پاکستان پرجمعیت ترین کشور خاورمیانه و همسایه جنوب شرقی کشورمان به حساب می آید و رابطه سیاسی و تجاری متعادلی با کشورمان دارد.
به گزارش سایت خبری پرسون، یکی از نیازهای این همسایه پر جمعیت انرژی است و در حال حاضر مقداری سوخت نفت، گازوئیل، بنزین، گاز و برق را از ایران می خرد؛ اما این میزان خریدی که دارد در قالب یک برنامه مداوم و رسمی صورت نمی گیرد، این در حالی است که دو دهه پیش پاکستانی ها تمایل داشتند به شکل عمده گاز را از کشورمان با انتقال خط لوله گاز که کیلومترها عملیات اجرایی آن در کشورمان انجام شده است خریداری کنند که با سنگ اندازی امریکایی ها این کار صورت نگرفت و این طرح لوله گازی بدون بهره برداری زیر زمین دفع شد؛ خبرنگار اقتصادی پرسون برای اینکه بیشتر از وضعیت انرژی در پاکستان باخبر شویم به سراغ محسن روحی صفت معاون پیشین دفتر مطالعات سیاسی وزارت خارجه رفته است.
فشار امریکا و برخی کشورهای عربی
بعد از چند سال از این توافق نامه و فعالیت های عمرانی آن امریکایی ها فشارهایی را به کشور هند آوردند و هندی ها از این توافق نامه کناره گیری کردند
او در این باره گفت: ایران، پاکستان و هندوستان در سالیان گذشته توافق کردند تا از طریق پارس جنوبی که در غرب کشور مان قرار دارد لوله گازی به خاک پاکستان و سپس هندوستان در شرق کشورمان صورت بگیرد و نام این طرح گازی را صلح گذاشتند و آن زمان بنده در این توافق نامه حضور داشتم.
روحی صفت ادامه داد: بعد از چند سال از این توافق نامه و فعالیت های عمرانی آن امریکایی ها فشارهایی را به کشور هند آوردند و هندی ها از این توافق نامه کناره گیری کردند؛ آن وقت به سراغ پاکستانی ها رفتیم و این توافق نامه را دو جانبه کردیم و پاکستانی ها به شدت نیازمند انرژی بودند چرا که در 24 ساعت در برخی از مناطق پاکستان 10 ساعت خاموشی داشتند و برق رسانی صورت نمی گرفت و این نشاندهنده نیاز به انرژی بود.
این مقام سابق وزارت امور خارجه افزود: در این میان امریکایی ها دوباره دخالت کردند و پاکستانی ها را تهدید کردند که اگر از ایران گاز خریداری کنند، یک تحریم می شوند و دو اینکه از کمک های مالی امریکا برخوردار نخواهند شد، پاکستان یکی از بزرگ ترین ارتش های جهان را دارد و سالانه میلیاردها دلار از امریکا کمک مالی دریافت می کند و همچنین خدمات فنی، مهندسی و تجهیزات دریافت می کند.
وی تصریح کرد: از سوی دیگر عربستان و امارات متحده عربی نیز کمک های مالی خوبی به پاکستان می کنند و آنها نیز پاکستانی ها را تهدید کردند که اگر از ایران گاز بخرند این کمک ها را قطع خواهند کرد.
نا امنی در بلوچستان پاکستان
این کارشناس خاطرنشان کرد: پاکستان یک کشور کاملا قبیله ای است و دولت مرکزی آن طور که باید به کل کشور حکومت ندارد، یک بار که با آقای «کیانی» فرمانده ارتش پاکستان صحبت می کردم، گفتند که بر 9 تا 11 درصد از مساحت منطقه بلوچستان پاکستان تسلط داریم، این در حالی است که منطقه بلوچستان 46 درصد از مساحت کل کشور پاکستان است، آن طور که تاریخ نشان می دهد از زمان تاسیس پاکستان بلوچ ها تمایل داشتند خود را جدا از کشور پاکستان معرفی کنند و ده سال به پاکستان نپیوستند و در آخر با درگیری نظامی بلوچستان جزو پاکستان فعلی قرار گرفت.
روحی صفت یادآور شد: برخی از محلات منطقه بلوچستان پاکستان از تجهیزات نظامی به روزی برخوردار هستند و هر از گاهی شاهد حمله به مرزبانان کشورمان نیز هستیم؛ به این دلیل که دولت مرکزی پاکستان حریف این افراد نمی شود.
برق بهترین کالای صادراتی ایران به پاکستان
همچنین دو طرف ایران و پاکستان به یکدیگر اعتماد ندارند که هر یک از طرفین سرمایه گذاری کنند، چه تضمینی وجود دارد که پاکستان به واسطه تحریم ها از خرید برق خودداری نکند، همانگونه که پاکستانی ها برای لوله انتقال گاز انجام دادند؛ ایران برای خط لوله پارس جنوبی تا مرز ایرانشهر میلیون ها دلار هزینه کرد، اما در آخرین لحظه امریکایی ها به پاکستان اجازه خرید گاز از ایران را ندادند.
او ادامه داد: در حال حاضر 300 میلیون دلار تجارت انرژی و کالا با پاکستان در حال انجام است و این روند نسبت به تجارت ما با برخی از کشورهای دیگر بسیار مطلوب است، ببینید پاکستان برق ندارد و کشوری که برق نداشته باشد از کالاهای لوکس مانند لوازم خانگی برخوردار نیست،همچنین مصرف غذایی آنها روزمره است و به عبارتی میزان مصرف پایین است و به دنبال آن صادرات نیز کاهش پیدا می کند؛ ما در حال حاضر هزار مگاوات برق به پاکستان صادر می کنیم، ظرفیت نهایی که برای صادرات برق به این کشور داریم این میزان است.
این مقام سابق در وزارت امور خارجه گفت: ایران حدود ده سالی است که برق به پاکستان صادر می کنیم، البته این برق صادراتی برای شهرها و روستاهای همجوار مرز با کشورمان است، قرار بود برای افزایش صادرات برق یک کارخانه برق در مرز راه اندازی شود که برای راه اندازی این کارخانه سرمایه گذاری خارجی باید انجام می شد؛ چرا که سرمایه گذاری چند میلیارد دلاری را می طلبید و انتقال خطوط برق صورت می گرفت که این طرح به دلیل تحریم ها جذب سرمایه گذاری خارجی صورت نگرفته است.
روحی صفت افزود: همچنین دو طرف ایران و پاکستان به یکدیگر اعتماد ندارند که هر یک از طرفین سرمایه گذاری کنند، چه تضمینی وجود دارد که پاکستان به واسطه تحریم ها از خرید برق خودداری نکند، همانگونه که پاکستانی ها برای لوله انتقال گاز انجام دادند؛ ایران برای خط لوله پارس جنوبی تا مرز ایرانشهر میلیون ها دلار هزینه کرد، اما در آخرین لحظه امریکایی ها به پاکستان اجازه خرید گاز از ایران را ندادند.
چابهار با هدف تحریم نشد
وی تصریح کرد: ریسک در بازار مهم ترین موضوع است و تا زمانی که سرمایه گذار از امنیت کامل برخوردار نباشد سرمایه گذاری نخواهد کرد، سرمایه گذار تا اطمینان پیدا نکند که سرمایه اش صد درصد به سود دهی نمی رسد سرمایه گذاری نمی کند و به نظر من اگر موضوعات سیاسی حل نشود نمی توانیم در حوزه صادرات انرژی گامی برداریم.
این دیپلمات پیشین کشورمان درپاسخ به سوال دیگر خبرنگار پرسون درباره اینکه چرا امریکایی ها چابهار که در همجوار پاکستان قرار دارد را تحریم نکردند؟ پاسخ داد: چند دلیل داشت، یک اینکه هندی ها در روابطی که با امریکایی ها داشتند خواستار یک منطقه تجاری دور از تحریم باشد؛ دوم اینکه امریکایی ها شعار اینکه افغانستان را می خواهند آباد کنند دارند و اگر چابهار را تحریم می کردند دستشان رو می شد که هیچ برنامه ای برای آبادنی افغانستان ندارند چرا که چهابهار نزدیکترین نقطه دریایی آزاد به افغانستان است.
روحی صفت ادامه داد: البته لغو این تحریم ها هم به واسطه این است که کالا به مقصد افغانستان صورت بگیرد؛ ناگفته نماند قرار بود هندی ها از چابهار تا زابل و مشهد خط راه آهن بسازند که در این زمینه نیز عقب نشینی کردند و ما با اجازه مقام معظم رهبری با 300 میلیون دلاری که از صندوق توسعه ملی برداشته شد این خط را ساختیم.
گفتگو از: محمد خادمی
