفتنی است امیرحسین زمانی‌نیا معاون وزارت نفت (عضو تیم مذاکراتی روحانی) خرداد ۱۳۹۸ گفت «طرف اصلی ما در مذاکرات، آمریکا بود و حتی اروپایی‌ها خرده می‌گرفتند که مذاکرات را تمام کرده‌اید و اکنون از ما می‌خواهید آن را تایید کنیم... اروپایی‌ها متوجه شدند گروگان هستند و برای استقلال تلاش می‌کنند، اما این موضوع ۵۰- ۶۰ سال طول می‌کشد.»
مرور روند این کلاهبرداری نشان می‌دهد که قرارداد خرید هواپیما نه به خاطر جنگ غزه ظرف سه ماه اخیر، بلکه علت حریص‌تر شدن طرف غربی برای گرفتن باج‌های افزون‌تر از دولت روحانی در سال ۱۳۹۷ اتفاق افتاد و متهم اول و آخر آن هم خود آقای روحانی و اطرافیان وی بودند که پنهان و آشکار می‌گفتند به هر قیمت در برجام می‌مانند و به تعطیلی برنامه هسته‌ای ادامه می‌دهند، حتی اگر آمریکا تعهد لغو تحریم‌ها را زیر پا بگذارد و طرف‌های همکاری با ایران را مجازات کند(!)
این افتضاحی بود که دولت روحانی ابتدا با قبول توافق نقد- نسیه و بی‌ضمانت برجام، سپس ابراز تمایل به برجام دو و سه، امضای توافقات بی‌ضمانت اقتصادی، و دادن تضمین مبنی بر اجرای یکطرفه تعهدات برجامی به شکل بیگاری، به بار آورد. در حقیقت در این چرخه، توافقات اقتصادی روی کاغذ، بیشتر برای فریب طرف ایرانی در قبول واگذاری امتیازات برجامی بود تا قرارداد واقعی.
منبع: کیهان
