به گزارش سایت خبری پرسون، کوروش احمدی در یادداشتی نوشت:
نشست استماع سنا برای تایید وندی شرمن به عنوان معاون وزارت خارجه امریکا حاوی نکات مهمی راجع به بحث‌های جاری برای احیای برجام بود. ادعای شرمن در مورد تغییر شرایط کنونی در مقایسه با شرایط زمان مذاکره و توافق برجام یکی از این نکات بود. وی در این مورد گفت: «من تهدیدی را که از جانب ایران متوجه منافع ما و منافع متحدان ماست، درک می‌کنم. من توجه دارم که سال 2021 سال 2015 یعنی سال توافق در مورد برجام یا 2016 یعنی سال اجرای برجام نیست. واقعیات روی زمین و ژئوپلیتیک منطقه تغییر کرده است و به همین ترتیب مسیر پیش‌‌رو نیز باید تغییر کند.» ممکن است بتوان احتمال داد که این سخن شرمن که بسیار موجب شادمانی مخالفان برجام شد، صرفا تاکتیکی برای دریافت تایید سنا بوده باشد، اما مساله این است که نکات دیگری نیز که او مطرح کرد در هماهنگی با هم بود. از جمله نحوه تایید سخن سناتور منندز در مورد لزوم ادامه دیگر انواع تحریم‌ها بر ایران و اینکه شرمن تمایل چندانی برای دفاع از برجام که خود یکی از معماران اصلی آن بود، نشان نداد از دیگر نکات سخنان او بود.
همین‌طور، واکنش شرمن به سوال سناتور میت رامنی که پرسیده بود: «چرا ما اساسا باید به توافقی برگردیم که دستیابی ایران به سلاح هسته‌ای را به تاخیر می‌اندازد، به جای اینکه آن را متوقف کند؟» در این رابطه قابل توجه است. شرمن در جواب به این سوال که در واقع انتقاد تندی از برجام از دید محافظه‌کاران امریکایی است، به جای دفاع از برجام، صرفا به دفاعی خیلی تلویحی از برجام با یادآوری تغییر شرایط و گفتن اینکه «ما در مکان متفاوتی قرار داریم؛ ژئوپلیتیک منطقه بسیار متفاوت است»، بسنده کرد و تغییر ژئوپلیتیک مدنظر خود را نیز ناشی از کار دولت ترامپ در مورد «توافق ابراهیم» که موجب تغییر ژئوپلیتیک منطقه شده، دانست.
وی همچنین متعهد شد که در پی توافقنامه جدیدی باشد که برجام 2015 را «طولانی‌مدت‌تر و قوی‌تر» کند. واقعیت این است مواضعی را که از شرمن در نشست سنا شاهد بودیم، باید قبل از اینکه به حساب نظرات خود شرمن بگذاریم، آن را عمدتا انعکاس مواضع تیم امنیت ملی به شمار آوریم. اگر چه شرمن این بار بر خلاف دفعه قبل تنها یک دیپلمات و مامور اجرایی نیست، اما او به عنوان یک سیاستمدار منصوب دولت بایدن نیز همچنان برای وزیر خارجه و رییس‌جمهور امریکا کار خواهد کرد و ملزم به انجام شرح وظایفی خواهد بود که از سوی مقامات مافوقش تعیین خواهد شد. همان‌طور که او در دوره قبل مامور اجرای نظرات اوباما و جان کری بود و حداکثر توان دیپلماتیک خود را برای نیل به برجام به کار بست، این بار نیز در چارچوب شرح وظایف محوله کار خواهد کرد. لذا، سوال مهم این است که آیا سخنان او انعکاس سیاست دولت بایدن است.
مشابه بخشی از سخنان شرمن را در 23 فوریه از ند پرایس سخنگوی وزارت خارجه امریکا نیز شنیده بودیم. او از اعمال «محدودیت‌های دایمی قابل راستی‌آزمایی بر برنامه هسته‌ای ایران» به عنوان هدف امریکا سخن گفته بود. همچنین قابل توجه است که به موازات تمجید عناصر افراطی ضد ایران در سنا، اعم از دموکرات و جمهوری‌خواه، بعضی سناتورهای لیبرال مانند کریس مورفی از اظهارات شرمن ابراز نگرانی کردند. مورفی گفت که با تلاش برای توسعه برجام به جای تلاش برای اجرای آن «نگرانی من این است که چیزی جز شکست نصیب‌مان نشود.» اگر سخنان شرمن را کم و بیش منطبق بر مواضع دولت به شمار آوریم، سوال این است که آیا مواضع بایدن نسبت به دوره قبل از انتخابات امریکا تغییر عمده‌ای کرده است یا خیر.
بعید است بتوان به این سوال پاسخ مثبت داد. بایدن در یادداشت خود در CNN در 13 سپتامبر از بازگشت به برجام بعد از عمل ایران به تعهداتش سخن گفته و اضافه کرده بود که در پی مذاکره برای طولانی‌تر و قوی‌تر کردن برجام و درباره برنامه موشکی و سیاست‌های منطقه‌ای ایران خواهد بود. در بیانیه 18 فوریه وزرای خارجه امریکا و سه کشور اروپایی همین مواضع تکرار شده بود؛ با این تفاوت که این دو مرحله یعنی بازگشت دو کشور به برجام و «مذاکرات بعدی» با کلمه «سپس» به روشنی از هم تفکیک شده بودند. با توجه به مواضع قاطع ایران در رد «مذاکرات بعدی»، تفکیک بین این دو مرحله ممکن است فرصتی برای برخی مانورهای دیپلماتیک باشد و مذاکرات غیررسمی پیشنهادی اتحادیه اروپا ممکن است به این کار بیاید.
منبع: اعتماد
