نشست تهران در رقابت با نشست ریاض

برگزاری نشست تهران گرچه تحت عنوان نشست آستانه است ولی کمتر به مساله آستانه خواهد پرداخت؛ برای اینکه موضوعاتی که بین سه کشور وجود دارد، از اهمیت فوق‌العاده‌ای برخوردار است.
تصویر نشست تهران در رقابت با نشست ریاض

به گزارش سایت خبری پرسون، علی بیگدلی استاد دانشگاه در یادداشتی نوشت: برگزاری نشست تهران گرچه تحت عنوان نشست آستانه است ولی کمتر به مساله آستانه خواهد پرداخت؛ برای اینکه موضوعاتی که بین سه کشور وجود دارد، از اهمیت فوق‌العاده‌ای برخوردار است. مخصوصا اینکه هم بعد از سفر بایدن می‌باشد و هم به نوعی اتحاد نانوشته‌ای بین 9 کشور عربی تنظیم شده و ایران تصمیم گرفته با دعوت از این دو کشور، نشست مهمی در تهران برگزار کند. همین احساس را به نوعی اردوغان دارد. اردوغان انتظار داشت که جزو کشورهای عرب حضور داشته باشد ولی به دلیل اختلافات عمیقی که هم با آمریکا و مخصوصا با عربستان سعودی دارد، از او دعوت به عمل نیامده و از طرفی پوتین هم به همین دلیل که می‌خواهد یک نوع ائتلاف منطقه‌ای برای خود ایجاد کند تا بتواند از مشروعیت بیشتری برخوردار باشد.

نقطه تعارض این سه کشور با هم در مساله سوریه است که ترکیه بارها اعلام کرده قصد دارد مواضع رسمی‌تری از سوریه را اشغال کند که مورد مخالفت ایران و روسیه قرار گرفته است. حتی رهبری نیز به این موضوع اشاره داشتند که بروز جنگ در منطقه حلب و شمال سوریه هم به زیان ترکیه و هم به زیان سوریه خواهد بود. بنابراین از این پیشروی‌ها و حضور طولانی مدتی که ترکیه در مناطق شمالی سوریه دارد و آن کمربند امنیتی که به عرض 30 کیلومتر می‌خواهند ایجاد کند، برای حاکمیت بشاراسد خیلی لطمه‌آور است.

با توجه به اینکه چندی پیش هم بشاراسد هم خودش به منطقه حلب سفر کرد تا دست به یک نمایش قدرتی بزند، ولی نه روسیه از حضور ترکیه در این منطقه راضی هست و نه ایران. بنابراین موضوع آستانه در همین موضوع سوریه خلاصه خواهد شد. ولی آنچه اهمیت دارد، اختلافاتی که بین این سه کشور بر سر موضوعات دیگری مطرح می‌شود. از جمله اینکه ترکیه در یک انزوای سیاسی قرار گرفته و وضعیت اقتصادی بسیار نا آشفته‌ای دارد و اکنون در آستانه کمبود مواد غذایی مخصوصا گندم است. چندی پیش هم کشتی حامل گندم در دهانه بسفر توقیف شد و سر این مساله با روس‌ها اختلاف دارند.

بنابراین ترکیه یکی از مصرف کنندگان عمده گندم اوکراین است و از این‌رو آقای اردوغان می‌خواهد با روسیه برای آزادسازی گندم‌های توقیف شده اوکراین در دریای سیاه به توافقی دست پیدا کند. ترکیه به دلیل اینکه دارد یک بازی چندجانبه انجام می‌دهد، از طرف دیگر اختلافاتی با ایران بر سر موضوع آب دارد و تعداد زیاد سدهایی که روی دجله و فرات و حتی ارس زده و از طرف دیگر با روسیه به‌خاطر خرید تسلیحات و تجهیزات نظامی که کرده، مشکل دارد.

آقای پوتین تلاش می‌کند اردوغان را در اردوگاه خودش به عنوان یکی از اعضای مهم ناتو نگه دارد. اردوغان نیز دارد تلاش می‌کند با گروگان گرفتن روسیه موقعیت و منزلت خود را هم در ناتو و هم در اتحادیه اروپا و آمریکا بالا ببرد. ملاقاتی که در گروه بیست بین اردوغان و بایدن صورت گرفت، نتوانست بایدن را راضی کند و خیلی مورد توجه بایدن قرار نگرفت. بنابراین یک نوع رویگردانی از غرب در نزد اردوغان به وجود آمده و دارد تلاش می‌کند که با گرایش بیشتری به سمت روسیه باعث نگرانی و دلواپسی آمریکا و ناتو شود. ایران هم با روسیه مشکلاتی دارد. گزارش‌هایی که از سوی خبرگزاری‌های آمریکایی منتشر شد و رئیس امنیت کاخ سفید هم از اینکه روسیه مشغول خرید پهپادهای ایرانی که قادر به پرتاب موشک باشد، سخن گفت. ایران انحصارا این پهپادها را در اختیار دارد و روسیه فاقد چنین پهپادهایی است.

گرچه آقای امیرعبداللهیان بارها اعلام کرده که این اظهارنظر صحیح نیست و شیطنت‌های مطبوعات آمریکایی است. موضوع دیگر اینکه گویا روسیه می‌خواهد برجام را به تاخیر بیندازد و به غربی‌ها نشان دهد که هنوز در برجام تاثیرگذار است. این نشست بسیار دارای اهمیت است چون هم یک نشست سه جانبه بین ایران، روسیه و ترکیه است و هم یک نشست دوجانبه بین ایران و روسیه، بین ایران و ترکیه و بین ترکیه و روسیه به همین دلیل خیلی مهم است. هرچند شاید از همه مذاکرات اطلاعات چندانی درز نکند ولی بسیار مهم است مخصوصا برای ایران. حضور این دو کشور که یکی عضو ناتوست، یک نوع رقابت با کنفرانس ریاض است.

منبع: روزنامه آرمان ملی

406511