یک اقتصاددان گفت: صادرات ایران طبق برنامه ششم توسعه بسیار عقب مانده است، به طوری که طبق برنامه ششم توسعه که یک سال به پایان آن مانده قرار بود 120 میلیارد دلار درآمد از صادرات برای ایران به ارمغان آید که در حال حاضر کمتر از 40 میلیارد دلار درآمد صادرات کالاهای غیر نفتی است.
مسعود دانشمند اقتصاد دان و عضو اتاق بازرگانی ایران درگفت وگو با خبرنگار اقتصادی سایت خبری پرسون اظهار داشت: بیشتر درآمد حاصل از کالاهای غیر نفتی در زمان ریاست جمهوری محمود احمدی نژاد مبلغی حدود 49 میلیارد دلار بود که این روزها زیر 35 میلیارد دلار صادرات داریم، که نه تنها پیشرفتی رخ نداده بلکه پس رفت داشته ایم، این در حالی است که کالاهای پتروشیمی که وابسته به نفت هست را نیز به فروش رسانده ایم.
این نگاه درست نیست، ما باید کالاهایی را تولید کنیم که کشورهای همسایه مورد نیازشان باشد، اصلا امکان پذیر نیست، هرچه ما در حوزه کشاورزی داریم ترکیه بهتر از ما دارد، در تولید صنعتی نیز هیچ چیزی نداریم، برای نمونه فولاد ما گران تر از فولاد تولید شده و عرضه شده در بازار خلیج فارس از سوی چین است.
وی افزود: اگر کالاهایی مانند پتروشیمی و مواد خام مانند سنگ آهن را کنار بگذاریم کالا تولیدی با ارزش افزوده بالا نداریم؛ ببینید اقتصاد آلمان، ژاپن و کره جنوبی مبتنی به تولید کالاهای با ارزش افزوده بالا است، این کشورها مواد اولیه را از دیگر کشورها خریداری می کنند و با تولید کالا از این مواد مجدد آن کالا را به سایر کشورها و کشورهای تامین کننده مواد اولیه به فروش می رسانند؛ اما در ایران به چه شکل سنگ آهن را از معدن استخراج می کنند و کاملا به شکل خام فروشی به کشورهایی از جمله چین می فروشیم، این اتفاق در سایر مواد مانند نفت و گاز هم صدق می کنند، بنابراین ما در تولید کالا با ارزش افزوده هیچ قدمی بر نداشته ایم.
این اقتصاد دان گفت: تنها صنعتی که در ایران با ارزش افزوده کالا تولید و به فروش می رساند پتروشیمی است، در صورتی که اگر سایر صنایع نیز همانند پتروشیمی فعالیت داشته باشند اشتغالزایی و ارز آوری برای کشور به وجود خواهد آمد، متاسفانه اقتصاد ایران متکی بر تولید حرکت نمی کند و این یک ضعف بزرگ است.
دانشمند معتقد است: چه دولت روحانی و چه رئیسی مرد میدان تولید نیستند، مگر اینکه دولت آقای رئیسی تغییر برنامه دهد، چرا که با رویکرد ارائه کالا به شکل یارانه ای و کوپنی جلو می رود.
وی در پاسخ به این سوال که دولت بر این باور است که می تواند با 15 کشور همسایه تجارت داشته باشد و سهم خود را از تجارت یک هزار و 200 میلیارد دلاری کشورهای همسایه افزایش دهد، آیا با این رویکرد موفق خواهند شد؟ پاسخ داد: این نگاه درست نیست، ما باید کالاهایی را تولید کنیم که کشورهای همسایه مورد نیازشان باشد، اصلا امکان پذیر نیست، هرچه ما در حوزه کشاورزی داریم ترکیه بهتر از ما دارد، در تولید صنعتی نیز هیچ چیزی نداریم، برای نمونه فولاد ما گران تر از فولاد تولید شده و عرضه شده در بازار خلیج فارس از سوی چین است.
این عضو اتاق بازرگانی ادامه داد: عربستان سعودی یکی از تولید کنندگان بزرگ پتروشیمی منطقه است و در این زمینه نیز ما حرفی برای گفتن نخواهیم داشت، حتی قطر، امارات و ترکیه نیز به تولید پتروشیمی روی آورده اند، اینکه ما تنها با کشورهای همسایه مبادله کنیم اتفاقی برای اقتصاد و تجارت ما نخواهد افتاد.
دانشمند به جمعیت کشورهای همسایه پرداخت گفت: پاکستان با جمعیت 200 میلیون نفر، افغانستان 30 میلیون نفر، ترکمنستان 5 میلیون نفر، اذربایجان 4 میلیون نفر، ارمنستان 4 میلیون نفر ،ترکیه 80 میلیون نفر ، عراق 30 میلیون نفر، کشورهای حاشیه خلیج فارس هم کلا 50 میلیون نفر هستند، که بازار با جمعیت بالا وجود ندارد، متاسفانه اقتصاد ایران به این شکل است که نفت بفروشیم نان بخریم، ما به سمتی نرفته ایم که تولید داشته باشیم اقتصاد ما با ترکیه فرقی که دارد این است که ترکیه براساس تولید ملی شناخته می شود ایران براساس فروش نفت شکل گرفته است.
گفت وگو از: محمد خادمی
