به گزارش سایت خبری پرسون، محسن روحی صفت کارشناس مسائل شبه قاره افغانستان شبیه عراق، سوریه، یمن، لبنان، فلسطین نوشت: طالبان طالبان است و شبیه هیچ گروهی نیست. منکر برخی جریان‌های داخلی در حمله و توهین به احمد مسعود به دلیل تقابلش با طالبان نیستم، اما قطعا این جریان شناختی از تحولات ۴۰ ساله روابط ایران و افغانستان به خصوص نگاه جمهوری اسلامی در رابطه با مرحوم احمد شاه مسعود ندارد.
یعنی برخی‌ها بدون آگاهی دست به اقدامات نسنجیده می‌زنند که به پای کل ایران نوشته می‌شود. مرحوم احمد شاه مسعود از همان ابتدا تا زمان مرگشان مورد حمایت تام و تمام سیاسی و دیپلماتیک ایران بوده است و در این زمینه کمک‌هایی نیز به وی شده بود؛ کمک‌هایی که طی این سال‌ها حتی بعد از ترورشان ادامه داشته است. با آگاهی عنوان می‌کنم در همین شرایطی که کل افغانستان و به خصوص کابل به دست طالبان افتاده است برخی از مسئولان ایران با آقای احمد مسعود ارتباط داشته و دارند. از این رو توهین‌هایی که نسبت به مرحوم احمد شاه مسعود و فرزند وی طی این روزها روا داشته شده، در یکسو، هم نشان از جهل این جریان به تحولات افغانستان و مناسبات ایران با احمد مسعود دارد و هم در عین حال این توهین‌ها به هر دلیلی غیرقابل قبول است.
مرحوم احمد شاه مسعود همیشه مورد تایید همه مقامات ایرانی، چه در گذشته و چه در حال بوده و همواره مورد عنایت و تفقد تهران قرار داشته است. او در گفت وگو با رسانه‌ها به صراحت عنوان کرده است که تمایلی به جنگ نظامی با طالبان ندارد، بلکه خواهان آن است که صلح و ثبات در افغانستان از طریق یک راه حل سیاسی و با گفت‌وگو و مذاکره به نتیجه برسد. به واقع احمد مسعود سعی می‌کند با این تحرکات نشان دهد که جریان جهادی دره پنجشیر با عِده و عُده قابل توجه، نه به دنبال جنگ که به دنبال حضور در یک حکومت فراگیر ملی است.
با نکاتی که اشاره شد در خصوص احتمال شکست مذاکرات بین طالبان و جریان احمد مسعود هم باید گفت که تلاش طرفین صرفا باید معطوف به مذاکره و گفت و گو باشد، چون شکست جریان گفت وگوها و به بن بست رسیدن راه حل سیاسی یعنی آغاز جنگ داخلی در افغانستان. بنابراین باید از هر طریق ممکن که شده گفت وگوها بین احمد مسعود و طالبان ادامه پیدا کند تا طرفین دست به اسلحه نبرند وگرنه این جرقه کوچک می‌تواند آتش جنگ داخلی در افغانستان شعله ور کند. از سوی دیگر خروج نیروهای نظامی آمریکا از افغانستان به معنای خالی کردن زمین بازی برای حضور چین، روسیه و ایران نیست. مطمئن باشید که ایالات متحده اجازه نمی‌دهد افغانستان به زمین بازی چین، روسیه و ایران بدل شود.
احتمال می دهــم کــه آمریکا با تداوم و تشدید شرایط جنگ داخلی و هرج و مرج در افغانستان سعی می‌کند حکومتی قوی و فراگیر در این کشور شکل نگیرد تا از یک طرف توسعه اقتصادی با همسایگانی چون ایران و چین محقق نشود و هم بدین وسیله دامنه و اصطلاحا سرریز ناامنی‌های افغانستان به مرزهای چین، ایران و حتی روسیه کشیده شود. اینجاست که تغییر نگاه آمریکا در قبال افغانستان از حالت نظامی به حالت نیابتی، امنیتی و کنترل از راه دور معنای روشن‌تری پیدا می‌کند. اگرچه طی این روزها فعلا چین، روسیه و ایران در کنار پاکستان روابطی را با طالبان داشته و دارند، اما این بدان معنا نیست که اروپایی‌ها و آمریکا هم این فرصت را به تهران، پکن، مسکو و اسلام‌آباد خواهند داد.
کما این که در همین روزها انگلستان هم از احتمال برقراری روابط با طالبان خبر داده است و در کنار آن اتحادیه اروپا هم اعلام داشته که به دنبال برقراری روابط با طالبان است. ضمن اینکه خود طالبان هم تقریبا به این آگاهی رسیده است که باید یک نگاه متوازن دیپلماتیک را با همه کشورهای جهان برقرار کند. افرادی که در شورای رهبری طالبان قرار دارند سال‌های متمادی در زندان گوانتانامو به سر برده‌اند و در آنجا با فرهنگ آمریکا آشنایی لازم را پیدا کرده‌اند. یعنی همین افراد فقط برنامه‌های تلویزیون آمریکا را در زندان مشاهده کرده باشند، به‌اندازه کافی به آگاهی رسیده‌اند.
لذا باید این افراد را متفاوت از بدنه نظامی و امنیتی طالبان دانست که اکثریت آنها از روستاها و مناطق دور افتاده افغانستان وارد این گروه شده‌اند. طالبان به همان اندازه که مشتاق است، مناسبات خود را با کشورهایی چون روسیه، چین و ایران تقویت کند از پتانسیل بالقوه‌ای برای تقابل با این کشورها به‌دلیل برخی مسائل ایدئولوژیک برخوردار است که می‌تواند مورد سوءاستفاده اروپا و آمریکا قرار گیرد. پس باید با دقت و هوشمندی سعی کنیم این فرصت تبدیل به تهدید نشود.
توجه: مطلب مندرج صرفا دیدگاه نویسنده است و رسانه پرسون در قبال آن هیچ موضعی ندارد.
منبع: آرمان ملی
