پیرمحمد ملازهی، کارشناس مسائل بینالملل در خصوص مذاکرات صلح میان افغانها و چگونگی ایجاد امنیت در این کشور به خبرنگار سیاسی سایت خبری پرسون، گفت: در این رابطه باید منتظر مذاکراتی که قرار است در استانبول برگزار شود؛ ماند. این دور از مذاکرات ترکیبی از گفتوگوها در دوحه و مسکو است. 3 طرح وجود دارد که در این اجلاس هماهنگ شود. البته طالبان حضور و شرکت در این جلسه را نپذیرفته است.
ملازهی ادامه داد: اگر طالبان در این دور از مذاکرات حاضر شود. توافق بر ایجاد آتش بس و یک دولت موقت است. البته در خصوص این دولت موقت اختلاف نظر وجود دارد. اشرف غنی معتقد به برگزاری انتخابات زودهنگام با شرکت طالبان است و میگوید در صورتی پیروزی دولت فعلی برکنار و قدرت به طالبان منتقل میشود.
وی افزود: غنی میگوید؛ کشورهای بزرگ و همسایه افغانستان، مسئله صلح در این کشور را تضمین کنند و از دخالت در امور افغانستان پرهیز کنند. در صورتی که بیطرفی حاکم شود؛ می توان به ثبات در افغانستان امیدوار بود.
این کارشناس مسائل بین الملل تصریح کرد: اگر طالبان به انحصار قدرت و نظامیگری متوسل شود؛ برای نمونه تهدید کرده، کابل را به زور تصاحب میکند؛ افغانستان دچار یک مشکل جدیتری میشود. به این معنا که دولت کابل قادر به مقاومت در برابر طالبان نخواهد بود و ناچار به مردم اجازه خواهد داد مسلح شوند؛ مردم که جهادیها در شمال و غرب افغانستان هستند؛ توانایی جنگ با طالبان را دارند اما نمیتوانند برآنها پیروز شوند و نتیجه ای جز تجزیه این کشور باقی نمیماند.
ملازهی با بیان این که اگر در افغانستان جنگ رخ دهد؛ کشورهای بزرگ این کشور را به دو بخش تقسیم می کنند؛ گفت: یک کشور خراسان برای نیروهای جهادی و یک کشور پشتو برای طالبان ایجاد میشود. البته این موضوع سادهای نیست. زیرا در این کشور ادغام قومی وجود دارد و خطی نمیتوان قومیتها را از جغرافیای خود خارج کرد.
وی بیان کرد: اگر دولت کابل و طالبان به توافق نرسند و ساختار قدرت تغییر نکند؛ احتمال جنگ داخلی و تجزیه افغانستان وجود دارد. جنگ به مردم تحمیل میشود و در واقعیت آنها تلفات میدهند و نیروهای نظامی کمتر کشته میشوند.
این کارشناس مسائل بینالملل تصریح کرد: ایجاد آتش بس، تغییر قانون اساسی و پذیرش سازوکارهای دموکراتیک مانند انتخابات توسط طالبان میتواند وضعیت افغانستان را بهبود بخشد. وجود یک دولت مرکزی با چهار ایالت به گونهای که طالبان در مناطق امارت اسلامی خود به صورت فدرال حضور داشته باشد؛ باعث ثبات این کشور میشود.
ملازهی بیان کرد: با افغانها نمیشود به هیچ شکل معامله کرد و این یک واقعیت است. در کنار جنگ داخلی، کودتاهای منطقه ای و یا بینالمللی نیز مطرح است. دخالت سازمان ملل درقالب یک نیروی پاسدار صلح نیز به حفظ امنیت در این کشور تا زمان برگزاری یک انتخابات آزاد و منصفانه کمک میکند.
این کارشناس در پایان گفت: در صورتی که طالبان از طریق انتخابات به قدرت رسد؛ باید به عنوان یک واقعیت توسط دولت کابل پذیرفته شود و طرفین به توافق در این زمینه رسند.