با وجود اینکه خانه های ویلایی بزرگ و با صفا و آسمان خراش های مسکونی گران قیمت زیادی در شهر تهران وجود دارند، اما هیچ شکی نیست که با شکوه ترین عمارت های تهران، آن هایی هستند که از گذشته هایی دور به یادگار مانده اند. خانه هایی که با بودن در آن ها حس می کنید به تهران قدیم پای گذاشته اید و حال و هوایتان به کل عوض می شود. در این مطلب قصد داریم چند مورد از این کاخ های با شکوه را به شما معرفی کنیم.
مجموعه کاخ سعدآباد تهران
راه‌تان را که به سمت شمال تهران کج کنید، می‌توانید گزینه‌های متفاوتی را برای خوشگذرانی بیابید. یکی از این گزینه‌ها مجموعه فرهنگی تاریخی کاخ سعدآباد است که حدود 110 هکتار وسعت دارد. مجموعه‌ای متشکل از کاخ‌ها و ساختمان‌ها و موزه‌های متعدد که در شمالی‌ترین و خوش آب و هواترین منطقه تهران واقع شده است و جنگل طبیعی، چشمه‌سارها، قنات‌ها، باغستان‌ها، گلخانه‌ها و خیابان‌هایی را در خود دارد. این مجموعه از شمال با کوه‌های البرز، از شرق با گلاب‌دره، از غرب با ولنجک و از جنوب با تجریش همسایه است و رودخانه جعفرآباد، از میان آن می‌گذرد.
در این مجموعه می‌توانید قدمی در دنیای قاجارها بزنید و چند ساعتی را هم به مرور تاریخ پهلوی‌ها بپردازید. این جلوه‌گاه تاریخی شما را به سفری جذاب می‌برد و گشت‌وگذار در آن تبدیل به خاطره‌ای خوش برایتان می‌شود. در کنار اهمیت تاریخی، اینجا یک جای خوش آب و هوا برای گذران ساعاتی لذت بخش است.
آدرس:
کاخ موزه ملت
برای رسیدن به کاخ-موزه ملت باید از دروازه مجموعه فرهنگی تاریخی سعدآباد عبور کنید تا وارد باغی با وسعت 110 هکتار شوید. مجموعه‌ای متشکل از کاخ ها و ساختمان‌ها و موزه‌های متعدد که در شمالی‌ترین و خوش آب و هواترین منطقه تهران واقع شده است. در میان باغ زیبای سعدآباد و در مقابل مجسمه باشکوه آرش کمانگیر، کاخی وجود دارد که زمانی نه چندان دور به عنوان اقامتگاه تابستانی پهلوی دوم و همسرش مورد استفاده قرار می گرفت. یافتن این سازه با آن نمای سفیدرنگش چندان کار سختی نیست. البته انتظار سازهای با تزیینات بیرونی مجلل را نداشته باشید، کاخ ملت ظاهری ساده اما باشکوه دارد و استفاده از سنگ سفید در نمای آن باعث شده تا به کاخ سفید مشهور شود.
همین که وارد این کاخ شوید، آن نمای ساده جای خودش را به تزیینات زیبا و تماشایی می‌دهد که در گوشه گوشه ساختمان به چشم می‌خورند. نقاشی‌های زیبا، گچ‌بری‌های حیرت‌انگیز و وسایل و دکور جذاب چیزی نیست که به این راحتی‌ها چشم از آنها بردارید. تابلوی های ارزنده‌ای از آثار هنرمندان ایران و سراسر جهان مانند فرشچیان، مارک شاگال، پل گوگن و ... را در این کاخ می بینید و حیرت‌زده خواهید شد.
کاخ موزه سفید با 5000 مترمربع وسعت، بزرگترین بنای مجموعه سعدآباد به شمار می رود و از جذاب ترین موزه های تهران است. این کاخ دو طبقه و یک زیرزمین دارد و در زمینی به مساحت 2164 مترمربع احداث شده است. 54 واحد مختلف از جمله 10 تالار بزرگ تشریفاتی در کاخ ملت ساخته شده است که بزرگترین‌شان 220 مترمربع وسعت دارد. حالا این کاخ پیش روی شماست تا وارد آن شوید و بیشتر در موردش بدانید.
آدرس: خیابان ولیعصر، خیابان شهید فلاحی (زعفرانیه)، انتهای خیابان شهید کمال طاهری، مجموعه سعدآباد
کاخ گلستان
از هر باتجربه ای نشانی قلب تهران را بپرسید؛ راه بازار و خیابان 15 خرداد را نشان تان می دهد. جایی که در سال های اخیر به همت مسوولان به پیاده راهی سنگفرش تبدیل شده است و تهران قدیم را برای مراجعانش تداعی می کند. بسیاری بر این باورند که تهران واقعی در همین محله است؛ مکانی که می توانید گشتی جانانه در آن بزنید و جاذبه های متعددی را ببینید.
کاخ گلستان نامی است که در میان جاذبه های تهران می درخشد و در فهرست میراث فرهنگی یونسکو نیز جای دارد. بیشتر مردم این مجموعه را اثری از دوره قاجار می دانند؛ اما تاریخ آن به سال های بسیار دورتر باز می گردد. کاخ گلستان با قدمتی بیش از ۴۴۰ سال یکی از منحصر به فردترین مجموعه‌های تاریخی ایران به شمار می رود و با زیبایی هایش دل از هر بیننده ای می برد. ناصر نجمی در کتاب «طهران در عهد ناصری» می نویسد که به دلیل قرار گرفتن این مجموعه در باغ یا گلستان و وجود باغچه ها و خیابان های دراز با درختان چنار و سرو نامش را گلستان گذاشته اند. البته این تنها یک حدس است و هنوز در هاله ای از ابهام قرار دارد. برخی نام این مجموعه را به تالار گلستان در یکی از عمارت های باغ که امروزه از بین رفته است نسبت می دهند؛ عمارتی به نام عمارت خروجی که در ادامه درباره اش سخن خواهیم گفت.
مجموعه گلستان سال ها میزبان شاهان بوده و آقا محمدخان قاجار، فتحعلی شاه، محمد شاه قاجار، ناصرالدین شاه قاجار، مظفرالدین شاه قاجار، محمدعلی شاه قاجار و احمدشاه قاجار در آن سکونت داشته اند. امروزه کاخ گلستان با وسعتی برابر با 5/4 هکتار که تنها یک دهم وسعت اولیه آن است در گوشه ای از شهر تهران زیر گرد و غبار فراموشی کمر خم کرده است و روزگار می گذراند. از آن همه شکوه فقط چند ساختمان باقی مانده که در میان ساخت و سازهای جدید گم شده اند.
این مجموعه ساختمان های متعددی را در خود دارد که بررسی هر یک شما را با دنیایی تازه آشنا می کند. این مطلب تنها به معرفی اجمالی هر یک از این آثار می پردازد تا بدانید در این مجموعه چه چیزهایی انتظارتان را می کشند و چه ویژگی هایی دارند. در آینده و به مرور توصیف مفصلی از هر یک از بناهای این مجموعه را در مطالب جداگانه خواهید خواند.
آدرس: منطقه 12، خیابان 15 خرداد، میدان ارگ
کوشک احمدشاهی
کوشک احمد شاهی نام عمارتی دو طبقه است که با مساحتی برابر ۸۰۰ مترمربع در شمال باغ نیاوران قرار دارد. نوع معماری به کار رفته در ساخت بنا باعث تمایز آن از نمونه های هم عصر خود شده است؛ به گونه ای که نمی توان ظرافت موجود در آن را با هیچ بنای دیگری مقایسه کرد. این بنا دقیقا در مقابل یک حوض بزرگ قرار گرفته و به دلیل زیبایی های بی بدیل به سوژه خوبی برای عکاسان تبدیل شده است. بد نیست بدانید کوشک احمدشاهی همان ساختمانی است که بارها در سریال قهوه تلخ مهران مدیری آن را دیده اید. جالب آنکه تنها فضای بیرونی این کوشک در سریال مورد استفاده قرار گرفته و سکانس های داخلی در جای دیگری تصویربرداری شده اند.
آدرس: میدان شهید باهنر (نیاوران)، مجموعه فرهنگی تاریخی نیاوران
عمارت شمس العماره
شمس العماره یا کاخ خورشید از شاخص ترین ساختمان‌های دوره قاجار در شهر تهران و بخشی از مجموعه ثبت جهانی کاخ گلستان است. کار ساخت این بنا به دستور ناصرالدین شاه قاجار در سال 1280 هجری قمری توسط دوستعلی‌خان معیرالممالک (نظام الدوله) آغاز شد و وی با کمک استاد محمدعلی کاشی معمار، عمارت را طراحی و پی کندن آن را شروع کرد و ساخت آن حدود دو سال به طول انجامید. شمس‌العماره اولین بنا در میان ممالک محروسه بود که در ساخت آن از فلز استفاده شد هم‌چنین گفته می‌شود که ساخت این عمارت با شکوه حدود 40هزار تومان برای شاه هزینه داشت. سبک معماری عمارت شمس العماره با نام سبک تهران شناخته می‌شود. سبک تهران که حالت معماری تلفیقی است در سال‌های ۱۲۶۸ تا ۱۳۰۳ هجری قمری در ایران رواج داشته که تلفیقی از معماری سنتی ایران با معماری نئوکلاسیک غرب است. شاید برایتان جالب باشد که بدانید هیئت وزرا که در اغلب مواقع در عمارت بادگیر تشکیل می‌شد، از درب شمس العماره رفت‌و‌آمد می‌کردند که به «درب هیئت وزرا» معروف شده بود.
ثبت جهانی: شمس العماره به عنوان بخشی از مجموغه ثبت جهانی کاخ گلستان در تاریخ 2 تیر 1392 در فهرست میراث جهانی یونسکو به ثبت رسید.
ثبت ملی: این مجموعه در تاریخ 11 بهمن 1334 ثبت ملی شد.
آدرس: خیابان 15 خرداد، میدان ارگ، مجموعه جهانی کاخ گلستان
