به گزارش سایت خبری پرسون، زبان بدن یک ارتباط غیر کلامی است که باعث شناختن شما توسط دیگران میشود ارتباطات خوب پایه و اساس رابطه‌های موفق است، بنابراین توانایی شناخت و استفاده درست از رابطه‌ی غیرکلامی یا همان زبان بدن ابزار قدرتمندی است که به شما این امکان را می‌دهد که منظور واقعی‌تان را به فرد مقابل برسانید و تعامل با دیگران را به یک تجربه‌ی آسان و لذت‌بخش تبدیل کنید.
زبان بدن چیست؟
به هر ارتباطی که در آن از کلام ما استفاده نشود، ارتباط غیر کلامی می گویند. به همین دلیل هم زبان بدن نوعی ارتباط غیر کلامی محسوب می شود. یعنی ما می توانیم بدون این که از کلام خود استفاده کرده باشیم، مطالب بسیار زیادی را بیان کنیم.
بیشترین استفاده زبان بدن هم برای درک و تفسیر بهتر پیام های کلامی است!
فرض کنید یک نفر صحبت های بسیاری بیان می کند، ولی شما به خوبی متوجه نمی شوید که دقیقاً منظور او چیست! اما وقتی از زبان بدنش به خوبی بهره می گیرد، قطعاً می تواند حق مطلب را بسیار بهتر برایتان ادا کند تا مقصود و منظور او را درست تر و بهتر متوجه شوید.
به همین دلیل است که وقتی مثلاً شما فردی را می بینید که نگران نیست، حتی اگر بگوید بدترین اتفاق های ممکن هم برایش افتاده و از او کلاهبرداری کرده اند، باز هم باور کردن این موضوع برای شما سخت می شوند.
پس اگر زبان بدن نباشد، نمی توانید به خوبی درک کنید که دیگران چه می گویند و یا به مخاطبین خود بفهمانید که منظور اصلی و دقیق شما چیست.
مهارت زبان بدن ذاتی ست یا اکتسابی؟
با یک سوال شروع می کنیم: «وقتی دست به سینه می نشینید دست چپ را روی راست می اندازید یا راست را روی چپ؟»
بیشتر مردم تا موقعی که امتحان نکنند مطمئن نیستند که چطور این کار را می کنند. همین الان دست به سینه بنشینید و بعد به سرعت وضعیت خود را تغییر دهید. بالاخره متوجه خواهید شد که یکی از این دو وضعیت برایتان راحت تر خواهد بود. شواهد نشان می دهد که این یک ژست ژنتیکی است که نمی توان تغییرش داد.
درست است که تفاوت های فرهنگی بسیارند اما نشانه های اصلی زبان بدن در همه فرهنگ ها و اقشار حدوداً یکی است. البته این بحث که کدام حرکات اکتسابی بوده و به تدریج به عادت تبدیل شده و چه حرکاتی ذاتی هستند هنوز ادامه دارد.
مثلا بیشتر مردان ابتدا آستین راست کتشان را می پوشند در حالی که بیشتر زنان اول استین چپ را به تن می کنند.
انواع زبان بدن
زبان بدن هم انواع مختلفی دارد که هر کدام نتیجه و مفهوم منحصر به خودشان را دارند اما در این قسمت دو نوع مهم زبان بدن یعنی زبان بدن گشوده و بسته را توضیح خواهیم داد.
زبان بدن باز
زبان بدن باز به مخاطب نشان می دهد که ما در آرامش هستیم، نسبت به گفتگو توجه و اشتیاق داریم و خطری از سمت ما او را تهدید نمی کند. چه خطری؟
مسلما در ارتباطات امروزی چندان خبری از گلاویز شدن و کتک کاری نیست!
اما همین که مخاطب حس کند ما نسبت به مطالبی که گفته می شود جبهه نگرفته ایم، یعنی فضای ایمن درست شده است.
برای استفاده از زبان بدن باز می توانیم این موارد را به کار ببریم:
- خونسرد و راحت بنشینیم. انرژی ما در این حالت نشان می دهد که روی اوضاع تسلط داریم
- موقع نشستن پشت خود را صاف نگه داریم. اگر به پشتی صندلی تکیه می دهیم باید پشت‌مان صاف باشد و قوز نکنیم
- موقع صحبت کردن گاهی مکث کنیم. این مکث می تواند با یک لبخند همراه باشد. این کار تسلط ما را روی بحث و روند کلی اوضاع نشان می دهد.
- آقایان برای نشان دادن اعتماد به نفس خود می توانند موقع نشستن کمی پاهای خود را باز بگذارند. البته اگر پاها بیش از اندازه باز بشوند یا مخاطب خانم باشد، ممکن است حمل بر بی ادبی بشود.
- بهتر است زمانی که کسی صحبت میکند، کمی تکیه بدهیم. این کار نشان دهنده راحتی و اشتیاق ماست. البته اگر روی صندلی لم بدهیم نوعی بی احترامی محسوب می شود، چون باعث تحقیر طرف مقابل و ایجاد حس دشمنی می شود.
- دستها را به صورت ضربدری روی سینه قرار ندهیم چون یکی از برجسته ترین نشانه های مخالفت و ناخوشنودی است. بهتر است آنها را به صورت افتاده در دو طرف بدن یا هر دو را با هم جلوی بدن نگه داریم.
- محکم و قاطعانه دست بدهیم، اما دست طرف مقابل را خرد نکنیم!
- ارتباط چشمی خود را با مخاطب حفظ کنیم. البته در حدی که او احساس نکند به چشمانش خیره شدیم
- در زمان و جای درست، از چشمک استفاده کنیم؛ جوری که به مخاطب این حس را بدهد که حامی او هستیم نه مداخله‌گر
- با تون صدای خود بازی کنیم. گاهی آن را بالا برده و گاهی پایین بیاوریم. تون صدا یکی از موثرترین ابزارهای زبان بدن برای نشان دادن اعتمادبنفس است.
- تون صدا همچنین نشان می دهد ما نسبت به مخاطب و موضوع بحث چه نظر یا احساسی داریم
- کلید موفقیت در به کار بردن زبان بدن، نشان دادن اعتماد به نفس است.
زبان بدن بسته
وقتی در ارتباطات و در حین گفتگو، دست های ما یکدیگر را بگیرند ما زبان بدن بسته را ایجاد کرده‌ایم. همانطور که گفته شد ما از طریق زبان بدن، پیام های بی‌شماری را به مخاطب خود ارسال می‌کنیم و ناخودآگاه مخاطبمان نیز این پیام‌ها را دریافت میکند.
وقتی زبان بدن ما در حالت بسته قرار دارد، بین خودمان و افراد مقابلمان دیواری ایجاد کرده‌ایم و این یعنی تمایلی به برقراری و یا ادامه ارتباط نداریم.
پس نتیجه می‌گیریم که زبان بدن بسته برای ارتباطات اصلاً مناسب نیست ؛ بنابراین باید مراقب زبان بدن خود باشیم تا در زمان برقراری ارتباط و یا صحبت کردن، به هیچ عنوان حالت بسته را به خود نگیرد.
اگر شما در حال گزارش دادن یا سخنرانی هستید، باید تا آنجایی که می‌توانید نسبت به شنوندگان خود باز و پذیرا باشید. بنابراین، شما باید موانع فیزیکی را که توانایی ارتباط شما را محدود میکند، حذف کنید.
تریبون، رایانه‌ها، صندلی‌ها و حتی یک پوشه می‌تواند بین سخنران و مخاطب فاصله ایجاد کند و مانع احساس ارتباط بین سخنران و شنونده شود. دست به سینه بودن و بازوها را در هم قفل‌کردن یا نشستن در پشت یک مانیتور کامپیوتر هر دو رفتار هایی بسته و مانع ارتباط هستند.
زبان بدن دروغگو
فردی که در حال دروغ گفتن است چنان غرق پیدا کردن جملات و توجیه های بعدی است که توجه کمی به تن گفت خودش دارد. زبان بدن به خوبی دروغگوها را نشان می دهد. کنترل علایمی که دروغگویی را مشخص می کنند به مراتب سخت تر از کنترل نشانه های دیگر زبان بدن است. هر شخص ممکن است با زبان گفتاری سعی در پوشاندن دروغ خود داشته باشد ، اما زبان بدن او را لو می دهد.
هنگام گفتگو با افراد مختلف به این نشانه ها دقت کنید تا متوجه دروغگویی احتمالی بشوید:
- فردی که دروغ میگوید از ارتباط چشمی طفره می رود
- معمولا مردمک چشم افراد دروغگو از حالت عادی جمع تر می شود
- شخص هنگام دروغ گفتن نه تنها نگاه خود، بلکه بدنش را هم از مخاطب برمیگرداند.
- علائمی مانند مدام صاف کردن گلو، سرفه ساختگی، قرمز شدن صورت و گردن یا تند تند نفس کشیدن ممکن است از نشانه های دروغگویی باشد
- توجه داشته باشید برخی از این علایم موقع ترس و اضطراب هم نمایان می شوند.
زبان بدن رفتار غیر کلامی
در این بخش از مقاله زبان بدن، می‌خواهیم یکی از تحقیقات جالب پروفسور آلبرت محرابیان را با هم بررسی کنیم. پروفسور آلبرت محرابیان ارمنی، متولد ایران است و سابقه تدریس در دانشگاه UCLA را داشته است. او بیشتر تحقیقات خودش را در زمینه روانشناسی کلامی و غیر کلامی انجام داده است که نتایج تحقیقات زیر برای خودش هم بسیار جالب بوده است.
در پژوهش روانشناسی کلامی و غیر کلامی، پروفسور میزان اثر گذاری در ارتباط را به سه بخش تقسیم کرده است:
- کلام
- لحن صدا
- زبان بدن
همانطور که می‌دانید، بیشتر افراد، سخنوران و اساتید تمرکز خود را روی کلام می‌گذارند. اما موضوع متحیر کننده این است که کلام کمترین تاثیر را در ارتباطات دارد و تنها سهم آن فقط 7% است. در حالی که لحن صدا 38% و زبان بدن 55% از تاثیر گذاری را داراست.
الگوی زبان بدن خود را بشناسیم
اگر می خواهیم از زبان بدن به نفع خود استفاده کنیم و مهارت های مربوط به آن را ارتقاء بدهیم، باید الگوی زبان بدن خود را بشناسیم. باید بدانیم بدن ما در شرایط متفاوت و برخورد با افراد گوناگون چه واکنشی نشان می دهد. برای فهمیدن حالات صورت می توانیم از یک آینه کمک بگیریم. باید خودمان را تماشا کنیم و بفهمیم موقع خشم، شادی، حیرت یا اضطراب چه حالتی در چهره مان پدیدار می شود.
اگر بتوانیم تا جای ممکن بر حالات صورت خود تسلط پیدا کنیم، می توانیم در بیشتر روابط و مذاکرات نتیجه بهتری بگیریم. از طرف دیگر با تمرین در آینه متوجه می شویم آیا زمانی که خوشحال، شگفت زده یا دلسوز هستیم حس واقعی مان در چهره مان نمایان می شود یا نه.
جالب است بدانید برخی افراد فقط تصور می کنند که در حال «لبخند زدن» هستند، در حالی که مخاطب فقط یک صورت بی احساس از آنها می بیند! شما هم امتحان کنید و ببینید آیا همان چیزی که احساس می کنید در صورتتان هم پدیدار می شود؟ چون همان طور که گاهی باید این نشانه ها را کمتر بروز بدهید گاهی هم لازم است روی آنها تاکید داشته باشید.