افزایش ۱۸درصدی قیمت خودرو نمایندگان مجلس را به واکنش علیه وزیر صمت واداشته است. به‌دلیل همین گرانی‌ها وزیر صمت هفته پیش به مجلس احضار شد اما گویا توضیحات فاطمی‌امین نتوانسته نمایندگان را راضی کند و حالا طرح استیضاح او در مجلس در دست امضاست. بازار خودرو ماه‌هاست در گیرودار گرانی و رکود است و قیمت‌ها در این بازار به بالاترین نرخ خود رسیده است.
به گزارش سایت خبری پرسون، دولت ابراهیم رئیسی نیز از زمان روی‌کار آمدن وعده بسامان کردن بازار خودرو را داده و فاطمی‌امین، وزیر صمت این دولت بهبود بازار خودرو را جزو اولویت‌های خود معرفی کرده بود. اما حالا با گذشت چندماه خبری از تحقق وعده‌ها نیست و گرانی همچنان ادامه دارد. شرکت‌های ایران‌خودرو و سایپا اخیرا در نامه‌ای به بورس، قیمت جدید محصولات خود را اعلام کردند که طی آن خودروها با افزایش حدود ۱۰ تا ۵۰میلیون تومان گران‌تر شده‌اند؛ این اعداد قیمت خالص بهای کارخانه بوده و بدون درنظرگرفتن مبالغ مالیات، عوارض و بیمه است.
اما اخبار رسیده از مجلس شورای اسلامی، از آغاز پروسه استیضاح سیدرضا فاطمی‌امین، وزیر صنعت، معدن و تجارت دولت سیزدهم، توسط لطف‌الله سیاهکلی، نماینده مردم قزوین، آبیک و البرز حکایت دارند. سیاهکلی، عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس و طراح استیضاح وزیر صمت با اشاره به استقبال نمایندگان از طرح استیضاح وزیر صمت، موضوعاتی چون افزایش قیمت خودرو و مشکلات برآمده از واگذاری و نظارت بر معادن را دو محور اصلی استیضاح سیدرضا فاطمی‌امین عنوان می کند. اما همواره این سوال مطرح می‌شود که چه عواملی مانع پیشرفت کار وزیر صمت شده است؟ وضعیتی که در آن فاطمی‌امین هدایت وزارت صمت را برعهده گرفت چگونه بوده است و چقدر زمان برای ثبات آن کافی است؟
عملکرد وزیر صمت در چهارماه اخیر موردانتقاد قرار گرفته است؛ به‌خصوص در زمینه ساماندهی بازار خودرو. دکتر میثم مهرپور، می‌گوید: «اینکه بخواهیم آشفته‌بازار قیمت خودرو را ظرف چهار ماه درست کنیم کار تقریبا غیرممکنی است. وضعیت عمومی بازار را هم نمی‌توان در این مدت کوتاه درست کرد. در دوره گذشته تنظیم بازار در تمام مقاطع، حتی واگذاری معادن را که بیش از 50درصد آن‌ها تعطیل هستند هم نمی‌توان درست کرد. اگر شبانه‌روز کار کنیم و بتوانیم تحریم و بسیاری از مسائل را حل کنیم، در خوش‌بینانه‌ترین حالت اوضاع تا دو سال نسبتا روند بهبودی پیدا می‌کند اما آسیبی که دولت قبل به وزارت صمت وارد کرد واقعا جبران‌ناپذیر است؛ خسارت‌هایی که فقط باید در میدان بود و آن را لمس کرد.»
این کارشناس می‌افزاید: «فاطمی‌امین، در بدترین شرایط مدیریت وزارت را برعهده گرفت که خروج از این بحران کار ساده‌ای نیست. او در دوره‌ای به میدان آمد که ایده ضرورت تغییر در مسیرهای اشتباهی همچون ارائه ارز 4200تومانی مطرح شده است. او در شرایطی وزارت صنعت، معدن و تجارت را تحویل گرفت که برخی بخش‌های صنعتی و معدنی گلوگاه‌های مدیریتی وی در سال‌های پیش رو خواهند بود؛ از نحوه تولید و کیفیت و حتی قیمت‌گذاری خودرو گرفته تا نرخ‌گذاری‌های غلط در حوزه فولاد که بسیاری از صنایع را به‌دلیل حواشی این تصمیمات اشتباه، دچار مشکل کرده است.
به‌هرحال بخش صنعت و معدن کشور طی سال‌های گذشته در اثر تشدید تحریم‌ها و عدم تامین منابع مالی ارزی و ریالی به‌شدت شکننده بوده و این خود می‌تواند تهدیدی برای کارنامه موفق عملکردی فاطمی‌امین در وزارت صنعت، معدن و تجارت باشد. این در حالی است که بخش خصوصی نیز آنگونه که بایدوشاید طی سال‌های گذشته جدی گرفته نشده و شرایط به‌گونه‌ای پیش رفته است که این وزارتخانه و آمارهای عملکردی بخش تولید مرتبط با آن، با چالش‌های جدی و طیف متنوعی از مشکلات مواجه است.»
اصرار نمایندگان بر اصلاح وضعیت موجود
لطف‌الله سیاهکلی، عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس و طراح استیضاح وزیر صمت با اشاره به دلایل پیگیری موضوع استیضاح وزیر صمت گفته است: به‌عنوان طراح استیضاح از وزیر صمت در دو محور اصلی موضوع را پیگیری کرده‌ام. نخستین مورد درخصوص افزایش قیمت خودرو است که معتقدم این تصمیم منطق درستی ندارد و با افزایش قیمت خودرو نمی‌توان مشکل خودروسازی کشور را حل کرد.
بیش از سه دهه است که وزرای صنعت با چنین روش‌هایی، قیمت خودرو را افزایش داده‌اند اما گرهی از مشکلات خودروسازی باز نشده است. مشکل صنعت خودروسازی کشورمان برآمده از گران اداره کردن صنعت خودروسازی و فقدان بهره‌وری در این صنعت است. اگر قیمت تمام‌شده خودرو در کشور بالاست به‌دلیل هزینه‌های غیرضروری است که این صنعت گرفتار آن شده است. مدیران این صنعت اما به‌جای اصلاح ساختار، مدام اقدام به افزایش قیمت خودرو کرده‌اند. تصمیمات غلطی که فشار را تنها متوجه مصرف‌کننده و مردم می‌کند.
نماینده قزوین در مجلس گفت: دومین محور استیضاح نیز مرتبط با واگذاری و نظارت بر وضعیت معادن کشور است. با توجه به ظرفیت‌های کشور در بخش معدن، بهبود شاخص مدیریت در معادن می‌تواند ارزش‌افزوده فراوانی را متوجه اقتصاد ایران کند اما نه در نحوه واگذاری معادن و نه در حوزه نظارت بر عملکرد معادن، اقدامات مطلوبی صورت نگرفته است. این دو موضوع، محورهای اصلی استیضاح را تشکیل می‌دهد. رویکرد بسیاری از نمایندگان نسبت‌به طرح مثبت است و خواستار اعمال اصلاحات در وزارت صمت هستند.
سیاهکلی در پاسخ به اینکه تا چه اندازه عملکرد وزارت صمت مبتنی‌بر وعده‌های فاطمی امین قبل از رأی اعتماد مجلس است، گفت: یکی از مهم‌ترین وعده‌های فاطمی‌امین، قبل از رأی اعتماد، بهبود شاخص‌های کیفی در صنعت خودروسازی بود که در این زمینه نمره قابل‌قبولی نمی‌گیرد. جدای از بحث خودروسازی در سایر حوزه‌ها نیز مانند، سیمان، فولاد، بحث تنظیم بازار، بهبود شاخص‌های وارداتی و صادراتی... وعده‌هایی مطرح شد که در برخی حوزه‌ها عملکردهای نسبتا مطلوب و در بسیاری از بخش‌ها عملکرد نه‌چندان مناسبی به ثبت رسیده است. او ادامه داد: به‌عنوان نمونه هرچند در صنعت سیمان، اقدامات مطلوبی صورت گرفته اما هنوز تا رسیدن به نقطه ایده‌آل فاصله زیادی باقی مانده است.
قیمت سیمان مبتنی‌بر نظام بازار باید به زیر ۲۵هزار تومان برسد که هنوز چنین رقمی حاصل نشده است. در حوزه فولاد وعده داده شده که اقدامات مطلوبی درخصوص نظام عرضه و تقاضا و بهبود وضعیت قیمت صورت بگیرد. مهم‌تر از همه اما قیمت خودرو است که بسیار بالاست. هرچند ممکن است، هزینه‌های تولید خودرو افزایش پیدا کرده باشد اما راهکار مواجهه با این وضعیت این نیست که مدام دست در جیب مردم کنند. راهکار معقول آن است که هزینه‌های تولید کاهش و بهره‌وری افزایش پیدا کند. واقع آن است که مردم ایران، امروز چهار تا پنج برابر قیمت جهانی، خودروهای بی‌کیفیت داخلی را می‌خرند. سیاهکلی با اشاره به اینکه نمایندگان معتقدند ساختار خودروسازی ایران غلط است و هزینه‌های تحمیل‌شده به این صنعت منصفانه نیست، گفت: البته منظور نمایندگان این نیست که دولت اقدام به قیمت‌گذاری دستوری در قیمت خودرو کند، بلکه صنعت خودروسازی نیازمند اصلاح ساختار در تولید است. باید فلسفه مدیریت در صنعت خودروسازی تغییر کند تا از طریق بهره‌وری بیشتر هزینه‌های تولید کاهش پیدا کند.
این نماینده در پاسخ به اینکه سرنوشت استیضاح وزیر صمت از نظر شما چگونه رقم خواهد خورد، گفت: نمایندگان خود را وکیل مردم می‌دانند، فرق نماینده با وکیل مردم آن است که وکیل وظیفه دارد حقوق موکل خود را استیفا کرده و به او بازگرداند. امروز اکثریت قریب‌به‌اتفاق نمایندگان نسبت‌به وضعیت صنعت خودروسازی معترض هستند و معتقدند به مردم اجحاف می‌شود. تداوم این روند قابل‌قبول نیست و نمایندگان بر اصلاح وضعیت موجود اصرار دارند. کیفیت و پلتفرم‌های خودرو در دنیا یک کلاس و استانداردی دارد اما در ایران به این استانداردها توجه نمی‌شود. بسیاری از این خودروها که در ایران ۲۵۰تا ۳۰۰میلیون تومان قیمت دارد در دنیا ، حدودا پنج‌هزار دلار قیمت دارند اما در ایران این خودروها با قیمت حداقل ۱۵تا ۲۰هزار دلار به فروش می‌رسند.
در دنیا با ۱۵تا ۲۰هزار دلار برندهای مناسبی مانند تویوتا و هیوندای و... را می‌توان خریداری کرد اما در ایران‌خودروهای پنج الی ۶هزار دلاری را ۱۵هزار دلار به فروش می‌رسانند. این در حالی است که در ایران هم نیروی انسانی ارزان است و هم انرژی با پایین‌ترین قیمت قرار دارد؛ بنابراین قیمت تمام‌شده محصولات تولیدی در ایران باید به نسبت غرب به‌مراتب ارزان‌تر باشد اما متاسفانه قیمت تمام‌شده خودرو در ایران چهاربرابر کشورهای غربی است. این روند نشان می‌دهد که ساختار تولید خودرو در ایران ایراد دارد و مجلس در جریان استیضاح وزیر صمت تلاش خواهد کرد زمینه اعمال این اصلاحات را فراهم سازد.
یک اقتصاددان می‌گوید: اینکه بخواهیم آشفته‌بازار قیمت خودرو را ظرف چهار ماه درست کنیم کار تقریبا غیرممکنی است.
منبع: صبح نو
