رئیس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس دهم گفت: اگر دو طرف بخواهند در یک مقطع زمانی بدون این که به فرآیند اصل توافق توجه کنند، به دنبال توافق حداکثری و تامین منافع خود به صورت تمام و کمال باشند، خطوط شکاف عمیقی در مذاکرات و دیپلماسی شکل می‌گیرد.
به گزارش سایت خبری پرسون، درحالی که حسین امیر عبداللهیان وزیر امور خارجه ایران، اعلام کرده، تیم ایران برای رسیدن به توافق تا هر زمان که لازم باشد در وین خواهد ماند، ند پرایس سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا می‌گوید: ما همچنان معتقدیم که بازگشت متقابل به پایبندی به برجام امکان پذیر است. ما آماده بازگشت به مذاکرات غیرمستقیم با ایران، همانطور که تاکنون بوده، هستیم تا بر مبنای پیشرفت‌هایی که تاکنون (طی شش دور مذاکره قبلی) حاصل شده است ببینیم آیا می‌توانیم به پایبندی متقابل به برجام دست یابیم؟
مقامات آمریکایی در حالی به طور مکرر از بازگشت متقابل به برجام صحبت می‌کنند که این آمریکا بود که با نقض تعهدات خود در این توافق به طور یکجانبه از آن خارج شد و تحریم‌های ظالمانه علیه ایران را بازگرداند. ایران تا یک سال پس از خروج آمریکا، همانطور که آژانس بین المللی انرژی اتمی نیز بار‌ها تائید کرده بود به طور کامل به تعهدات هسته‌ای اش پایبند بود، اما پس از آن، باتوجه به بدعهدی طرف‌های اروپایی در اجرای تعهداتشان در برجام و نقض توافق از سوی واشنگتن، مطابق با مفاد برجام اجرای تعهدات خود را به صورت گام به گام کاهش داد.
توافق در چه صورتی حاصل خواهد شد؟
حشمت‌الله فلاحت‌پیشه کارشناس مسائل بین‌الملل با اشاره به اینکه در مذاکرات وین اگر دو طرف همچنان بر تئوری همه یا هیچ پافشاری کنند کار بسیار سخت خواهد شد، اظهار داشت: اما اگر از این استراتژی دو طرف عبور کرده و آن را تعدیل کنند، احتمال توافق وجود دارد، زیرا قاعده مذاکره بر اساس توافق بر سر همه چیز یا هیچ، زمانی کاربرد دارد که طرفین بر سر یک سری از کلیات تفاهم داشته باشند، تا با مذاکره بتوانند بر سر جزئیات نیز مذاکره کرده و اختلافات را برطرف کنند.
وی افزود: اما در حال حاضر در موضوع پرونده هسته‌ای ایران اختلافات بسیاری وجود دارد که این اختلافات را در دو سطح می‌توان بررسی کرد. از زمان خروج ترامپ از برجام در سال ۹۷ که من آن را دوره فترت کبری نام‌گذاری می‌کنم و آغاز مذاکرات بر سر احیای برجام در دولت روحانی از سال گذشته که آن را فترت صغری می‌نامم، در این دو مقطع اختلافات جدی بین ایران و آمریکا بر سر مسائل مختلف به وجود آمده که حل کردن آن‌ها بسیار مشکل است.
فلاحت‌پیشه گفت: تحریم‌های جدیدی که از سوی آمریکا علیه ایران وضع شد، گام‌های جدید ایران در پیشرفت صنعت هسته‌ای و فعال شدن عوامل آشوب ساز از جمله اقدامات مخرب رژیم صهونیستی، سه عاملی هستند که در حال حاضر باعث شده که برجام بسیار پیچیده شود، در این بین نیز پنج کشور عضو برجام نیز به جای اینکه مذاکرات را به سمتی ببرند که به توافق نزدیک شود، آن را تبدیل به اهرمی برای تعریف منافع در روابط خود با ایران و آمریکا کرده‌اند که این موضوع آسیب بسیار زیادی به پیشرفت مذاکرات وارد کرده است.
رئیس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس دهم اضافه کرد: برای پیشرفت در مذاکرات وین در ابتدا باید بر سر یکسری از اصول کلی و مشترک توافق حاصل شود، بنابراین دو طرف به جای اینکه به مذاکرات به عنوان یک مقطع نگاه کنند، باید گفتگو‌ها را به صورت یک فرآیند ببینند، چرا که در چنین صورتی توافق می‌تواند در یک سطح اولیه شکل بگیرد، که این موضوع تقویت‌کننده دیپلماسی در سطح روابط ایران و غرب است.
وی ادامه داد: این در حالی است که اگر دو طرف بخواهند در یک مقطع زمانی بدون این که به فرآیند اصل توافق توجه کنند، به دنبال توافق حداکثری و تامین منافع خود به صورت تمام و کمال باشند، خطوط شکاف عمیقی در مذاکرات و دیپلماسی شکل می‌گیرد که این منافذ ایجاد شده را منافع عوامل آشوب‌ساز و مخالف احیای برجام پر خواهند کرد که این موضوع ادامه مذاکرات را با چالش‌های بسیاری روبرو خواهد کرد.
فلاحت‌پیشه بیان کرد: بنابراین دو طرف باید از آسمان به زمین بیاید، از سویی در حال حاضر دولت رئیسی برای ادامه مذاکرات یک مشکل جدی برای ارتباط‌گیری با بدنه اجتماعی خود دارد که در انتخابات به رئیسی رای داده‌اند، زیرا برخی از مقامات ارشد دولت در زمان امضای توافق هسته‌ای برجام را یک خیانت ملی می‌دانستند، در صورتی که این طور نبود، بلکه برجام در آن زمان حد مقدوراتی بود که با اجماع ملی در کشور بر سر آن، امضا شد که منافع ملی ایران را نیز تامین کرد.
این استاد دانشگاه خاطرنشان کرد: اینکه دولت مدام بر این موضوع تأکید می‌کند که می‌تواند با استفاده از راهکار‌های داخلی مشکلات اقتصادی را رفع کند، خود اعضای دولت نیز به این موضوع واقف شدند که برخی از مشکلات اقتصادی در کشور ناشی از تحریم‌ها است که باید برای بهبود اوضاع اقتصادی آن‌ها برداشته شوند، بنابراین دولت در این رابطه باید با استفاده از ظرفیت‌های دیپلماسی، مذاکرات را طوری هدایت کند که زمینه لغو تحریم‌ها فراهم شود.
فلاحت پیشه با اشاره به اینکه اگر توافق انجام نشود، دو طرف ضرر خواهند کرد، گفت: در این زمینه آمریکایی‌ها نیز به توافق احتیاج دارند، زیرا در حال حاضر پرونده هسته‌ای ایران و برجام اولویت اول آمریکا نیست، بنابراین دولت بایدن می‌خواهد هر طور که شده پرونده هسته‌ای ایران را به یک سرانجامی برساند، بنابراین با استفاده از مذاکره و توافق با یکسری از اصول، می‌توان تحریم‌های ایران را رفع کرد، اگر چنین توافقی صورت گیرد، آن زمان عوامل آشوب‌ساز محدود خواهند شد و آثار اقتصادی رفع تحریم‌ها نیز در ایران نمایان خواهد شد.
وی تصریح کرد: همچنین تاثیرات امنیت‌ساز همکاری‌های ایران و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی نیز در منطقه و جهان هویدا شده که ادامه این روند نیز می‌تواند همکاری‌های بین‌المللی کشورمان را گسترش داد، بنابراین باید با استفاده از هنر دیپلماسی مذاکرات را ادامه داد، همچنین بنده مخالف این موضوع هستم که با ارجاع به اتفاقات گذشته دست دیپلمات‌های کشورمان را برای مذاکرات بست، بنابراین اینکه بخواهیم مسائل گذشته و یا اظهار نظر‌های گذشته مذاکره کنندگان کشور را آن هم در زمانی که آن‌ها مشغول مذاکره هستند، را تکرار کنیم، قدر مسلم نتیجه خوبی به دست نخواهد آمد، بر این اساس باید دست مذاکره کنندگان را باز گذاشت و امیدوار بود که در دوره هشتم مذاکرات که از روز پنجشنبه آغاز شده، گفتگو‌ها منجر به توافق بر سر یک چارچوب کلی شود، تا زمینه رفع تحریم‌ها فراهم شود.
منبع: فرارو
