به گزارش سایت خبری پرسون، فریدون مجلسی، دیپلمات پیشین و کارشناس مسایل بین‌الملل، وضعیت سیاست خارجی در دولت آینده را پیش بینی کرد و گفت : دغدغه‌ای که این روزها بسیاری از اذهان عمومی را به خود مشغول کرده، این مورد است که روابط خارجی ایران در دولت آینده به چه شکل خواهد بود و چالش‌های پیش‌رو حل می‌شود یا گره آن سخت‌تر خواهد شد. مشخصاً آنچه دولت آینده باید در دستورکار خود قرار دهد، داشتن بهترین رابطه و کمترین محدودیت با کشورهای مختلف در سطح جهان است؛ به این معنا که سیاست خارجی بر اساس دوستی و صلح و عدالت طرح‌ریزی شود و ایران به رابطه با ملت‌ها و دولت‌ها در سراسر جهان اهمیت دهد. این اولویت همواره به رابطه و همکاری با همسایگان ایران داده شده و ایران همیشه سعی کرده است که دست دوستی به سمت کشورها در همسایگی خود دراز کند و با نادیده گرفتن برخی مشکلات، مانعی بر سر همکاری‌ها نباشد؛ اما برخی کشورها در این میان همواره دست رد به ایران زده‌اند؛ دست ردی که نیاز به تلاش‌های بیشتر در عرصه بین‌المللی برای حل و فصل آن دارد. به‌خصوص در این برهه زمانی که مذاکرات مهم وین در جریان است و مشخصاً بسیاری از کشورهای جهان ارتباط خود با ایران را در گرو به نتیجه رسیدن آن توافق می‌دانند؛ مذاکراتی که مشخصاً تأثیر زیادی بر عملکرد دولت آتی در ایران دارد. برای بررسی این مسئله، «آرمان ملی» گفت‌وگویی با فریدون مجلسی، دیپلمات پیشین کشورمان، داشته است که در ادامه می‌خوانید.
روی کارآمدن دولت جدید در ایران با توجه به اینکه برخی پیش‌بینی می‌کنند از جریان محافظه‌کار باشد، منجر به چه تغییراتی در سیاست خارجی خواهد شد؟
سیاست خارجی ایران با روی کار آمدن دولت جدید، حتی اگر از جریان محافظه‌کار نیز باشد، تغییر زیادی نخواهد کرد و اساساً به این علت که مراجع بالاتر روند سیاست خارجی را تعیین می‌کنند، دولت آینده نمی‌تواند سیاست خارجی را تغییر دهد. دولت از هر جناحی که باشد مجری سیاست‌های تصویب شده در نهادهای بالادستی است. امروز مذاکرات در وین بین نظام جمهوری اسلامی ایران و کشورهای غربی است؛ نه بین دولت روحانی و کشورهای غربی.
اگر این مذاکرات که امروز نیز در جریان است، به نتیجه برسد و تحریم‌ها لغو شود، دولت آینده نیز موظف به ادامه آن خواهد بود و اگر مذاکرات به نتیجه نرسد باز هم چالش‌هایی خواهیم داشت. مشخصاً در این میان شائبه‌هایی نیز مطرح می‌شود که شاید سیاست‌های رادیکال برخی دولت‌ها در منطقه منجر به جنگ شود و شاید پای دولت آینده در ایران نیز به تنش باز شود. ایران نیز بسته به تحولات ممکن است با چالش‌های بیشتری دست و پنجه نرم کند. به‌صورت‌کلی باید گفت در اجرا شاید تغییراتی به وجود آید؛ اما در سیاست‌های کلی خیر.
شما معتقدید دولت آینده در ایران ممکن است بیشتر به سمت تنش حرکت کند؟
رفتار شاید تنش‌زا باشد اما ایران همواره نشان داده است که حتی اگر تا نزدیکی تنش پیش برود تا این حد معقولانه رفتار می‌کند که خود را با خطر جدی مواجه نکند و در دام تنش نیفتد. نباید فراموش کرد که در دولت اصولگرای قبلی تنش‌های زیادی به وجود آمد؛ اما مجموعه نظام به سمت جنگ حرکت نکرد و در اواخر دولت احمدی‌نژاد به سمت گفت‌وگو و حل‌وفصل مشکلات به‌وسیله دیپلماسی حرکت کرد. هرچند احمدی‌نژاد در سطحی نبود که بتواند این برنامه را اجرا و عملیاتی کند؛ اما نظام و نهادهای بالادستی دست به چنین اقدامی زدند.
اساساً احمدی‌نژاد هیچ نقشی در مذاکرات نداشت و بدون دخالت او برنامه در سطحی بالاتر آغاز شد؛ هرچند برخی دستگاه‌های داخلی مخالف بودند اما این روند آغاز شد و در دولت روحانی نیز به نتیجه رسید. امروز اصولاً آن مخالفت‌های جدی دیگر وجود ندارد اما باز هم کار سخت است؛ زیرا آنها علاوه بر مسائل هسته‌ای بر یک مسئله دیگر بسیار حساس هستند و آن رفتار منطقه‌ای ایران است و مشخصاً اگر بایدن بر سر مسائل هسته‌ای با ایران به توافق برسد، در آن خصوص نیز خواسته‌های جدّی دارد، زیرا خط قرمز آنها در منطقه ما حضور دارد و نمی‌خواهند خط قرمز آنها تهدید شود.
پس معتقدید تنش احتمالی، منطقه‌ای خواهد بود و با روی کار آمدن دولت آینده این امر تشدید خواهد شد؟
باید توجه داشت که امروز رفتار کشورهای منطقه تابع رفتار جهانی و بین‌المللی با ایران است. در همین راستا چند ماه است که مذاکراتی میان ایران و عربستان آغاز شده است که نوید خاورمیانه‌ای آرام‌تر را می‌دهد، اما این کشورها یک تفاوت اساسی با ایران دارند. آنها خواستار شکل‌گیری دو کشور مستقل در سرزمین‌های اشغالی هستند و صرفاً می‌خواهند صهیونیست‌ها به مرزهای مصوب سازمان ملل عقب‌نشینی کنند؛ درحالی‌که ایران چنین باوری ندارد. علاوه بر این مورد، باید توجه داشت که امروز ایران در عراق و یمن نفوذ زیادی دارد و عربستان نیز به صورت غیرمستقیم در حال مقابله با ایران در این دو کشور است؛ پس هنوز تنش‌ها زنده و پابرجا است.
مسلماً عربستان از تداوم خصومت‌ها با ایران ضرر اقتصادی کرده است و امروز اگر با ایران وارد مذاکره شده، به‌خاطر منافع خودش است و نمی‌خواهد بیش از این در مقابله با ایران ضرر اقتصادی کند؛ بلکه قصد دارد با جذب زائران ایرانی درآمد چندین میلیارد دلاری خود از ایران را احیا کند تا به وضعیت اقتصادی خودشان سروسامانی دهند. آنها تا این میزان روابط خود را با یران بهبود می‌دهند که بهره اقتصادی از ایران ببرند و انرژی آنها نیز به راحتی صادر شود و شاید بیش از این و در سایر مسائل اختلافی انگیزه جدّی نداشته باشند. عربستان مشخصاً به نفع منافع خود در حرکت است و درراستای تحقق آن نیز هر کاری انجام خواهد داد.
