به گزارش سایت خبری پرسون، کمبود ویتامین دی یکی از عارضه های شایع میباشد و طبق تحقیقات انجام شده حدودا یک میلیارد نفر در دنیا کمبود ویتامین دی دارند. این در حالی است که ویتامین دی نقش به سزایی در چند سیستم بدن دارد و بسیار مهم است. در این مطلب میخواهیم عوارض کمبود ویتامین دی و راه های درمان و جلوگیری از آن را بگوییم.
ویتامینD چیست؟
ویتامینD یک ویتامین محلول در روغن است که چندین عملکرد مهم در بدن دارد:
- به جذب کلسیم و فسفر رژیم غذایی از روده کمک می کند.
- این ویتامین از آزاد شدن بی رویه هورمون پاراتیروئید ، هورمونی که باعث افزایش برداشت کلسیم از استخوان می شود جلوگیری میکند.
از طریق این اقدامات ، ویتامینD به طبیعی نگه داشتن کلسیم و فسفات در خون کمک می کند و در نتیجه سلامت استخوان ها را ارتقا می بخشد. ویتامینD ممکن است مزایای دیگری مانند بهبود عملکرد عضلات و سیستم ایمنی بدن داشته باشد، اما این مناطق نیاز به تحقیقات بیشتری دارد.
نشانه‌های کمبود ویتامین D
برخی از نشانه‌های کمبود ویتامین D، مشابه با برخی از بیماری‌ها خواهند بود و بنابراین پیشنهاد می‌کنیم برای اطمینان از سطح این ویتامین در بدن خود، آزمایش خون دهید.
- کاهش تراکم استخوانی یا استئوپنی و پوکی استخوان (استئوپروز)
- سردرد و سرگیجه
- افسردگی
- خواب ناآرام
- افزایش وزن
- تمرکز ضعیف
- ضعف ماهیچه‌ها و احساس درد
- عفونت مداوم بدن
- خستگی همیشگی و مفرط
- کند شدن فرآیند ترمیم زخم
- مشکلات گوارشی و کاهش جذب کلسیم به‌وسیله روده‌ها
- افزایش سطح هورمن پاراتیروئید
علت پایین بودن ویتامین D
مهمترین علت پایین بودن ویتامین D، رژیم غذایی غلط و قرار نگرفتن در مقابل نور خورشید است. برخی متخصصان معتقدند که استفاده همیشگی از کرم ضدآفتاب نیز مانع جذب ویتامین D توسط پوست صورت میشود.
- اضافه وزن یا چاقی
- سن بالا
- در خانه ماندن
- رنگ پوست تیره
- عدم مصرف ماهی و لبنبات
- عدم قرارگیری در معرض نور خورشید
- مشکلات گوارشی و در نتیجه ناتوانی روده‌ها در جذب ویتامین D
- مشکلات کبدی و در نتیجه ناتوانی در تبدیل ویتامین D به متابولیت‌های فعال
علت پایین بودن ویتامین D
مهمترین علت پایین بودن ویتامین D، رژیم غذایی غلط و قرار نگرفتن در مقابل نور خورشید است. برخی متخصصان معتقدند که استفاده همیشگی از کرم ضدآفتاب نیز مانع جذب ویتامین D توسط پوست صورت میشود.
- اضافه وزن یا چاقی
- سن بالا
- در خانه ماندن
- رنگ پوست تیره
- عدم مصرف ماهی و لبنبات
- عدم قرارگیری در معرض نور خورشید
- مشکلات گوارشی و در نتیجه ناتوانی روده‌ها در جذب ویتامین D
- مشکلات کبدی و در نتیجه ناتوانی در تبدیل ویتامین D به متابولیت‌های فعال
مکمل ها چیست؟
مکمل ها قرص ، کپسول یا مایعاتی هستند که مواد مغذی در آنها وجود دارد. مکمل ها روش دیگری است که افراد می‌توانند ویتامینDدریافت کنند.
در ایالات متحده ، شیر گاو تجاری بزرگترین منبع ویتامینD رژیم غذایی است ، که حاوی تقریبا 100 واحد بین المللی (2.5 میکروگرم) ویتامینD در هر لیوان است. در ایران نیز شیرهای غنی شده با ویتامین د وجود دارد که بر روی پاکت شیر درج میشود. میزان مصرف ویتامینD در واحدهای بین المللی با ضرب تعداد لیوانهای شیر مصرف شده در روز در 100 (مثلا دو لیوان شیر = 200 واحد بین المللی ویتامینD)قابل تخمین می باشد. در بسیاری از نقاط جهان غلات و محصولات نان غالباً با ویتامینD تقویت می شوند.
اگرچه ویتامینD در روغن کبد یافت می شود ، برخی از روغن های ماهی نیز حاوی مقادیر زیادی ویتامینA نیز هستند. که مصرف زیاد آن می تواند باعث عوارض جانبی از جمله آسیب کبد و شکستگی استخوان به همراه داشته باشد.
مشکلات احتمالی کمبود ویتامینDچیست ؟
- جدی ترین عارضه کبود ویتامین D، کمبود کلسیم خون (هیپوکلسمی) ، کمبود فسفات خون (هیپوفسفاتمی) ، نرمی استخوان (نرم شدن استخوان ها در دوران کودکی) که منجر به تغییر فرم پاها ،دردهای استخوانی ،جعبه ای شدن فرم جمجمه و کوتاهی قد و پوکی استخوان در بزرگسالان است.
کمبود ویتامین" D تحت بالینی" و یا ویتامینD ناکافی رایج است واین گونه تعریف میشود که به عنوان پایین تر بودن ویتامین D از سطح معمولی به طوری که علائم و نشانه های قابل توجهی ندارد. با این حال، ویتامینD ناکافی غالباً با کاهش جذب کلسیم دستگاه گوارش، کاهش تراکم استخوان (پوکی استخوان) و در برخی موارد کاهش خفیف سطح کلسیم خون، افزایش هورمون پاراتیروئید (که باعث تسریع در جذب استخوان می شود) همراه است. خطر ابتلا به سقوط و احتمالاً شکستگی، همه اینها می تواند کیفیت زندگی فرد را به طور جدی تحت تاثیر قرار دهد. ریزش مو، افزایش استعداد به عفونتها به خصوص عفونت ریه و سرماخوردگیهای مکرر و حتی تغییرات خلق و خو از عوارض دیگر آن است.
بنابراین، شناسایی و درمان کمبود ویتامینD و یا ناکافی بودن آن برای حفظ استحکام استخوان و سلامتی کلی افراد اهمیت دارد. درمان حتی ممکن است سلامت سایر سیستم های بدن مانند سیستم ایمنی، عضلانی و قلبی عروقی را بهبود بخشد.
چه کسی به آزمایش ویتامینD احتیاج دارد؟
آزمایش کمبود و یا ناکافی بودن ویتامینD برای همه توصیه نمی شود ، اما ممکن است برای افرادی که در خانه ساکن هستند یا در یک مرکز مراقبت طولانی مدت (مثلاً خانه سالمندان) توصیه شود. اگر فرد دارای شرایط پزشکی باشد که خطر ابتلا به کمبود ویتامینD یا ناکافی بودن آن را افزایش می دهد مانند مصرف طولانی مدت کورتون یا بیماری کلیوی یا کبدی ،و برای هر کس که پوکی استخوان یا سابقه گذشته از شکستگی با ضربه خفیف(به عنوان مثال شکستگی بعد از سقوط از ایستادن) ، کلسیم خون پایین (هیپوکلسمی) یا کمبود فسفات (هیپوفسفاتمی) دارد باید این آزمایش را انجام دهد.
سخن آخر
همانطور که اشاره کردیم برای جبران کمبود ویتامین D باید منابعی غنی از این ماده مغذی را به رژیم غذایی خود اضافه کنیم. تخم‌مرغ و شیر غنی شده با ویتامین D انتخاب‌های بسیار خوبی خواهند بود چرا که تقریباً هر روز از آنها استفاده می‌کنیم. اما اگر می‌خواهید هر ماده غذایی که می‌خورید حاوی این ویتامین باشد باید در زمان خرید روغن خوراکی، محصولی را انتخاب کنید که با ویتامین Dغنی شده باشد. به این ترتیب هر غذایی که آماده می‌کنید منبعی برای تأمین ویتامین‌های بدن شما خواهد بود.
