به گزارش سایت خبری پرسون، در ادامه درباره علت پرش پلک و درمان آن توضیح می‌دهیم.
تیک عصبی چشم چیست؟
تیک عصبی، به نبض‌زدن پلک هر چند لحظه یک بار به‌مدت چند ثانیه گفته می‌شود. این انقباض یک طرفه غیرارادی برروی پلک قابل کنترل نیست.
به نظر متخصصان کلینیک پارسیان اصفهان، عوامل مختلفی باعث نبض‌زدن و پرش پلک یک چشم یا هر 2 چشم می شود. پرش پلک گاهی خفیف بوده و فرد متوجه آن نمی‌شود و گاهی نیز کاملا واضح بوده و آزاردهنده است.
پرش غیرارادی ماهیچه‌های چشم امکان دارد بهدلیل مصرف بالای قهوه و چای باشد. کمخوابی نیز باعث پرش پلک می‌شود. بسیاری از افراد هنگام عصبانیت دچار این عارضه می‌شوند.
عوامل دیگری مانند کمبود منیزیم، مصرف کافئین، فعالیت زیاد، اختلالات عصبی و مغزی، خشکی چشم، مصرف داروهای خاص و استفاده از لنز نیز باعث پرش و اسپاسم پلک می‌شوند.
افرادی که داروهای ضدافسردگی و آنتی‌هیستامین مصرف می‌کنند و افراد بالای ۵۰ سال، بیشتر دچار این عارضه می‌شوند. اختلال در فعالیت الکتریکی مغز، سبب می‌شود سلول‌های عصبی بدون هیچ دلیلی برای عضلات بدن پیام بفرستند و باعث پرش و اسپاسم شوند.
عوامل دیگری که باعث پرش پلک یا تیک عصبی چشم می‌شوند، عبارت‌اند از:
*سوزش چشم
*کشیدگی عضلات کنار چشم
*خراشیدگی قرنیه چشم
*سیستم عصبی ناسالم
*تحریک بیش از حد عضله
*التهاب پلک بلفاریت
*پارکینسون
*ام‌اس
*رشد مژه به داخل چشم (تریکیازیس)
*برگشتگی پلک به داخل (انتروپیون)
علت پرش پلک
دلیل پرش پلک را می‌توان مصرف بیش از حد نوشیدنی‌های کافئین‌دار و کمخوابی دانست. عمدتا دلیل اصلی و شایع پرش و تیک عصبی پلک پایین، استرس و فشار عصبی است.
برای رفع آن، استفاده از مشاوره برای حفظ آرامش و کنترل استرس و خشم پیشنهاد می‌شود. مواردی که باعث بروز اسپاسم و پرش پلک می‌شوند، عبارت‌اند از:
*استرس
*فشار عصبی
*سردرد شدید
*حساسیت و آلرژی
*خستگی مفرط و ضعف بدن
*زیاده‌روی در مصرف کافئین
*خشکی چشم
*تغذیه نامناسب
اگر مدت زیادی است که دچار این عارضه هستید، توصیه می‌شود به پزشک متخصص مراجعه کنید اما پرش پلک یا تیک عصبی چشم با در نظر گرفتن علت آن، می‌تواند با تنظیم خواب و دوری از استرس درمان شود. در ادامه به انواع پرش پلک اشاره می کنیم تا با این اختلال بیشتر آشنا شوید.
پرش پلک مزمن
بلفارواسپاسم خوش‌خیم (Blepharospasm)و اسپاسم همی فاسیال (Hemifacial spasm) رایج‌ترین نوع پرش پلک مزمن هستند. در ادامه این ۲ اختلال و علائم آن را معرفی می‌کنیم.
بلفارواسپاسم
اختلال عصبی بلفارواسپاسم نادر بوده که عضلات اطراف چشم را منقبض می‌کند. علت ابتلا به این اختلال به‌صورت دقیق مشخص نیست اما اغلب متخصصان عوامل ژنتیکی و محیطی را باعث بروز آن می‌دانند.
هسته قاعده مغز نقش مهارکنندگی و تنظیم‌کنندگی حرکات و عضلات بدن را بر عهده دارد. بروز اختلال در مغز منجر به بروز مشکل در فعالیت آن و ایجاد عارضه‌ای مانند انقباض و پرش عضلات می‌شود.
این بیماری در ابتدا خفیف و ساده بوده، اما به‌مرور به‌قدری شدت پیدا می‌کند که باعث بستهشدن چشم به‌طور کامل برای چند ساعت می‌شود.
با در نظر گرفتن نشانه‌های اختلال بلفارواسپاسم، می‌توانید پرش ساده پلک را از این بیماری تشخیص دهید. علائم بلفارواسپاسم موارد زیر هستند:
*پلک‌زدن مداوم
*انقباض سایر عضلات صورت
*پرش در هر ۲ پلک
*تحریک‌شدن چشم‌ها در نور زیاد
*فشارآمدن به چشم‌ها در هنگام استرس
*پرش و انقباض به‌مدت یک ساعت و بیشتر
اسپاسم همی فاسیال
این اختلال با درگیرکردن عضلات اطراف چشم شروع می‌شود و تا نواحی دیگر صورت گسترش پیدا می‌کند. این اسپاسم باعث می‌شود عضلات گونه، فک، دهان و گردن نیز منقبض شوند.
این اختلال نادر هنگامی به‌وجود میآید که به رگ خونی مجاور عصب فشار وارد شود و آن را تحریک کند. تزریق بوتاکس و جراحی میکروواسکولار (microvascular decompression) برای درمان این اختلال بسیار موثر هستند. علائم اسپاسم همی فاسیال موارد زیر هستند:
*درگیرکردن یک چشم
*ثابت‌بودن شدت پرش‌ها
*ضعف عضلات صورت
*شنیدن صدای مانند کلیک در گوش ناحیه دچار اسپاسم
*بروزداشتن به‌مدت چند ساعت تا چند روز
بیماری‌های موثر بر پرش پلک
علاوه‌بر بیماری بلفارواسپاسم و اسپاسم همی فاسیال، بیماری‌های دیگری نیز باعث انقباض عضلات می‌شوند. سایر اختلالات حرکتی موثر بر پرش پلک عبارت‌اند از:
سندروم میگ (Meige Syndrome): این اختلال عصبی نادر باعث بروز انقباض همزمان در دهان، زبان، گونه و گردن می‌شود.
فلج بل: فلج بل بهدلیل التهاب عصب‌های صورت یا ابتلا به عفونت ویروسی به‌وجود میآید و به‌صورت موقت یک سمت صورت را فلج می‌کند.
سندروم تورت (Tourette): ابتلا به اختلال تیک باعث می‌شود پلک‌ها به یک شکل و به‌صورت مکرر منقبض شده و بپرند. اغلب پرش پلک با یک تیک حرکتی یا صوتی دیگر بروز پیدا می‌کند.
دیسکینزی تاخیری: مصرف طولانی‌مدت داروهای ضدسایکوز باعث ایجاد عارضه دیسکینزی می‌شود. دیسکینزی یک اختلال حرکتی است که علائم آن افزایش پلک‌زدن، پیچ‌خوردن غیرارادی دهان، لب‌ها و زبان هستند.
عوارض پرش پلک
پرش و اسپاسم پلک مشکل خطرناکی برای افراد ایجاد نمی‌کند و بسیار کم منجر به مشکلات چشمی می‌شود. گاهی امکان دارد پرش پلک برروی اعضای دیگر صورت تاثیر بگذارد.
پرش پلک امکان دارد منجر به افتادگی پلک و بستهشدن کامل چشم‌ها شود. درصورتی‌که پریدن پلک‌ها و تیک عصبی بیش از یک هفته طول بکشد، باید به پزشک متخصص مراجعه شود.
درمان تیک عصبی چشم
شناسایی علت دقیق تیک عصبی، قدم اول در درمان پرش پلک است. دلیل بروز این مشکل، امکان دارد بروز اختلالات عصبی و مغزی باشد.
درصورت خفیف‌بودن پرش‌های پلک، بدون مراجعه به پزشک و با تنظیم خواب، کاهش، قطع مصرف قهوه و نوشیدنی‌های کافئین‌دار و استفاده از قطره اشک مصنوعی می‌توانید آن را برطرف کنید.
درصورت بروز التهاب، سوزش، خارش، قرمزشدن چشم‌ها و ترشحات غیرعادی از آن، فرد مبتلا باید توسط پزشک متخصص معاینه شود. اضطراب، خشم و عصبانیت اغلب باعث تیک عصبی می‌شوند.
انجام ورزش و فعالیت‌های آرامش‌دهنده مانند یوگا، ورزش‌های هوازی، پیاده‌روی، کنترل زمان و کیفیت خواب، شرکت در جلسات کنترل خشم و مراجعه به روان‌شناس و روان‌پزشک در برطرف‌کردن این مشکل بسیار موثر است.
درصورتی‌که دلیل پرش پلک، اختلال بلفارواسپاسم باشد، پزشک می‌تواند درمان‌های متعددی را با توجه به شرایط بیمار تجویز کند، از جمله:
مصرف دارو: پزشک، مصرف داروهای مهارکننده حرکات غیرارادی عضلات و پیام‌های حرکتی مغز را تجویز می‌کند.
تزریق بوتاکس: بوتاکس بهترین درمان برای بلفارواسپاسم و اسپاسم همی فاسیال شناخته می‌شود، زیرا حرکت غیرارادی عضلات را ضعیف و کنترل کرده و از انقباض و پرش آن جلوگیری می‌کند. اثرگذاری بوتاکس تا ۳ ماه بوده و پس از اتمام این زمان، باید مجددا تزریق شود.
جراحی: در عمل میکتومی یا برداشتن عضله، عضله یا عضلاتی را که منجر به بستهشدن پلک می‌شوند، خارج می‌کنند. این جراحی هنگامی انجام می‌شود که بلفارواسپاسم باعث بستهشدن چشم و اختلال در دید شده باشد.
*تحریک عمقی مغز به‌وسیله کاشت الکترود درون جمجمه. این روش مانع از ارسال پیام انقباض از مغز به عضلات می‌شود.
پرش پلک یا تیک عصبی چشم یک عارضه بسیار رایج است که اغلب بهدلیل استرس، فشار عصبی و مصرف کافئین به‌وجود میآید. معمولا تغذیه نامناسب، خشکی چشم و کیفیت پایین خواب علت پرش پلک هستند.
این اختلال اغلب خودبه‌خود خوب می‌شود اما درصورتی‌که بیش از یک هفته طول بکشد، یا بهدلیل اختلال عصبی مانند بلفارواسپاسم باشد، برای درمان تیک عصبی چشم باید به پزشک متخصص مراجعه شود.
