امیدها و ناامیدی‌های «کریم سنجابی»

یادداشت/ آنچه از دو دوره فعالیت سیاسی کریم سنجابی برجای مانده، عرق و تعصب او به ایران و اهتمام او در راه رشد و بالندگی مام میهن بوده است.

تصویر امیدها و ناامیدی‌های «کریم سنجابی»

سایت خبری پرسون ـ ۱۳ تیرماه سالروز درگذشت دکتر کریم سنجابی است، سنجابی، حقوقدانی برجسته، سیاست‌مداری توانا و چهره‌ای ماندگار در حوزه فرهنگ و اندیشه بود.

سنجابی در سال ۱۲۸۳ شمسی در ماهیدشت کرمانشاه چشم به جهان گشود. پدر بزرگش شیرمان (صمصام ‌الملک) و پدرش سردار ناصرخان سنجابی از سران ایل سنجابی بود که در سال‌های جنگ جهانی اول دلیرانه از استقلال و تمامیت ارضی ایران پاسداری کردند.

فعالیت سیاسی سنجابی را می‌توان به دو دوره مجزی تقسیم کرد یکی فعالیت سیاسی او در دوران پهلوی دوم و دیگری مقطع پس از انقلاب اسلامی. در هر دو دوران او در جبهه ملی ایران عضویت داشت.

سنجابی در دوران حکومت پهلوی از بنیانگذاران حزب میهن و بعدها حزب ایران بود. در تحصن دربار بر سر انتخابات مجلس شانزدهم با مصدق همراه شد و از آن پس به عضویت جبهه ملی ایران درآمد. مدت کوتاهی به سمت وزارت فرهنگ در دولت مصدق رسید اما برای اینکه مجلس در دست طرفداران مصدق باقی بماند از وزارت استعفا کرد و به نمایندگی مردم کرمانشاه در مجلس هفدهم شورای ملی رسید.

در خرداد ۱۳۳۱ در دعوای میان ایران و انگلستان بر سر موضوع نفت، به علت این‌که یکی از قضات دیوان، تبعه انگلستان بود، ایران سنجابی را به عنوان قاضی اختصاصی خود در این پرونده به دیوان دادگستری بین‌المللی معرفی کرد دفاع او از حقوق ایران در ماجرای دادگاه لاهه به عنوان سند افتخار دکتر سنجابی در تاریخ این کشور ثبت خواهد شد. او بعد از کودتای ۲۸ مرداد و سرنگونی دولت دکتر مصدق مورد بی‌مهری قرار گرفت و بایکوت شد.

دکتر سنجابی بعد از انقلاب و در دولت مهدی بازرگان به مقام وزارت امور خارجه ایران رسید. در ۲۵خرداد سال ۱۳۶۰ بعد از طرح لایحه قصاص در مجلس، جبهه ملی در بیانیه‌ای اعتراض خود را به این لایحه اعلام و برای شرکت در راهپیمایی اعتراضی فراخوان داد. تجمع فوق در شرایط حساس سالهای اول انقلاب که با ماجرای برکناری بنی‌صدر و تحرکات مسلحانه مجاهدین خلق همراه بود مورد مخالفت صریح بنیانگذار جمهوری اسلامی قرار گرفت و حکم به ارتداد جبهه ملی ایران صادر گردید. بدین ترتیب فعالیت جبهه ملی غیر قانونی اعلام، تعدادی از رهبران آن دستگیر و پرونده سیاسی کریم سنجابی برای همیشه بسته شد.

آنچه از دو دوره فعالیت سیاسی کریم سنجابی برجای مانده، عرق و تعصب او به ایران و اهتمام او در راه رشد و بالندگی مام میهن بوده است. او در دورانی که تجزیه‌طلبان از گوشه و کنار کشور سر برآورده و به تحریک استعمار روس، جمهوری آذربایجان و جمهوری خودمختار مهاباد را تشکیل دادند، تمام تلاش خود را برای تحکیم تمامیت ارضی ایران به‌کار گرفت.

سنجابی در خاطرات خود می‌نویسد: یک روز قوام السلطنه (نخست ‌وزیر وقت) من و مهندس فریور را احضار کرد... به ما گفت: چرا شما به اینها (پیشه‌وری) نزدیک نمی‌شوید؟ با توده‌ای‌ها و با پیشه‌وری‌ها گرم بگیرید و آنها را نصیحت کنید. ائتلاف ما با حزب توده در واقع زمینه‌ای برای پیشرفت سیاست دولت قوام‌السلطنه و برای کاری بود که نتیجه نهایی‌اش تخلیه قوای روس از ایران باشد.

هر چند ملاقات سنجابی و پیشه‌وری نتیجه مثبتی نداشت و پیشه‌وری با درخواست‌ قوام‌السلطنه مبنی بر اینکه ارتش محلی آذربایجان را به ارتش ایران الحاق کند به‌شدت مخالفت کرد. اما تلاش‌های دکتر سنجابی و دیگر ملی‌گراهای ایران در آن مقطع تاریخی در موفقیت دولت قوام السلطنه و شکست روسیه در تجزیه ایران بی‌تاثیر نبود. یاد این شخصیت بزرگ گرامی باد.

نویسنده: اردشیر محمدی ـ فعال رسانه و روزنامه‌نگار

توجه: مطلب مندرج صرفا دیدگاه نویسنده است و رسانه پرسون در قبال آن هیچ موضعی ندارد.

311281

مطالب مرتبط

سازمان آگهی های پرسون