ملاحظات روان‌شناختی را در پیگیری اخبار و اطلاعات مربوط به بحران کرونا رعایت کنیم. برای مثال، کمتر اخبار را چک کنیم؛ خواندن اخبار یک یا دو بار در روز استرس کمتری دارد تا اینکه تمام طول روز اخبار را ببینید یا بشنوید. اخبار را از منابع معتبر و علمی دریافت کنیم و از باور مطالب غیرموثق، بدون منبع و شبه‌علمی بپرهیزیم.
به گزارش سایت خبری پرسون، پروانه پیشنمازی نوشت: امروزه جامعه بشری در هر جا به کرونا می‌اندیشد و از کرونا سخن می‌گوید؛ گوشش به سوی هر درست و نادرستی درباره کرونا شنواست و حتی می‌توان گفت در خواب هم کرونا را می‌بیند و در بیداری از کرونا می‌ترسد. کهن‌سالان به گونه‌ای و جوانان و کودکان به گونه‌هایی دیگر پیگیر خبرها، گزارش‌ها، شایعه‌ها، توصیه‌ها و پیامدهای پدیده کرونا هستند. هر روز و هر ساعت خطر کرونا بخشی از میدان‌های زندگی، عرصه‌های عمومی و حتی حریم‌های خصوصی را به تسخیر خود درمی‌آورد.
دامنه ابتلا، مرگ‌ومیر، تعطیل‌شدن و محدودیت‌های تحصیل، کار، ارتباطات اجتماعی و خدمت‌رسانی مدام در حال پیشروی است. چنین شرایطی چگونه به وجود آمده است؟ چقدر واقعی است؟ تا کجا پیش می‌رود و در نهایت در کجا به اندازه‌ها و ابعاد طبیعی خود می‌رسد؟ پاسخی که «ارتباطات بحران» می‌تواند به این پرسش‌ها بدهد، این است که اولا باید نهاد علم یعنی دستگاه‌ها و شبکه‌های دست‌اندرکار در حوزه دانش پزشکی، سلامت و بهداشت، توانایی درست‌فهمیدن و درست سخن‌گفتن درباره این پدیده را به جامعه نشان دهند.
ثانیا نهادهای واسط، اعم از دستگاه‌های سیاست‌گذار، مجری و رسانه‌ها، از اعتبار و اعتماد لازم در سطوح مختلف جامعه برخوردار شوند و ثالثا گروه‌های مختلف اجتماعی، به‌ویژه بخش‌های آسیب‌پذیرتر و بیشتر در معرض ابتلا به ویروس کرونا، از این وضعیت درماندگی و سراسیمگی روانی و اجتماعی رهایی یابند. در شرایط بحرانی کنونی، جامعه نیازمند ارتباط، اعتماد، آرامش و آموزش است و همه این ضرورت‌ها ایجاب می‌کند که پیش از شکل‌گیری شایعه‌ها و اخبار جعلی، نهادهای معتبر علمی و اجرائی نخستین گویندگان خبرها و توصیه‌های پیشگیری، کنترل و درمان باشند؛ حقیقت را بگویند و اعتبار منبع را در منظومه ارتباطی جامعه بالا ببرند. آنچه بیش از کرونا جوامع را تهدید می‌کند، خطر بی‌اعتمادی، آشفتگی ذهنی، روانی و اجتماعی و احساس بی‌پناهی و خودتصمیمی است.
اگرچه کسب اطلاعات و اخبار در زمینه بیماری کرونا تا حد زیادی می‌تواند ما را از ابتلا به این بیماری مصون نگه داشته و سبب پیشگیری شود، اما باید دقت کنیم که چه نوع اخبار و به چه میزان می‌تواند برای ما مفید باشد. اکثریت روان‌شناسان به تحقیق دریافته‌اند در معرض زیاد اخبار بودن، فرد را دچار انباشت اطلاعاتی کرده، اضطراب و استرس، خطر آشفتگی ذهنی و گیجی را به همراه دارد. بنابراین حفظ اعتدال در دریافت اخبار و اطلاعات مربوط به بحران کرونا تا حد زیادی می‌تواند از بروز استرس و اضطراب در فرد جلوگیری کند. تعداد زیادی از افراد مخاطبان اخبار حوادث و بحران‌ها هستند، اما در میان مشتاقان اخبار بد، هیچ‌کس به این سؤال اهمیت نمی‌دهد که سود واقعی گرایش به مصرف اخبار بد چیست؟ اگر از یکی از آنها بپرسید که از میان مثلا 10 هزار خبری که در سال‌های اخیر شنیده‌اند، تنها به یک خبر اشاره کنند که باعث ایجاد تغییر مثبت در زندگی یا اتخاذ یک تصمیم درست شده باشد، احتمالا یک نفر هم نمی‌تواند.
از دیدگاه روان‌شناختی، اطلاعات دریافتی از محیط در دستگاه ذهنی انسان سازماندهی، تحلیل و معنا می‌شود و سپس زمینه رفتار را در انسان فراهم می‌آورد. به هر میزان که اطلاعات دریافتی همساز و یکنواخت باشند، ذهن انسان بهتر آنها را فهم و تفسیر می‌کند و به دنبال آن تصمیم بهتری می‌گیرد. در روزهای پس از شروع پاندمی کرونا، مردم به دلیل نگرانی، شروع به مطالعه و انتشار اخبار زیادی درباره این ویروس در فضای مجازی کردند. این اخبار اصولا دارای چند ویژگی هستند: مشخص‌نبودن منبع خبر، متضاد‌بودن اطلاعات و ناتوانی بیشتر مردم در سنجش صحت و سقم این اطلاعات. بر این اساس، به نظر می‌رسد مطالعه و انتشار این اخبار بیشتر از اینکه کمکی به مردم در محافظت از خود کند، آنها را نگران، مشوش و بلاتکلیف می‌کند.
بنابراین در‌خصوص پیشگیری از ویروس کرونا توصیه نگارنده به هم‌وطنان عزیز آن است که: 1- از زیادخوانی اخبار در این زمینه اجتناب کنیم؛ زیرا زیادخوانی فرصت عمل‌کردن را از انسان می‌گیرد 2- از ارسال پیام‌هایی که از صحت محتوا و منبع آنها اطلاع نداریم، به دیگران اجتناب کنیم 3- اطلاعات را از منابعی که معتبر هستند، دریافت کنیم 4- یادمان باشد بهترین حالت برای انسان زمانی است که او بین ایمنی و ناایمنی قرار داشته باشد. بنابراین به همان اندازه که بی‌خیالی نسبت به این بیماری ممکن است عواقب ناگواری به همراه داشته باشد، توجه بیش از اندازه به آن نیز موجب افزایش ناامنی و کاهش ایمنی در انسان می‌شود که این خود نیز دردسرساز خواهد شد 5- مراقب باشیم و اصول بهداشتی را رعایت کنیم، اما از «خودگویی» منفی در این زمینه اجتناب کنیم 6- از گفت‌وگوی بیش از اندازه درباره این ویروس با دیگران خصوصا در منزل اجتناب کنیم. این کار سطح استرس گوینده و شنونده را افزایش می‌دهد و موجب کاهش رفتارهای مراقبتی و بهداشتی می‌شود.
آنچه مهم است، آن است که ملاحظات روان‌شناختی را در پیگیری اخبار و اطلاعات مربوط به بحران کرونا رعایت کنیم. برای مثال، کمتر اخبار را چک کنیم؛ خواندن اخبار یک یا دو بار در روز استرس کمتری دارد تا اینکه تمام طول روز اخبار را ببینید یا بشنوید. اخبار را از منابع معتبر و علمی دریافت کنیم و از باور مطالب غیرموثق، بدون منبع و شبه‌علمی بپرهیزیم. از بازگو‌کردن و اشتراک‌گذاری مطالبی که از صحت و سقم آنها اطمینان نداریم، بپرهیزیم. با ارتقای سواد رسانه‌ای خود، از اخبار جعلی و شایعه‌ها دوری کنیم و در دریافت اخبار از فضای مجازی و رسانه‌های اجتماعی دقت و وسواس بیشتری به خرج دهیم.
